Nhà tâm lý học người Mỹ Vanessa Kahlon, tác giả cuốn sách nổi tiếng "Tự tin làm cha mẹ" (How To Do Parenting With Confidence) cho rằng cha mẹ cần phải học cách "không phản ứng" trước thái độ tiêu cực của con cái. Điều này không đồng nghĩa với việc bỏ qua hành vi của đứa trẻ.
Việc "không phản ứng" trong tình huống thích hợp sẽ giúp cha mẹ và con cái tránh xung đột leo thang; tạo cảm giác ổn định cho con; cung cấp một môi trường an toàn; giúp trẻ yên tâm và tự tin hơn và giúp trẻ phát triển các chiến lược đối phó lành mạnh.
Không phản ứng có thể giúp mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái không bị đào sâu, tạo điều kiện cho những cách giải quyết hợp lý. Ảnh minh họa: ShutterStock
Nhưng làm thế nào để "không phản ứng" trong các tình huống mâu thuẫn với con cái?
Nếu con chống đối bạn, ví dụ như không muốn hoàn thành một nhiệm vụ hoặc không đồng ý với kế hoạch và kỳ vọng của bạn, hãy thử các bước của Kahlon, thay vì la hét và đuổi theo chúng.
- Nói với giọng bình tĩnh.
- Khi con có thể lắng nghe, hãy nói rõ mong muốn của bạn, ví dụ: "Mẹ mong con ra ngoài dọn dẹp đồ chơi của mình".
- Nếu trẻ không phản hồi với yêu cầu của bạn, hãy thêm giới hạn thời gian và hậu quả. Ví dụ: "Mẹ mong con ra ngoài, bắt đầu thu dọn đồ chơi. Chiều nay chúng ta sẽ đi công viên, chúng ta không thể đến công viên trừ khi đồ chơi được thu dọn hết".
Bốn giải pháp phản ứng hiệu quả
Trong trường hợp trẻ có hành vi thách thức.
Nếu một đứa trẻ đang hành động hoặc cư xử không đúng mực, cha mẹ có thể dễ dàng phản ứng bằng sự thất vọng, tức giận hoặc trừng phạt. Tuy nhiên, khi phản ứng một cách bình tĩnh và cân nhắc, cha mẹ có thể làm gương cho con mình cách điều chỉnh cảm xúc và hành vi. Điều này có thể giúp giảm khả năng đứa trẻ bùng nổ và giúp thúc đẩy hành vi tích cực trong tương lai. Thêm vào đó, hai phía sẽ không phải đối mặt với một cuộc tranh giành quyền lực.
Trong trường hợp trẻ đối diện với cảm xúc khó khăn.
Khi một đứa trẻ đang trải qua một cảm xúc khó khăn như buồn bã, thất vọng, cha mẹ có thể phản ứng thái quá thay vì đối diện bằng sự thấu hiểu và cố gắng khắc phục tình hình. Thời điểm này, phản ứng bằng sự đồng cảm có thể giúp đứa trẻ cảm thấy được lắng nghe và hỗ trợ, đồng thời có thể tạo ra mối quan hệ cha mẹ và con cái tích cực.
Trong trường hợp tất cả rơi vào một tình huống khó chịu.
Giữ bình tĩnh là một cách tốt để làm mẫu việc quản lý cảm xúc cho con bạn. Nếu bạn bị choáng ngợp bởi một tình huống khó chịu mà bản thân bạn lẫn trẻ đều không lường trước, đây là thời điểm tốt để nghỉ ngơi, bình tĩnh thay vì "nóng mặt".
"Không phản ứng"có thể hữu ích cho dù bạn đang nuôi dạy trẻ mới biết đi hay trẻ vị thành niên. Bất kể con bạn ở độ tuổi nào, hãy tập trung vào việc giữ bình tĩnh, làm gương cho trẻ trong việc điều chỉnh cảm xúc lành mạnh và phản ứng một cách hợp lý và hiệu quả.
Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều có thể hưởng lợi khi chứng kiến cha mẹ phản ứng với những tình huống căng thẳng hoặc thử thách một cách bình tĩnh và hợp lý. Trên thực tế, mô hình hóa các kỹ năng giải quyết vấn đề và điều tiết cảm xúc hiệu quả đặc biệt quan trọng đối với thanh thiếu niên, vì đây là lứa tuổi đang phát triển ý thức về bản sắc của chính mình và học cách điều hướng các tình huống xã hội.
Đừng nóng nảy khi trẻ nói "Con ghét mẹ"
Trẻ có thể tức giận và gào lên "Con ghét mẹ" khi không đạt được điều chúng muốn. Tuy nhiên thay vì nóng nảy, hãy tận dụng khoảnh khắc này để cho trẻ thấy bạn hoàn toàn có thể tạo ra cho chúng môi trường đủ an toàn để bày tỏ cảm xúc của mình. Kahlon nói: "Các bậc cha mẹ có thể khó coi những lời nói nặng nề của con là những lời yêu thương, đặc biệt khi lời nói đó gây tổn thương hoặc thiếu tôn trọng. Tuy nhiên, cần hiểu rằng trẻ em thường sử dụng từ ngữ để bày tỏ cảm xúc và nhu cầu của chúng chứ không phải là sự công kích cá nhân đối với cha mẹ".