Đảm bảo quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ theo quy định của Công ước CEDAW tại Việt Nam

 

 

Tham dự và chủ trì Hội thảo có bà Nguyễn Thị Hà - Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, bà Catherine Phương – Trợ lý Giám đốc quốc gia của UNDP, ông Tom Corrie – Tham tán thứ nhất Ban hợp tác và Phát triển, Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, cùng hơn 50 đại biểu đến từ các cơ quan Trung ương và địa phương, các đại biểu đại diện cho các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ, các chuyên gia trong và ngoài nước.

 

 

Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW) là Công ước nhân quyền cơ bản của Liên hợp quốc mà Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ký tham gia vào ngày 29/7/1980 và phê chuẩn vào ngày 27/11/1981. 
 

Trong những năm qua, Việt Nam luôn nỗ lực thực hiện các quy định của Công ước CEDAW và đảm bảo việc báo cáo định kỳ tình hình thực hiện Công ước đối với Liên hợp quốc. Năm 2019, theo yêu cầu của Ủy ban CEDAW của Liên hợp quốc, Việt Nam phải thực hiện báo cáo quốc gia định kỳ lần thứ 9 về Công ước này. Theo đó, Ủy ban CEDAW đặc biệt khuyến nghị về việc tăng cường quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ phù hợp với quy định của Công ước CEDAW. Tập trung vào quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ sẽ giúp tăng quyền cho phụ nữ, trang bị những biện pháp hiệu quả để phụ nữ thực hiện các quyền hợp pháp của mình để được đối xử bình đẳng trong mọi bình diện của cuộc sống. 
 

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Thị Hà cho biết: Bộ LĐTBXH với tư cách là cơ quan chủ trì xây dựng báo cáo quốc gia lần thứ 9 về Công ước CEDAW, với sự hỗ trợ của UNDP tại Việt Nam, đã tổ chức một nhóm nghiên cứu độc lập tiến hành rà soát, đánh giá hệ thống pháp luật có liên quan và thực tiễn triển khai các quy định pháp luật này để đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo việc thực thi tốt hơn quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ theo quy định của Công ước CEDAW.  
 

Có thể thấy quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ được quy định trong hệ thống pháp luật Việt Nam về cơ bản đã phù hợp với quy định của Công ước CEDAW và ngày càng được hoàn thiện. Đặc biệt, sau khi Hiến pháp năm 2013 được ban hành, một loạt các văn bản pháp luật quan trọng đã được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới, bảo đảm tốt hơn quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ như Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Trợ giúp pháp lý... Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện trên thực tế các quy định này còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, trong đó đáng chú ý là những khó khăn về nguồn lực, năng lực thực thi của hệ thống bao gồm cả hệ thống hành chính, hệ thống tư pháp, các cơ chế, thiết chế bổ trợ tư pháp và định kiến về vấn đề giới trong xã hội. 
 

Hội thảo nhằm mục đích tham vấn, lắng nghe ý kiến của các đại biểu đối với dự thảo Báo cáo nghiên cứu về quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ theo quy định của Công ước CEDAW, đặc biệt là các ý kiến đóng góp về giải pháp để giải quyết căn cơ những tồn tại, thách thức đối với quyền tiếp cận tư pháp của phụ nữ nói riêng và quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ nói chung. 

 

 

Việt Nam cần đảm bảo bình đẳng giới được phản ánh đầy đủ trong pháp luật 
 

Đóng góp cho dự thảo của Báo cáo, bà Catherine Phương, Trợ lý Giám đốc quốc gia của UNDP tại Việt Nam cho rằng: Việt Nam cần đảm bảo bình đẳng giới được phản ánh đầy đủ trong pháp luật, phải có quy định rõ ràng và hình sự hóa các hành vi phạm tội như hiếp dâm, bạo hành hôn nhân, quấy rối tình dục. Bên cạnh đó, cần có các biện pháp khắc phục hiệu quả mọi hình thức phân biệt đối xử, có nhiều hành động hơn để chống lại những khuôn mẫu, chuyện hoang đường và các định kiến cản trở sự bình đẳng, để đảm bảo mọi phụ nữ và trẻ em gái đều nhận thức được các quyền hợp hiến và hợp pháp của mình đối với sự bình đẳng. Ngoài ra, hệ thống trợ giúp pháp lý cần ưu tiên phụ nữ tiếp cận công lý và trao quyền cho mọi phụ nữ và trẻ em gái để đòi được các quyền đó một cách hiệu quả khi chúng bị xâm phạm. Và một điều vô cùng quan trọng là Việt Nam cần phải có hệ thống giám sát mạnh mẽ hơn nữa.

 

 

Trong khi đó, ông Nicholas Booth, Cố vấn Chương trình Tiếp cận công lý và Quyền con người, Văn phòng UNDP khu vực châu Á - Thái Bình Dương, cho rằng, Việt Nam cần phải chú ý nhiều hơn đến quyền tiếp cận tư pháp cho phụ nữ và trẻ em gái, đặc biệt là nhóm phụ nữ và trẻ em gái khuyết tật, nhóm yếu thế.