Dinh dưỡng hợp lý giúp trẻ độ tuổi mầm non phát triển toàn diện

Dinh dưỡng hợp lý có vai trò quan trọng đối với trẻ mầm non

Bước vào độ tuổi mầm non (3-5 tuổi), trẻ đã tự biết khám phá vạn vật và bắt đầu hình thành thói quen ăn uống, các món ăn, số lượng thức ăn... Vì vậy, trẻ ở lứa tuổi này rất cần một chế độ dinh dưỡng hợp lý để tránh không quá dư thừa chất dẫn đến béo phì, nhưng cũng không quá thiếu hụt làm trẻ bị suy dinh dưỡng. 

Thừa cân béo phì là bệnh lý gây nên do năng lượng cung cấp nhiều hơn so với năng lượng tiêu hao khiến cho quá trình tích mỡ trong cơ thể vượt quá mức bình thường. Tình trạng này khá phổ biến đối với trẻ em sống ở thành thị và gây nên nhiều tác động bất lợi đến sức khỏe của trẻ.

Suy dinh dưỡng là tình trạng trẻ thiếu các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm hoặc các vi chất dinh dưỡng quan trọng, gây nên sự ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển của trẻ. Tình trạng này rất dễ gặp ở trẻ tuổi mầm non nếu không được chăm sóc tốt.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở trường mầm non cần được thực hiện đảm bảo theo nhu cầu khuyến nghị. Với trẻ mầm non, nhu cầu về năng lượng khuyến nghị trung bình khoảng từ 1230 kcal đến 1320 kcal trong một ngày. Tỷ lệ chất bột đường chiếm 52% đến 60%, chất đạm chiếm khoảng 13% đến 20%, chất béo chiếm khoảng từ 25% đến 35% tổng năng lượng khẩu phần hàng ngày.

Theo nhu cầu khuyến nghị dinh dưỡng cho trẻ mẫu giáo thì thực đơn hàng ngày nên cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng từ các loại thực phẩm khác nhau cụ thể: Chất đường bột có thể được cung cấp khoảng từ 3 đến 4 chén cơm hoặc cháo đặc hoặc các món ăn tương tự. Chất đạm có thể bao gồm khoảng 120g đến 150g thịt, cá trứng, tôm, cua... Chất béo bao gồm 30g dầu, mỡ, bơ... Trái cây, rau quả khoảng 300g. Các loại vitamin và khoáng chất vitamin A 1000 IU, vitamin D 400ID, canxi 500mg...

Bên cạnh chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ mầm non, để giúp trẻ có khả năng phát triển tốt hơn về cân nặng và chiều cao thì cha mẹ cũng cần khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể thao phù hợp.

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trẻ ở độ tuổi này cần hoạt động thể lực cường độ vừa trở lên với các môn thể thao như bơi, đi bộ, chạy... ít nhất trong khoảng thời gian 60 phút một ngày.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ mầm non

Chế độ dinh dưỡng của trẻ mầm non có thể ảnh hưởng khá nhiều đến thói quen ăn uống của trẻ cũng như sự phát triển toàn diện trong những năm tháng về sau. Vì vậy, xây dựng thực đơn hàng ngày cho trẻ độ tuổi này cần được cha mẹ quan tâm. Nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ mầm non cần đảm bảo:

- Khẩu phần ăn phải cung cấp đầy đủ năng lượng cho trẻ mỗi ngày để trẻ có thể tham gia tất cả mọi hoạt động từ sinh hoạt, học tập đến vui chơi. Để đảm bảo được nguyên tắc này cha mẹ cần cung cấp cân đối các nhóm chất cơ bản bao gồm protein, glucid, lipid, vitamin và chất khoáng, chất xơ.

- Khẩu phần ăn cần được thực hiện đa dạng, giúp kích thích khẩu vị của trẻ và giúp trẻ có thể ăn nhiều hơn, ngon miệng hơn. Cha mẹ cần biết thông tin về nhóm thực phẩm và các lựa chọn thay thế các loại thực phẩm trong cùng nhóm hoặc trong cùng một tầng của tháp dinh dưỡng để đa dạng hóa bữa ăn của trẻ.

- Xây dựng khẩu phần ăn theo mùa và phù hợp với sở thích của trẻ. Chẳng hạn như mùa hè cần ưu tiên bổ sung các món nhiều nước, thanh lọc cơ thể (các loại nước ép trái cây, hoa quả...). Vào mùa đông, cha mẹ có thể bổ sung các món chiên xào, hầm nhừ. Cha mẹ nên ưu tiên sử dụng thực phẩm theo mùa nhằm đảm bảo đa dạng, chất dinh dưỡng và đặc biệt vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm.

- Lựa chọn thực phẩm an toàn cho trẻ, bởi vì, hệ tiêu hoá của trẻ ở độ tuổi này vẫn nhạy cảm với những tác hại xung quanh môi trường nên cha mẹ cần lựa chọn thực phẩm tươi, sạch, không chứa hoá chất bảo vệ thực vật tránh gây hại đến sức khỏe.

Một số loại thực phẩm nên sử dụng:

Sữa và các sản phẩm thực phẩm được chế biến từ sữa. Một ngày trẻ cần đảm bảo đủ 4 đơn vị sữa trong đó có thể bao gồm sữa nước, sữa chua, pho mai, váng sữa... để giúp bổ sung canxi và các chất dinh dưỡng khác cho cơ thể trẻ.

Rau xanh, trái cây cung cấp hàm lượng vitamin, chất khoáng và chất xơ theo nhu cầu khuyến nghị cho trẻ. Phần lớn các trẻ ở độ tuổi này khá lười ăn rau nên cha mẹ cần linh hoạt trong chế biến và tạo mọi điều kiện để trẻ có thể sử dụng rau củ một cách thoải mái.

Các chất béo lành mạnh bao gồm chất béo không no bão hoà đơn và chất béo không no bão hoà đa như dầu thực vật, dầu oliu, bơ, phô mai... nhằm giúp cho trẻ phát triển trí não toàn diện hơn.

Một số loại thực phẩm không nên sử dụng:

Đồ uống có gas và thực phẩm chứa nhiều đường có thể khiến cho trẻ bị tăng cân mất kiểm soát đồng thời trẻ còn mắc các bệnh về răng miệng.

Các loại thực phẩm ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ...

Các món ăn quá cứng như ngô, mía, hạt bánh kẹo cứng có thể ảnh hưởng đến hàm răng của trẻ.

Chăm sóc dinh dưỡng cho con độ tuổi mầm non, cha mẹ cần lưu ý gì?

Bên cạnh xây dựng cho trẻ chế độ ăn hợp lý giúp trẻ được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thì cha mẹ cũng cần biết để bổ sung các vi chất quan trong cho bé chẳng hạn như vitamin A, vitamin C, vitamin D... Bởi vì nếu thiếu một trong những vi chất này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ: Thiếu vitamin A có thể dẫn đến tình trạng trẻ sẽ bị khô mắt, khô da, sợ ánh nắng, chậm lớn, hay bị ho hoặc sổ mũi... Thiếu vitamin D sẽ khiến trẻ chậm tăng trưởng chiều cao, giấc ngủ bị ảnh hưởng. Thiếu vitamin C sẽ làm cho da của trẻ bị khô, dễ chảy máu mũi. chảy máu chân răng.Thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu thiếu sắt, trẻ quấy khóc, kém tập trung khi học, ngủ không ngon giấc.