6 nhiệm vụ phát triển công tác xã hội, trợ giúp đối tượng yếu thế
(Dân sinh) - Mặc dù hiện nay chúng ta đang có nhu cầu rất lớn về Công tác xã hội (CTXH), hàng triệu người đang gặp khó khăn cần được quan tâm chăm sóc; trong khi đó nguồn lực hoạt động trong lĩnh vực này còn đang hạn chế.
Công tác xã hội ngày càng có vai trò quan trọng
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Văn Hồi chia sẻ, hiện nay, công tác xã hội đã dần trở thành một nghề chuyên nghiệp, có vai trò quan trọng trong đời sống, đang dần hoàn thiện về mặt pháp lý, được xã hội tôn trọng, trực tiếp giải quyết được những vấn đề xã hội…
Trong thời gian qua và đặc biệt là sau hơn 10 năm triển khai chương trình phát triển công tác xã hội, ngành đã đạt được những kết quả khá ấn tượng, cụ thể như: Khung pháp lý phát triển nghềcông tác xã hội chuyên nghiệp đã được hình thành, hoàn thiện khá đầy đủ, toàn diện.
Mạng lưới các cơ sở cung cấp dịch vụ công tác xã hội đã hình thành, phát triển với hàng nghìn cơ sở có liên quan đến cung cấp dịch vụ công tác xã hội công lập và ngoài công lập.
Đặc biệt, theo ông Hồi, đội ngũ công chức, viên chức, nhân viên và cộng tác viên làm công tác xã hội chuyên nghiệp đã được hình thành với khoảng 235 nghìn người, tạo thành một mạng lưới trợ giúp các đối tượng yếu thế ở các cơ sở và cộng đồng, góp phần trợ giúp cho người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn tiếp cận, thụ hưởng các chính sách phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục, học nghề, tìm việc làm để ổn định cuộc sống.
Mặc dù Việt Nam đang có nhu cầu rất lớn về công tác xã hội, hàng triệu người đang gặp khó khăn cần được quan tâm chăm sóc, trong khi đó nguồn lực hoạt động trong lĩnh vực này còn đang hạn chế.
Với riêng lĩnh vực Tư pháp, TS. Lê Thị Vân Anh, Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp cho biết, hệ thống luật pháp và chính sách của Việt Nam đã có những quy định trong trợ giúp đối tượng là người vi phạm pháp luật và người là nạn nhân của xâm hại, bạo lực, bóc lột, mua bán tại các Luật, nghị định, đặc biệt đối tượng là người chưa thành niên.
“Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện nay vẫn chưa có quy định rõ ràng, cụ thể về công tác xã hội tham gia trong hệ thống tư pháp một cách có hệ thống. Bên cạnh đó, các quy định về việc hỗ trợ, trợ giúp các đối tượng trong hệ thống tư pháp còn rải rác, manh mún ở nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau”, bà Vân Anh nói.
Hiện nay, đội ngũ người làm công tác xã hội và cung cấp các dịch vụ trong lĩnh vực tư pháp còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Có một số ít các hoạt động hỗ trợ trẻ em vi phạm pháp luật, trẻ em là nạn nhân, nhân chứng được thực hiện dưới vai trò hỗ trợ của cán bộ bảo vệ trẻ em hoặc kiêm nhiệm;
Về mô hình dịch vụ công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp, Các dịch vụ công tác xã hội trong hỗ trợ đối tượng là người vi phạm pháp luật và người là nạn nhân của các hành vi vi phạm, đặc biệt là người chưa thành niên mới chỉ dừng ở mức độ các dịch vụ hỗ trợ được cả đội ngũ chuyên nghiệp được đào tạo và không chuyên thực hiện, nên chưa thực sự đảm bảo tính chuyên nghiệp.
Vì vậy, chất lượng và hiệu quả can thiệp của công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp còn rất hạn chế, theo TS. Lê Thị Vân Anh.
6 nhiệm vụ đẩy mạnh phát triển công tác xã hội chuyên nghiệp
Để đẩy mạnh phát triển công tác xã hội chuyên nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi nhấn mạnh, cần tập trung các nhiệm vụ:
Thứ nhất, thực hiện tốt sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về tăng cường công tác xã hội; đảm bảo nâng cao nhận thức của toàn xã hội vềcông tác xã hội;
Cùng với đó, đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao chất lượng dịch vụ công tác xã hội trên các lĩnh vực, đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ công tác xã hội của người dân, hướng tới mục tiêu phát triển xã hội công bằng và hiệu quả;
Tăng cường công tác xã hội trong hệ thống tư pháp, phòng chống bạo lực bạo hành gia đình; tư pháp đối với người chưa thành niên.
Thứ hai, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về phát triển công tác xã hội, tập trung: Trình Chính phủ ban hành Nghị định về công tác xã hội; sửa đổi các văn bản pháp luật có liên quan để phát triển công tác xã hội theo hướng làm rõ vai trò, nhiệm vụ của cán bộ, nhân viên công tác xã hội;
Song song, đẩy mạnh công nghiệp hóa, phát huy vai trò của các tổ chức ngoài công lập trong cung cấp dịch vụ công tác xã hội; nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật Trợ giúp xã hội…
Thứ ba, phát triển mạng lưới tổ chức cung cấp các dịch vụ công tác xã hội và mạng lưới nhân viên, cộng tác viên trong các trường học, bệnh viện, hệ thống tư pháp; trong đó, tập trung phát triển các dịch vụ công tác xã hội đối với trẻ em, người khuyết tật, người cao tuổi, giải quyết vấn đề nghèo đói và những vấn đề xã hội khác;
Thứ tư, hoàn thiện chương trình, giáo trình, phương pháp đào tạo theo hướng hội nhập quốc tế;
Thứ năm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phát triển công tác xã hội, định hướng người dân tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ một cách hiệu quả và bền vững;
Và cuối cùng, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi nhấn mạnh, chú trọng, tăng cường hợp tác quốc tế phát triển nghề công tác xã hội.
"Đến nay, số lượng cơ sở có đào tạo chuyên ngành công tác xã hội tăng nhanh (đã có 55 trường đại học, cao đẳng và 21 cơ sở dạy nghề có đào tạo chuyên ngành công tác xã hội, so với năm 2010 mới chỉ có 1-2 cơ sở);
Đặc biệt, hiện đã triển khai nhiều mô hình công tác xã hội trong lĩnh vực giảm nghèo, chăm sóc phục hồi chức năng cho trẻ em tự kỷ; giáo dục, y tế, chăm sóc và bảo vệ trẻ em, phụ nữ thanh niên…"
Thanh Nhung
