Vào ngày 24/3/2016, Johan Cruyff, 68 tuổi, đã ra đi bình yên ở Barcelona, trong vòng tay của gia đình sau một trận chiến kiên cường với căn bệnh ung thư. Giữa thời khắc đau buồn này, chúng tôi mong muốn mọi người tôn trọng sự riêng tư của gia đình", thông báo trên trang web chính thức của huyền thoại bóng đá có đoạn.
Cruyff là tên tuổi lớn nhất của bóng đá Hà Lan và thuộc số ít những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn nhất lịch sử bóng đá thế giới cận đại.
Cruyff ra đi, nhưng để lại cho thế giới bóng đá những di sản vĩ đại qua triết lý bóng đá mà ông theo đuổi. Ảnh: Guardian.
Khi còn là cầu thủ, ông là ngôi sao sáng chói nhất của bóng đá thế giới những năm 1970. Cruyff truyền cảm hứng giúp Ajax đoạt ba chiếc Cup C1 liên tiếp từ năm 1971 đến 1973, và được tôn vinh bằng ba Quả Bóng Vàng châu Âu vào các năm 1971, 1973 rồi 1974.
Năm 1973, ông gia nhập Barca với giá chuyển nhượng hai triệu đôla - kỷ lục thế giới thời điểm ấy. Ngay mùa đầu tiên khoác áo, Cruyff giúp CLB xứ Catalan đoạt chức vô địch La Liga, chấm dứt cơn khát danh hiệu này dài 15 năm.
Barca cũng là nơi Cruyff gặt hái thành công lớn nhất trên cương vị HLV về sau, khi ông giúp họ bốn năm liền vô địch La Liga (1991-1994) và lần đầu tiên đăng quang ở Cup C1 - giải đấu số một châu Âu cấp CLB - năm 1992.
Cruyff còn là thủ lĩnh của tuyển Hà Lan vĩ đại, vào chung kết World Cup 1974, nơi đội bóng áo da cam trình diễn thứ bóng đá tổng lực ấn tượng, còn bản thân ông thì làm mê hoặc khán giả bằng những pha xử lý kỹ thuật, động tác giả đẹp mắt.
Cruyff (áo da cam) cùng Hà Lan thua Đức 1-2 trong trận chung kết World Cup 1974, nhưng ông luôn tự hào rằng đó là giải đấu mà "Hà Lan được yêu mến nhất" và điều đó quý hơn cả chiếc Cup vàng.
Cruyff bắt đầu nghiện thuốc lá nặng từ khi chuyển sang làm HLV, và từng phải lên bàn mổ tim vì bị nhồi máu cơ tim vào năm 1991.
Cách đây sáu tháng, huyền thoại bóng đá này thông báo ông bị ung thư phổi, nhưng đồng thời khẳng định sẽ không đầu hàng trước số phận. Mới tháng Hai vừa qua, Cruyff còn nói ông cảm thấy "đang dẫn 2-0" trong trận chiến chống lại căn bệnh quái ác. Huyền thoại 68 tuổi khi đó cũng lạc quan "tin chắc sẽ chiến thắng".
Cruyff ra đi, nhưng tư tưởng bóng đá mà ông để lại là một di sản lớn của thế giới túc cầu. Cruyff không phải là cha đẻ của bóng đá tổng lực - totaalvoetbal, nhưng khi còn thi đấu, ông là người hiện thực hoá những ý tưởng về thứ bóng đá này của người thầy vĩ đại Rinus Michel trên sân bóng.
Khi chuyển sang làm HLV, Cruyff đã nâng tầm totaalvoetbal thành một triết lý, một tư tưởng soi sáng cho bóng đá về sau, với thành công vang dội của những học trò xuất sắc như Frank Rijkaard, Pep Guardiola, Luis Enrique.
Cruyff là cầu thủ đầu tiên trong lịch sử đoạt ba Quả Bóng Vàng.
Lionel Messi là một trong những tên tuổi lớn nhất của bóng đá đương đại bày tỏ thương tiếc trước sự ra đi của Cruyff. "Cầu mong ông yên nghỉ, Johan Cruyff. Di sản của ông sẽ còn sống mãi", chủ nhân của năm Quả Bóng Vàng viết trên Twitter.
Đội trưởng tuyển Bỉ và CLB Man City, trung vệ Vincent Kompany thì bày tỏ: "Johan Cruyff, một người trung thành tuyệt đối với bóng đá. Tôi không nghĩ có ai đó khác có ảnh hưởng đến bóng đá nhiều như ông. Niềm tin và tầm nhìn của ông ấy đã truyền cảm hứng cho tất cả chúng ta. Bóng đá sẽ nhớ ông, nhưng chúng ta sẽ không bao giờ quên ông".