Nước thải từ các hộ làm bún khiến mặt sông trắng xóa, mùi xú uế nồng nặc.
“Xóm xú uế”
Mương Đò Vọ là tuyến mương hở, bề mặt rộng 4m, dài trên 3km kéo dài từ phường Phù Liễn đến phường Văn Đẩu, Nam Sơn, kết thúc ở phường Lãm Hà. Trước năm 1990, tuyến mương là nguồn dẫn nước tưới tiêu chính phục vụ sản xuất nông nghiệp của một số địa phương thuộc thị xã Kiến An. Do quá trình đô thị hóa, tuyến mương trở thành mương dẫn nước thải và mức độ ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng. Ông Trần Thành Qúy số nhà 1 đường Đẩu Vũ cho biết: Ở đây nhiều ruồi muỗi vô kể, ô nhiễm không thể chịu được. Có bán nhà cũng chẳng ai mua. Mất ăn mất ngủ vì ô nhiễm. Mùa hè nóng nực, ngửi mùi thối nồng nặc không ai ngủ được. Thử hỏi có nơi nào xú uế như nơi này không. Người ta gọi đây là xóm thối, cống thối…”
Có mặt tại con mương, phóng viên nhận thấy: Phản ánh của các hộ dân ở đây hoàn toàn chính xác. Đập vào mặt người đi đường là cả một con mương đặc quánh, sóng sánh, đen kịt, quyện với đủ các loại rác thải như túi nilon, lọ chai nhựa... và bốc mùi xú uế nồng nặc. Trời nắng to, mùi hôi thối bốc lên khiến người đi đường càng phải " lướt " thật nhanh, không ai muốn dừng lại ngắm con mương thơ mộng ngày nào. Xung quanh mương xuất hiện nhiều ruồi, muỗi, trong khi đó các hộ dân sống liền kề hai bên mương ( từ mương vào đến cửa nhà chỉ từ 5- 7m). Bà Đỗ Thị Là nhà số 32 nghẹn ngào cho biết: Mùi hôi thối này nó đậm đặc đến mức độ dù nhà tôi có đóng cửa suốt ngày cũng vẫn ngửi thấy. Có hôm xóm này có đám cưới, khách đến nhìn ra mương rồi không dám ăn cỗ vì ruồi kéo theo đàn đậu đầy các mâm cỗ. Chúng tôi đang tồn tại chứ không phải là sống. Chúng tôi kêu (kiến nghị) tới khan cổ rồi mà chính quyền vẫn chưa có cách tháo gỡ.
Thêm vào đó là đủ các loại rác được vứt xuống mương.
Không chỉ ảnh hưởng tới môi trường sống, sức khỏe của nhân dân, tuyến mương còn gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất trên 15ha đất cấy lúa tại khu vực Đẩu Vũ và cánh đồng Vẻn khu Đẩu Phượng, lấy nước tưới tiêu chính từ tuyến mương trên. Tính riêng Đẩu Vũ có 10ha đất lúa thì 3,5ha phải bỏ hoang, diện tích còn lại sản xuất kém hiệu quả do nguồn nước tưới ô nhiễm. Nhiều hộ canh tác lúa ở Đẩu Vũ cho biết, nước bơm từ mương lên ruộng sủi bọt trắng xóa như xà phòng, bốc mùi nồng nặc. Người dân ra đồng đi ủng, đeo găng tay bảo hộ, nhưng vẫn bị nấm, ngứa. Lúa cấy xuống ruộng phát triển không bình thường, nhiều sâu bệnh, đến kỳ làm đòng thì úa vàng rồi héo nỏ không trổ bông. Các loại rau trồng đều chết, người dân đành bỏ ruộng hoang.
Chờ.... đến bao giờ?
Về nguyên nhân ô nhiễm, ông Nguyễn Văn Chọn – Chủ tịch kiêm Giám đốc công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đa Độ Hải Phòng chia sẻ: Sự phát triển của đô thị kéo theo việc lấn chiếm hết đất 2 bên bờ mương khiến cho việc nạo vét mương trở nên khó khăn ( bùn đất nạo vét lên không có chỗ để đổ… vì nhà dân sát mương). Nước thải sinh hoạt của hàng trăm hộ dân, nước thải của các làng nghề, hộ sản xuất bún cũng được xả ra đó khiến nước mương càng ngày càng đen đặc. Thêm vào đó là các loại rác thải như: giường, tủ, bàn thờ, chăn đệm, các loại túi ni lon, xác động vật chết… cũng được một số hộ dân xả ra mương khiến dòng chảy bị ách tắc. Vì ô nhiễm cục bộ quá nặng nên công ty có thau rửa, thay nước ra vào thường xuyên thì nước vẫn đen ngòm.
Cổng nhà dân chỉ cách cạnh con mương chưa đầy 3m.
Bà Hoàng Thị Mai Quyên – Phó trưởng phòng TNMT quận Kiến An cho biết: Địa phương nhiều lần nhận được đơn kiến nghị của bà con về thực trạng này. Cũng tổ chức họp và ra quân dọn dẹp nhiều lần để khắc phục, nhưng không thấm vào đâu, ô nhiễm vẫn hoàn ô nhiễm. Trước mắt, chính quyền địa phương cùng với dân cư hai bên tiến hành vớt rác, khơi thông dòng chảy và phun thuốc diệt côn trùng trên toàn bộ đoạn mương. Để đảm bảo đời sống và hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân, cải tạo môi trường thì chỉ có cách xây dựng hệ thống cống hộp thoát nước, quy hoạch điểm tập kết rác thải hợp lý… Tuy nhiên kinh phí thực hiện việc này quận chưa có, đang trình UBND TP và Sở TNMT xem xét, tháo gỡ.
Được biết, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đa Độ Hải Phòng đã lập dự án chi tiết cải tạo hệ thống công trình khắc phục tình trạng ô nhiễm, bảo vệ nguồn nước sông Đa Độ khu vực quận Kiến An ( trong đó có mương Đò Vọ) trình HĐND TP.Hải Phòng. Hiện, dự án này vẫn chưa được phê duyệt và hàng trăm người dân quận Kiến An vẫn thoi thóp nuôi hy vọng.