Ban Bí thư vừa ban hành Chỉ thị yêu cầu xác định công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (gọi tắt là IUU) là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa lâu dài đối với phát triển bền vững ngành thủy sản.
Trong Chỉ thị, Ban Bí thư nêu rõ, đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trước hết là các cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu ở ngành, địa phương phải có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự thống nhất, đồng bộ.
Các địa phương quyết liệt triển khai các giải pháp nhằm gỡ “thẻ vàng” cho ngành thủy sản. Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Bình Định đã hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên 3.200 tàu cá xa bờ, đồng thời tập trung cao độ quản lý 455 tàu cá hoạt động ở khu vực phía nam.
Công tác này được thực hiện với quyết tâm cao, không để xảy ra vi phạm IUU. Thị trấn Cát Tiên cũng đã giao cho mỗi đảng viên quản lý một tàu cá có nguy cơ cao vi phạm, đồng thời đưa ra biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với vi phạm lãnh hải.
Ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, địa phương có 4.484 tàu cá hoạt động, từ tháng 8/2022 đến nay không có tàu cá nào bị nước ngoài bắt giữ.
Tỉnh đã triển khai thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành với các lực lượng chức năng như Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển III, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, lực lượng kiểm ngư và tổ phản ứng nhanh của các huyện, thị xã, thành phố; thường xuyên theo dõi, xử lý thông tin tàu cá mất kết nối, vượt ranh giới trên biển, khắc phục được tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Cùng với đó, hoàn thành việc rà soát toàn bộ số lượng tàu cá đăng ký và cập nhật 100% vào cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia.
Đồng thời, thực hiện đăng kiểm cho 2.341/2.734 tàu cá, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho 99,74% tàu cá, lắp thiết bị giám sát hành trình cho 96,82% tàu cá và cấp phép khai thác thủy sản cho 96,09% tàu cá.
Ông Vinh đề xuất, cho phép lực lượng hải quân, kiểm ngư và cảnh sát biển sử dụng biện pháp mạnh để xử lý các vi phạm.
Toàn tỉnh Bến Tre có 2.770 tàu cá đăng ký hoạt động. Lao động khai thác thủy sản trực tiếp trên biển là 17.735 người, đều có độ tuổi phù hợp quy định của Bộ luật Lao động, không có lao động chưa thành niên. Năm qua, công tác tuyên truyền về chống khai thác IUU được các cấp, ngành triển khai để ngư dân hiểu, hoạt động khai thác đúng quy định.
Ðồn Biên phòng Hàm Luông (thị trấn Tiệm Tôm, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre) đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật với nhiều nội dung, hình thức phong phú và đa dạng, chú trọng tuyên truyền cho các đối tượng là chủ tàu cá, ngư dân.
Cảng cá Ba Tri (thị trấn Tiệm Tôm, huyện Ba Tri) được trang bị màn hình tivi ngay đường vào cảng để chiếu phóng sự, video tuyên truyền về chống đánh bắt IUU và treo panô để chủ tàu, ngư dân nắm thông tin.
Ðồng thời, cán bộ biên phòng thường xuyên đến tận nhà chủ tàu, ngư dân để tuyên truyền. Ông Trần Minh Tư, chủ 4 chiếc tàu đánh cá (thị trấn Tiệm Tôm) cho biết: “Gia đình tôi thường xuyên được cán bộ đồn biên phòng nhắc nhở về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định.
Từ trước đến nay, gia đình tôi luôn chấp hành nghiêm các quy định và các tàu đều gắn thiết bị giám sát hành trình; hoạt động khai thác thủy sản được quản lý rất chặt chẽ, có sổ khai báo xuất, cập bến cho lực lượng biên phòng, ghi nhật ký khai thác và được lực lượng kiểm ngư theo dõi hằng giờ, hằng ngày”.
Tại các xã trọng điểm về tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, tỉnh Bến Tre sàng lọc các chủ tàu có nguy cơ cao khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài; cùng với đó, thực hiện mô hình phân công cán bộ, đảng viên thuộc các đoàn thể ở địa phương phụ trách trực tiếp (một cán bộ, đảng viên/một chủ tàu) hỗ trợ chủ tàu kiểm soát, quản lý tàu khai thác trên biển.
Từ năm 2023 đến nay, 28 tỉnh ven biển đã xử phạt trên 90 tỷ đồng đối với các trường hợp vi phạm khai thác IUU. Trong đó, tỉnh Kiên Giang đã truy tố, xét xử 1 vụ với hình thức xử phạt tịch thu tàu cá vi phạm, tạo sự răn đe chung. Khi tất cả ngư dân đồng lòng nói không với khai thác IUU, đó chính là tiền đề để xây dựng kinh tế thủy sản bền vững ở cả 3 trụ cột: Khai thác, nuôi trồng và bảo tồn biển.
Theo Bộ NN&PTNT, tháng 4 phải xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá không giấy phép, không đăng ký, không đăng kiểm; giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác, qua đó hoàn thành mục tiêu gỡ cảnh báo "thẻ vàng" trong lần kiểm tra thứ 5 sắp tới của EC.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan kêu gọi sự hợp tác của ngư dân và doanh nghiệp thủy sản để bảo vệ nguồn lợi từ biển và hình ảnh quốc gia. “Việc gỡ "thẻ vàng" của EC không chỉ là để cứu vãn ngành thủy sản mà còn là vì sự phát triển bền vững cho thế hệ tương lai”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
Khánh Vân
Báo Lao động Xã hội số 47