Tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, các Thứ trưởng: Lê Tấn Dũng, Nguyễn Thị Hà, Lê Văn Thanh; Lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND các địa phương cùng hơn 3.000 đại biểu từ các điểm cầu trên toàn quốc.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chủ trì Hội nghị
Nhiều kết quả vượt bậc
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: Trong giai đoạn 2015 - 2020 và đặc biệt năm 2020 với ảnh hưởng to lớn của đại dịch Covid-19 và thiên tai, bão lũ bất thường, trong khi nhiều nước trong khu vực và thế giới rơi vào suy thoái, Việt Nam tự hào vì đã đạt được “mục tiêu kép” trong phòng, chống dịch và duy trì tăng trưởng kinh tế; an sinh xã hội được đảm bảo, quốc phòng an ninh, công tác đối ngoại đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều lĩnh vực đạt kết quả ấn tượng; uy tín, vị thế của Việt Nam được nâng lên.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị
Trong kết quả chung đó, 5 năm qua với phương châm “Đoàn kết – Kỷ cương – Sáng tạo – Hiệu quả”, ngành Lao động – Thương binh và Xã hội đã không ngừng nỗ lực tham mưu cho Đảng, Nhà nước, cho các cấp ủy, chính quyền triển khai đồng bộ, toàn diện các chính sách an sinh xã hội, qua đó trên các lĩnh vực của Ngành đều chuyển biến tích cực. Một số lĩnh vực đạt kết quả vượt bậc, đối tượng thụ hưởng chính sách ngày càng được mở rộng; mức thụ hưởng chính sách an sinh xã hội không ngừng được nâng cao. Đến nay, 99,7% hộ gia đình người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của Nhân dân nơi cư trú; cơ bản không còn hộ người có công trong hộ nghèo; 3% dân số Việt Nam và 100% đối tượng bảo trợ xã hội đủ tiêu chuẩn được hưởng trợ cấp thường xuyên; người cao tuổi, người khuyết tật được quan tâm, trợ giúp theo quy định.
Các quyền cơ bản của trẻ em được bảo đảm. Chỉ số phát triển con người (HDI) của Việt Nam trong nhóm phát triển cao chúng ta đứng thứ 110 trong 189 quốc gia. Chỉ số nguồn nhân lực Việt Nam đứng thứ hai trong khu vực Đông Nam Á.
Trong nhiệm kỳ, chúng ta là 1/30 quốc gia áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị - xã hội, kết quả giảm nghèo đa chiều nhanh, bình quân 5 năm qua là 1,35%/năm, từ 9,88% năm 2015 đến nay là 2,75% năm 2020, qua đó chúng ta về đích trước 10 năm so với Mục tiêu thiêu niên kỷ.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu khai mạc hội nghị
5 năm qua cả nước tạo việc làm mới cho hơn 8 triệu lao động; hơn 635 ngàn người đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng – vượt tới 27% chỉ tiêu (riêng năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, đến 31/12 vừa qua có khoảng 79 ngàn người đi lao động ở nước ngoài); chuyển dịch lao động khu vực nông lâm ngư nghiệp giảm từ 45% năm 2015 xuống còn 32% năm 2020. Tỷ lệ thất nghiệp chung là 2,48%, ở khu vực thành thị xuống dưới 4%, là 1 trong 10 quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất thế giới.
Triển khai Nghị quyết số 42/NQ-CP và Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg, Chính phủ và các địa phương trong đại dịch Covid-19 đã hỗ trợ 31,5 nghìn tỷ đồng đảm bảo đời sống và hỗ trợ việc làm cho người dân, người lao động, trong đó ngân sách nhà nước chi trực tiếp 12,9 nghìn tỷ đồng cho trên 13 triệu người dân bị ảnh hưởng, qua đó góp phần quan trọng ổn định đời sống Nhân dân, tạo công ăn, việc làm cho người lao động, giúp ổn định tình hình lao động. Đến nay, tình hình lao động, việc làm cơ bản trở lại trong trạng thái bình thường.
Các chỉ số cam kết giảm bất bình đẳng năm 2020 Việt Nam đứng thứ 2 trong ASEAN và 77/158 quốc gia về đảm bảo bình đẳng giới và thúc đẩy quyền của phụ nữ. Xét về tổng quan trong ASEAN và thế giới, Việt Nam được đánh giá là làm tốt hơn về chi tiêu cho an sinh xã hội, mức đầu tư chiếm 21% tổng chi ngân sách, cao nhất trong các khối ASEAN. Đặc biệt, năm 2020 chúng ta đã hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ASEAN.
“Khảo sát gần đây của Ban Tuyên giáo Trung ương (báo cáo ngày 05/01/2021) về kết quả 5 năm 2016 – 2020 cho thấy niềm tin của Nhân dân về chính sách xã hội, đảm bảo an sinh, chính sách người có công tỷ lệ đánh giá tốt chiếm 72%. Về xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm tỷ lệ đánh giá tốt chiếm 68%, tăng 13 bậc. Đây có thể nói là kết quả vô giá của chúng ta về sự quan tâm và kết quả nỗ lực của Đảng và Nhà nước, các cấp, các ngành, các địa phương trong triển khai các chính sách an sinh xã hội. Chúng tôi đề nghị Hội nghị nhiệt liệt hoan nghênh những thành tựu mà cán bộ, công chức, viên chức và người lao động toàn ngành LĐTBXH đã đạt được trong 5 năm qua” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.
Tập trung xây dựng thể chế và các chính sách của ngành
Theo báo cáo của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trong năm 2020, Bộ đã tập trung thực hiện tốt đột phá chiến lược về xây dựng và hoàn thiện thể chế về lao động, người có công và xã hội.
Theo đó, tạo lập khuôn khổ pháp lý ngày càng minh bạch, bình đẳng, bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, doanh nghiệp, người già, trẻ em, người có công với cách mạng, tạo sự công bằng xã hội, hỗ trợ đối tượng yếu thế ổn định cuộc sống, tạo điều kiện thúc đẩy đầu tư, kinh doanh, và phát triển kinh tế - xã hội.
Kết quả đã hoàn thành 100% các đề án trong Chương trình công tác năm 2020 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, giai đoạn 2016 - 2020, Bộ đã hoàn thành một khối lượng văn bản lớn; trong đó đã trình Quốc hội ban hành 3 luật. Bộ luật Lao động năm 2019 với nhiều điểm mới và thay đổi nhằm bảo đảm hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp của cả người lao động và người sử dụng lao động; thực hiện đúng chủ trương xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và phù hợp hơn với các cam kết, thông lệ quốc tế về lao động; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 01 Pháp lệnh; trình Chính phủ ban hành 40 Nghị định; ban hành theo thẩm quyền 125 Thông tư.
Đặc biệt, Bộ đã tham mưu, trình Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội; Xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương khu vực sản xuất, kinh doanh, trình Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành trong Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018... Cũng trong giai đoạn này, Bộ cũng đã tham mưu, trình phê chuẩn 4 Công ước quốc tế.
Đánh giá cao những kết quả đạt được của ngành Lao động-Thương binh và Xã hội
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả đạt được của ngành Lao động-Thương binh và Xã hội. Với nhiều mảng công việc và nhiều lĩnh vực nhưng ngành đã phối hợp với các Bộ, ngành làm tốt các lĩnh vực, tham mưu với Chính phủ có những kiến nghị, chính sách phù hợp, đặc biệt trong các lĩnh vực về giảm nghèo, người có công, lao động việc làm, giáo dục nghề nghiệp… Trong năm 2020, ngành Lao động-Thương binh -Xã hội đã có nhiều đổi mới, đặc biệt việc xác nhận hồ sơ người có công, thực hiện gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ đồng cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid 19. Mặc dù chưa giải quyết hết được khó khăn cho người yếu thế nhưng phần nào giúp người dân giải quyết khó khăn trước mắt. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, trong kết quả xóa đói giảm nghèo, giữ ổn định, tăng thêm lòng tin của người dân có nhiều đóng góp của các tổ chức xã hội, những tấm lòng thiện nguyện.
Trong khuôn khổ Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã tặng Cờ Thi đua cho các đơn vị và các Sở LĐTB&XH đã có thành tích xuất sắc, dẫn đầu phong trào thi đua trong năm 2020
Sáu nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2021
Về các mục tiêu tổng quát giai đoạn 2021-2025, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh: “Phát triển thị trường lao động đồng bộ, hiện đại, hiệu quả với chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng phát triển nhanh, bền vững và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, tiến tới bao phủ toàn dân, đáp ứng nhu cầu về cuộc sống an toàn, bình đẳng và hạnh phúc của nhân dân; góp phần đảm bảo công bằng xã hội và “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Toàn cảnh Hội nghị
Kế thừa và phát huy những kết quả đạt được của giai đoạn 2016-2020, để thực hiện và hoàn thành mục tiêu được giao; quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2021, Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2021, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xác định phương châm hành động là “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, phát triển” với 6 trọng tâm chỉ đạo, điều hành sau:
(1) Chủ động, linh hoạt thực hiện chỉ đạo của Chính phủ thực hiện hiệu quả “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới.
(2) Nâng cao chất lượng công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực lao động, người có công và xã hội bảo đảm tính đồng bộ, hiện đại, khả thi và hội nhập quốc tế.
(3) Tăng cường quản lý nhà nước, nâng cao hiệu quả tổ chức, vận hành thị trường lao động; đổi mới và hoàn thiện thể chế chính sách về thị trường lao động, tạo môi trường pháp lý đầy đủ, có hiệu lực cao, bảo đảm các điều kiện cần thiết để các yếu tố thị trường lao động phát triển nhằm huy động và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, đáp ứng việc làm thỏa đáng cho người lao động; tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động nhằm bảo đảm đời sống của người dân và duy trì sản xuất.
(4) Tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với thị trường lao động; tạo chuyển biến mạnh mẽ về số lượng, cơ cấu, chất lượng và hiệu quả của giáo dục nghề nghiệp, nhất là đào tạo chất lượng cao theo hướng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp cho thị trường lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của nền kinh tế trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.
(5) Hoàn thiện, nâng cao hiệu quả quản lý và tổ chức thực hiện chính sách xã hội, bảo đảm đồng bộ, khắc phục chồng chéo, trùng lắp. Từng bước hình thành và phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, bao phủ toàn dân; chú trọng nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội, nhất là người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, người tâm thần, người nhiễm HIV/AIDS và đối tượng cần sự bảo vệ khẩn cấp.
(6) Đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đáp ứng tốt hoạt động quản lý, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ về lao động, người có công và xã hội.
Đồng tình với các phương hướng nhiệm vụ trong năm 2021, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần huy động sức mạnh của các tổ chức hội để tập hợp nguồn lực, hỗ trợ, giúp đỡ người nghèo. Tiếp tục quan tâm thực hiện hiệu quả chính sách người có công, người cao tuổi, trước mắt, cần rà soát toàn bộ chính sách để tránh sự chồng chéo, có sự phân bổ hợp lý, đúng đối tượng hơn. Đặc biệt, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ về lao động, người có công và xã hội. Cùng với đó, tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động nhằm bảo đảm đời sống của người dân cũng như mở rộng tỷ lệ bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội; đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý cai nghiện ma tuý, giáo dục nghề nghiệp để thực hiện thành công mục tiêu giáo dục nghề nghiệp “đuổi kịp” giáo dục đại học về thứ hạng sắp xếp thứ tự trên thế giới.
Trong khuôn khổ Hội nghị, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tặng Cờ Thi đua đơn vị xuất sắc cho 12 địa phương và 17 đơn vị thuộc Bộ; đồng thời tặng Bằng khen cho 33 địa phương và 22 đơn vị đã có thành tích xuất sắc, dẫn đầu phong trào thi đua trong năm 2020.
Thùy Hương/Tạp chí Gia đình và Trẻ em