Quay lại Dân trí
Dân sinh
  1. Diễn đàn Dân sinh

Có nên nghỉ hưu non để “né” cách tính lương hưu mới?

Công thức tính tỷ lệ hưởng lương hưu áp dụng từ 1/1/2018 sẽ tác động đến mức lương hưu của người lao động, nhất là nữ giới phải đóng đủ 30 năm mới được hưởng 75% lương. Điều này được quy định cụ thể trong Luật BHXH năm 2014 tại điều 54, điều 56. Vậy nên, nhiều người lao động đang có tâm lý muốn nghỉ hưu trước năm 2018 nhằm “né” quy định đó.

 

Ảnh minh họa

Thay đổi cách tính lương hưu

Cụ thể lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 1/1/2018 trở đi, Luật BHXH 2014 quy định cách tính tỉ lệ phần trăm hưởng lương hưu như sau: Đủ 15 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ mỗi năm đóng BHXH được tính bằng 2%, tối đa không quá 75%. Như vậy, để đạt tỉ lệ 75% lương hưu, lao động nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH (nghỉ hưu trước năm 2018, lao động nữ có đủ 25 năm đóng BHXH được hưởng tỉ lệ 75%), những lao động nữ nghỉ hưu từ 1/1/2018 trở đi mà chưa đủ 30 năm đóng BHXH thì tỉ lệ hưởng lương hưu không đạt mức 75%.

Lao động nam nghỉ hưu từ 1/1/2018 trở đi thì cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu như sau: Năm 2018 quy định đủ 16 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%, tối đa không quá 75% (đủ 31 năm đóng BHXH tỉ lệ hưởng lương hưu bằng 75%).

Năm 2019, quy định đủ 17 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%, tối đa không quá 75% (đủ 32 năm đóng BHXH tỉ lệ hưởng lương hưu bằng 75%); Năm 2020, quy định đủ 18 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%, tối đa không quá 75% (đủ 33 năm đóng BHXH tỉ lệ hưởng lương hưu bằng 75%); Năm 2021, quy định đủ 19 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2% tối đa không quá 75% (đủ 34 năm đóng BHXH tỉ lệ hưởng lương hưu bằng 75%); Từ năm 2022 trở đi, quy định đủ 20 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%, tối đa không quá 75% (đủ 35 năm đóng BHXH tỉ lệ hưởng lương hưu bằng 75%).

Tính nghỉ hưu non để được lợi?

Chị T.T.M (53 tuổi), đang làm việc tại một đơn vị nhà nước ở quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) chia sẻ, đến cuối năm 2018, tính ra chị có thời gian đóng BHXH được 21 năm. Tuy nhiên, so với điều kiện được hưởng hưu trí, lúc đó chị mới 54 tuổi, còn thiếu 1 tuổi theo quy định. Trong khi đó, từ 1/1/2018 công thức tính lương hưu áp dụng luật mới có hiệu lực. “Đối chiếu theo Luật mới, nếu tôi nghỉ hưu trước năm 2018 sẽ được tính lương hưu theo bình quân 5 năm cuối, do vậy mức lương sẽ cao hơn so với về hưu giai đoạn từ sau 1/1/2018”-chị M tính toán.

Nhằm né những quy định mới, (cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với người lao động có sự thay đổi theo chiều hướng tăng số năm điều kiện), gần đây đã có nhiều trường hợp người lao động đến gần đến tuổi nghỉ hưu đi giám định y khoa để nghỉ hưu non.

Về vấn đề này, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội giải thích, cách tính lương hưu mới từ năm 2018 này sẽ ảnh hưởng nhiều tới khu vực tư, bởi khu vực này tính bình quân toàn bộ quá trình làm việc. Trong khi khu vực công ít bị ảnh hưởng do cách tính lương hưu của khu vực này đang được tính theo từng giai đoạn. Theo đó, NLĐ tham gia BHXH trước 1995, tính bình quân 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu; từ ngày  1/1/1995 đến 31/12/2000 thì tính 6 năm cuối; từ ngày 1/1/2001 đến 31/12/2006 thì tính 8 năm cuối; từ 1/1/2007 đến 31/12/2015 thì tính 10 năm cuối; 1/1/2016 đến 31/12/2019 thì tính 15 năm cuối; 1/1/2020 đến 31/12/2024 tính 20 năm cuối; 1/1/2025 trở đi tính bình quân cả thời gian.

“Không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 cũng đều có lợi so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi. “Luật đã quy định từ năm 2018 trở đi tiền lương tính đóng BHXH bắt buộc bao gồm lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động. Như vậy, tiền lương đóng BHXH cao hơn nên lương hưu sẽ cao hơn chứ không thấp hơn”-ông Lợi phân tích.

Ông Lợi lưu ý, nếu người lao động nghỉ hưu sớm trước năm 2018 để 15 năm đầu đóng BHXH được tính hưởng 45% thì cũng cần lưu ý luật cũng có quy định là nghỉ hưu sớm mỗi năm sẽ bị trừ tương ứng 2% (trước năm 2016 tỉ lệ giảm trừ chỉ là 1%). Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm một năm thì tỉ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%.

 

Cách tính lương hưu cụ thể

 Theo quy định, từ năm 2018 mức bình quân lương hằng tháng để tính lương hưu của khu vực công cũng được điều chỉnh theo lộ trình. Cụ thể, tính bình quân 15 năm cuối từ khi luật có hiệu lực thi hành 1/7/2015 đến 31/12/2019; từ 1/1/2020 đến 31/12/2024 tính bình quân của 20 năm cuối; từ 1-1-2025 trở đi tính bình quân của toàn bộ thời gian.

Ví dụ: Năm 2018 ông A đến tuổi về hưu. Giả sử ông A đã đóng bảo hiểm 33 năm thì mức lương hưu hằng tháng được tính như sau:

16 năm đóng BHXH: 45% mức bình quân tiền lương. 17 năm đóng BHXH còn lại: 17 x 2% = 34% mức bình quân tiền lương.

Tổng: 45% + 34% = 79% nhưng không được vượt quá 75%. Vậy hằng tháng ông A sẽ được hưởng 75% mức bình quân tiền lương.

Từ 1/1/2018 trở đi, mức đóng BHXH dựa trên lương cùng phụ cấp và các khoản bổ sung ghi trong hợp đồng lao động. Hằng tháng người lao động đóng 8%, còn lại 18% sẽ do người sử dụng lao động đóng, tổng cộng 26% đóng vào quỹ BHXH.