Hàng trăm người dân khai thác, tận thu quặng tại xã Tri Lễ
Theo phản ánh của người dân, sau trận lũ cuối tháng 9/2016, một số người dân phát hiện quặng lộ thiên nên kéo nhau đi khai thác. Giữa tháng 10 vừa qua thì cơ quan chức năng huyện Quế phong tiến hành truy quét, yêu cầu hàng trăm đối tượng khai thác trái phép ra khỏi địa bàn nên tình hình đã trở lại ổn định. Tuy nhiên, từ khoảng hơn 1 tuần nay tình trạng trên lại tiếp diễn và có chiều hướng phức tạp khi lúc cao điểm có tới gần 500 người vào khai thác, đào đãi quặng.
Khu vực bị khai thác trái phép trước đây là đất mỏ của Công ty TNHH Ngọc Sáng (trụ sở tại Thanh Hóa). Tuy nhiên, do làm ăn không hiệu quả nên tạm dừng hoạt động và đến cuối năm 2015 thì đơn vị này hết hạn giấy phép khai thác. Vì thế, việc khai thác đang bị ngừng trệ. Toàn bộ hệ thống tuyển quặng cũng như máy móc, thiết bị và nhiều xe ô tô cũ đang nằm la liệt tại công trường. Các nhà xưởng, nhà bảo vệ, nhà công nhân, nhà điều hành cũng đang bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm.
Không khí khai thác, đào đãi rất náo nhiệt
Theo người dân, sau khi Công ty TNHH Ngọc Sáng “rút” thì công trường khai thác quặng sắt này đã bị bỏ hoang từ khoảng hơn 1 năm nay. Tuy nhiên, sau trận lụt hồi tháng 9/2016 vừa qua thì một số người phát hiện có ít quặng thiếc lộ thiên lẫn với đất đá thải xuất hiện tại một bãi thải trước đây của Công ty TNHH Ngọc Sáng. Vì thế, người dân truyền tai nhau là có quặng thiếc khối lượng lớn. Từ đồn 1 lên 5 rồi “tam sao thất bản” thành 10 nên người dân hai bản Na Lịt và Tà Pàn đã ồ ạt đưa cuốc, xẻng cũng như các công cụ khai thác tấp nập vào đào đãi quặng tại khu vực mỏ của Công ty TNHH Ngọc Sáng bỏ hoang.
Dẫn PV vào khu vực hàng trăm người dân đang đào đãi quặng tại chân cầu Sông Quang, ông Lữ Văn Cương, phó chủ tịch UBND xã Tri Lễ lắc đầu ngao ngán: “Tình trạng người dân khai thác, mót quặng rầm rộ diễn ra từ thứ 7 tuần trước (ngày 19/11 – PV). Sau khi thấy tình trạng trên thì xã đã báo cáo với huyện cũng như tổ chức tuyên truyền cho người dân nhưng không có hiệu quả. Từ mấy ngày qua luôn luôn có từ 300 đến 500 người dân ở khắp nơi từ Cắm Muộn, Quang Phong đến tận người dân ở Quỳ Hợp rầm rộ đào đãi quặng”.
Dù PV ghi hình nhưng công tác đào đãi quặng vẫn diễn ra bình thường
Được biết, từ mấy ngày qua người dân đã đưa cuốc, xẻng cũng như bàn đãi vào khai thác rầm rộ quặng thiếc tại khu vực bãi thải của Công ty TNHH Ngọc Sáng để lại trước đây. Tại hiện trường, hàng trăm chiếc xe máy dựng la liệt hai bên cầu cũng như bãi đất trống gần bờ sông Quang. Người vào, kẻ ra tay xách nách mang xô chậu cũng như những dụng cụ đào đãi quặng khiến cho không khí ở khu vực cầu sông Quang trở nên náo loạn.
Cảnh tượng náo nhiệt ở sát bờ sông Quang
Phía trên bãi thải rộng hàng nghìn mét vuông của Công ty TNHH Ngọc Sáng đang bị đào bới nham nhở, cảnh tượng tranh giành nhau từng bì đất để tiềm kiếm vân may diễn ra ở “đại công trường” Na Lịt. Dưới sông Quang là hàng chục tốp đãi quặng san sát nhau với số lượng lên tới hàng trăm người khiến cho con sông chuyển thành màu đỏ quạch, ô nhiễm nguồn nước trầm trọng.
Cảnh mua bán quặng nhốn nháo ngay tại bờ sông
Anh Lô Văn Giang, người dân xã Cắm Muộn đang hì hục đãi quặng ở trên sông, nói: “Tôi có bà con ở xã Tri Lễ này, nghe họ gọi điện nói có nhiều quặng thiếc nên sẵn có dụng cụ mình cũng sang đây đào đãi xem thế nào. Vào đây được 2 ngày rồi nhưng quảng chả thấy đâu cả nên cũng không kiếm được mấy”.
Một người dân ở bản Na Lịt, cho biết thêm: “Từ mấy ngày qua có hàng trăm người từ nơi khác kéo đến cùng với nhiều người dân ở các bản Na Lịt, Tà Pàn, Na Niếng… ồ ạt đào đất ở khu vực bãi thải của Công ty TNHH Ngọc Sáng để đưa xuống sông Quang đãi quặng. Cảnh tượng rất náo loạn, an ninh trật tự của địa phương cũng bị ảnh hưởng, sông thì bị ô nhiễm”.
Cảnh mua bán quặng nhốn nháo ngay tại bờ sông
Được biết, trước tình hình trên ngày 22/11 vừa qua, UBND huyện Quế Phong đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 1727/QĐ-UBND với số lượng lên tới 44 người để tiến hành tuyên truyền, đẩy đuổi các đối tượng khai thác, tận thu quặng thiếc trái phép tại xã Tri Lễ. Tuy nhiên, hiện nay công tác đẩy đuổi vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn vì số lượng người dân tham gia quá lớn, hơn nữa khu vực Tri Lễ là xã biên giới, hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí thấp nên công tác tuyên truyền gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Đàm Thiên Thương – Phó bí thư đảng ủy xã Tri Lễ, cho biết: “Hiện tại tình hình địa phương đang rất phức tạp. Đảng ủy xã cũng đã có Chỉ thị để chỉ đạo giải quyết tình hình khai thác quặng trái phép ở địa phương nhưng hiện nay vẫn chưa thể ổn định tình hình. Mấy ngày qua lực lượng công an cũng như dân quân luôn luôn túc trực tại hiện trường nhưng công tác tuyên truyền, đẩy duổi vẫn chưa có hiệu quả. Có lúc cao điểm vẫn có từ 400 đến 500 người khai thác”.
Trao đổi với PV, ông Lê Văn Giáp – Chủ tịch UBND huyện Quế Phong, cho biết: “Tôi vừa kiểm tra thực địa tại hiện trường, đúng là tình trạng khai thác, tận thu quặng thiếc tại mỏ quặng cũ của Công ty TNHH Ngọc Sáng đang diên ra rầm rộ. Ngay khi ghi nhận tình hình thì ngay trong chiều 22/11 tôi đã ra quyết định thành lập đoàn liên ngành với sự tham gia đây đủ của Công an, Biên Phòng, Ban chỉ huy quân sự cũng như các bên liên quan với số lượng là 44 thành viên để tiến hành tuyên truyền, đẩy đuổi các đối tượng khai thác, ổn định tình hình khu vực biên giới”.
Quyết định thành lập đoàn để đẩy đuổi của UBND huyện Quế Phong
Cũng theo ông Giáp thì khu vực xã Tri Lễ là đồng bào dân tộc thiểu số nên trình độ dân trí thấp, người dân bị các đối tượng bên ngoài xúi giục để vào khai thác. Hiện tại có hai việc quan trọng nhất là phải tuyên truyền cho dân hiểu, thứ hai là điều tra các đối tượng đứng đầu, thu mua quặng để xử lý thật nghiêm và đẩy đuổi ra khỏi địa bàn thì vấn đề sẽ được giải quyết.
Tri Lễ là xã vùng biên giới, vì thế nên xẩy ra tình trạng khai thác, tận thu quặng thiếc ồ ạt khiến cho an ninh biên giới bị ảnh hưởng. Vì thế, đề nghị UBND huyện Quế Phong cần phải nhanh chóng vào cuộc quyết liệt để tuyên truyền cho người dân hiểu rõ vấn đề cũng như có biện pháp xử lý mạnh tay những đối tượng cố tình xúi giục, kích động người dân vào đào bới, khai thác quặng trái phép gây mất an ninh trật tự, làm phức tạp địa bàn xã vùng cao biên giới này.