Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã được tiếp thu, chỉnh lý, quy định chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Cụ thể, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, có thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), nếu không hưởng BHXH một lần hoặc bảo lưu, khi có yêu cầu thì sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng góp của mình.
Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hàng tháng tùy thuộc vào tổng thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động.
Mức trợ cấp hàng tháng được tính bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội. Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động cao hơn số tiền tính mức trợ cấp hàng tháng cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người lao động được hưởng trợ cấp hàng tháng với mức cao hơn.
Mức trợ cấp hàng tháng được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ BHXH.
Trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp hàng tháng mà Chính phủ điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội cao hơn mức trợ cấp hàng tháng thì người lao động được điều chỉnh hưởng mức trợ cấp hàng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.
Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hàng tháng chết thì thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa được nhận và được hưởng trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện quy định.
Người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng thì được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế.
Theo Chính phủ, quy định trên giúp gia tăng thêm đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng mà ngân sách Nhà nước không phát sinh tăng nhiều (ngân sách Nhà nước chỉ hỗ trợ bảo hiểm y tế còn trợ cấp hàng tháng do Quỹ BHXH đảm bảo).
Đồng thời, Quỹ BHXH cơ bản cũng không bị ảnh hưởng do trợ cấp hàng tháng được thực hiện trên nguyên tắc đóng - hưởng, được tính toán từ tiền đóng của người lao động và người sử dụng lao động vào Quỹ BHXH.
Theo tính toán của Bộ LĐ-TB&XH, người lao động có thời gian đóng BHXH là 5 năm với mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc bình quân như hiện nay, nếu người lao động không hưởng BHXH một lần mà lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng thì có thể được hưởng với mức lương thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu thay vì phải chờ đến 75 tuổi.
Như vậy, theo đề xuất thì người không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội mà có thời gian đóng BHXH, nếu có nguyện vọng thì sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng trong khoảng thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Theo Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, các đại biểu sẽ thảo luận một số nội dung còn ý kiến khách nhau của dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), sau đó dự kiến sẽ biểu quyết thông qua Luật BHXH (sửa đổi) tại kỳ họp này, và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
Tại Điều 47 Luật BHXH 2014 hiện hành quy định về trợ cấp hàng tháng như sau: - Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hằng tháng. - Mức trợ cấp hằng tháng được quy định như sau: + Suy giảm 31% khả năng lao động thì được hưởng bằng 30% mức lương cơ sở, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 2% mức lương cơ sở; + Ngoài mức trợ cấp quy định tại điểm a khoản này, hàng tháng còn được hưởng thêm một khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng BHXH, từ một năm trở xuống được tính bằng 0,5%, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 0,3% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc để điều trị. |