Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong thập kỷ vừa qua đuối nước đã cướp đi sinh mạng của hơn 2,5 triệu người, là một trong những nguyên nhân hàng đầu về tử vong ở trẻ em từ 5-14 tuổi trên thế giới. Tại Việt Nam, hằng năm đều có nhiều trẻ em tử vong do đuối nước, thậm chí những trẻ biết bơi nhưng vẫn tử vong do bơi tại khu vực nước sâu nguy hiểm, hoặc do cứu bạn.
Nỗ lực phòng chống đuối nước cho trẻ, đặc biệt trong dịp hè, nhiều địa phương đã có những cách làm hay, những sáng kiến phù hợp với thực tiễn.
Bắc Kạn là tỉnh có nhiều sông, suối chảy qua, vào dịp hè, tình trạng trẻ em ra sông, suối tắm, bắt cá khá phổ biến. Do đó, công tác phòng, chống đuối nước trẻ em được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm, đẩy mạnh tuyên truyền. Ðể hạn chế đến mức thấp nhất các vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra, UBND tỉnh Bắc Kạn đã có công văn chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và UBND các huyện, thành phố tăng cường phòng, chống tai nạn, thương tích; phòng, chống đuối nước cho trẻ em; chủ động triển khai, phối hợp thực hiện tăng cường công tác truyền thông, hướng dẫn đến từng hộ gia đình, từng trường học lớp học kiến thức, kỹ năng quản lý, giám sát và trông giữ trẻ em.
Anh Nguyễn Vũ Mão, Bí thư Huyện đoàn Bạch Thông (tỉnh Bắc Kạn) cho biết, vào dịp hè, Huyện đoàn đều chỉ đạo Ðoàn Thanh niên các xã, thị trấn tổ chức tập huấn kỹ năng tổ chức sinh hoạt hè cho thiếu nhi, trong đó chú trọng công tác tuyên truyền phòng, chống tai nạn thương tích, đặc biệt là phòng tránh đuối nước cho trẻ em tại các địa bàn có nhiều sông, suối, ao hồ tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra đuối nước. Ðể đổi mới cách thức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về các kỹ năng phòng chống đuối nước cho trẻ em và học sinh, đoàn viên thanh niên trong xã Ðôn Phong đề xuất sáng kiến và tổ chức các buổi học bơi lội, phòng tránh tai nạn và cách sơ cứu khi bị đuối nước cho thiếu nhi thôn Nà Chào tại ngay dòng suối gần bản. Bãi tắm được lựa chọn là khu vực có nguồn nước sạch, cây cao che mát, thoáng đãng. Lớp học thực tế được triển khai tại địa phương đã thu hút được đông đảo các em nhỏ và các bậc phụ huynh tham gia.
Hay như tại Trường PTDT Nội trú - THCS, THPT huyện Sông Mã (tỉnh Sơn La) đã thành lập Câu lạc bộ “Kỹ năng sống cho em” để giúp các học sinh có thêm nhiều kỹ năng sống cần thiết, đặc biệt là dạy về kỹ năng phòng chống đuối nước. Các em đã có những tiết học kỹ năng bơi lội và kỹ năng tự băng bó cứu thương, phòng chống tai nạn thương tích vào cuối năm học.
Em Quàng Thị Mai Anh - lớp 7A, Trường PTDT Nội trú - THCS, THPT huyện Sông Mã cho biết, qua các buổi tập huấn chúng em học được nhiều điều và nhiều kỹ năng hữu ích. Chúng em biết được các kỹ năng bơi, kỹ năng tự bảo vệ bản thân, kỹ thuật băng bó, sơ cứu… để có một kỳ nghỉ hè thật an toàn, vui vẻ, hạnh phúc.
Tương tự, một cách làm mới, hay và thiết thực về các biện pháp phòng chống đuối nước ngay tại khúc sông Trà Bồng của Trường PTDT Nội trú - THCS Trà Bồng, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng (tỉnh Quảng Ngãi) đã tạo được sự hứng thú cho đông đảo học sinh. Từ sáng sớm, em Trịnh Thu Hiền (lớp 7A – Trường PTDT Nội trú THCS Trà Bồng} đã cùng các bạn trong lớp đến khúc sông Trà Bồng, đoạn cầu đỏ thuộc xã Trà Thủy tham gia lớp tập huấn phòng chống đuối nước do Trường tổ chức. Bạn nào cũng vui và phấn khởi vì đây là lần đầu tiên các em được học các kỹ năng phòng chống đuối nước. “Khi biết nhà trường tổ chức lớp tập huấn này, em thấy rất bổ ích. Tham gia lớp này, em được học các kỹ năng phòng chống đuối nước, sơ cấp cứu ban đầu cho nạn nhân đuối nước… Em thấy lớp tập huấn này rất ý nghĩa”.
Cô giáo Võ Thị Thanh Bình - Giáo viên phụ trách hoạt động ngoài giờ lên lớp Trường PTDT nội trú - THCS Trà Bồng cho biết “Mục tiêu của chương trình tập huấn nhằm bồi dưỡng những kiến thức và kỹ năng bổ ích cho học sinh để phòng ngừa và ứng phó tai nạn đuối nước như: xác định vị trí an toàn khu vực có nước, tự cứu mình khi bị rơi xuống nước và biết cứu bạn khi bị rơi xuống nước với những động tác cứu người dưới nước, động tác cấp cứu trên bờ.”
Bên cạnh đó còn có những sáng kiến tận dụng đồ cũ, rác thải để biến chúng trở thành vật dụng giúp phòng chống đuối nước. Tiêu biểu là sáng kiến tái chế lốp xe, chai nhựa để phòng chống đuối nước tại Nghệ An, Hà Tĩnh. Các bạn trẻ tại xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An đã tận dụng những vật dụng như lốp, xăm của xe máy, xe đạp đã qua sử dụng để tạo ra những chiếc thang, phao cứu hộ, biển báo ngăn ngừa tai nạn đuối nước; tận dụng các chai nhựa quấn quanh lốp xe làm phao di động buộc ở thành cầu để có thể sử dụng trong các trường hợp khẩn cấp. Việc triển khai mô hình này đã giúp tận dụng tối đa những vật liệu tái chế, vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường, lại giúp giảm thiểu tai nạn đuối nước.
Sự sáng tạo của con người là không giới hạn. Hy vọng sẽ ngày càng có nhiều sáng kiến có giá trị thực tế, phòng chống đuối nước, tránh những rủi ro đáng tiếc với các em do sự bất cẩn của người lớn.