Mở "băng thông rộng" cho vaccine

Dù rằng để có vaccine thì người dân vẫn phải trả tiền. Bởi giữa thời buổi vaccine quý như kim cương, vaccine được coi là "chiếc chìa khóa vàng" để mở ra thời kỳ "hậu Covid-19" một cách vững vàng nhất, việc tìm được nguồn cung ứng vaccine cho người dân một cách phổ cập như vậy quả là đáng quý lắm thay.

Thế nhưng, chỉ chưa đầy 24 giờ sau đó, Sở Y tế Bà Rịa - Vũng Tàu lại có công văn đính chính, với lời giải thích văn bản ban đầu "Mục đích để xác định nhu cầu, số lượng người cần vaccine để có kế hoạch làm việc với các doanh nghiệp đơn vị được Bộ Y tế công bố đủ điều kiện nhập khẩu và phân phối vaccine. Sau đó, tỉnh sẽ bàn tính đến phương án tiêm như thế nào".

Lo cho dân là quá tốt! Lo và làm được điều mà nhiều nơi khác chưa làm được, là tìm được nguồn cung vaccine giữa lúc dịch bệnh đang "dầu sôi lửa bỏng" lại càng đáng quý. Tại sao tỉnh này lại phải "rụt rè" như vậy?

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã tuyên bố: "Chính phủ tạo mọi điều kiện, mở tất cả các cửa để sớm có vaccine cho toàn dân". Bộ Chính trị cũng yêu cầu: Xem xét cho phép tổ chức, cá nhân đủ điều kiện theo quy định của Nhà nước tham gia vào lĩnh vực mua, cung cấp vaccine... để đẩy nhanh việc mua và tổ chức tốt việc tiêm vaccine cho người dân...

Nhưng thực tế lại không hoàn toàn đơn giản như vậy. Ngoài sự "không đơn giản" xuất phát từ chính sách của một số nhà sản xuất vaccine tên tuổi trên thế giới, hay tình trạng "lừa đảo vaccine", thì còn vướng ở cơ chế. Báo Tuổi trẻ dẫn lời một cán bộ Cục Quản lý dược nói, vaccine là ngành kinh doanh có điều kiện, không thể tự các địa phương, doanh nghiệp nhập vaccine mà phải thông qua 36 doanh nghiệp được cấp phép. Nhưng, ngay cả 36 doanh nghiệp có giấy phép cũng đang "vướng" khi họ chưa rõ là nếu vaccine nhập về thì được bán cho địa phương, cho các đơn vị, doanh nghiệp có nhu cầu tiêm vaccine hay phải giao cho Bộ Y tế? Chưa rõ là doanh nghiệp nhập về thì có được tự tổ chức tiêm chủng và mức phí bao nhiêu?…

Chưa có cơ chế, nên con đường đưa vaccine về Việt Nam vẫn đang nghẽn ở nhiều điểm. Chúng ta nói "tạo mọi điều kiện, mở tất cả các cửa", nhưng lại chưa có cơ chế cụ thể để thực hiện điều này một cách hiệu quả nhất.

Thực tế đã cho thấy chỉ có vaccine mới sớm đưa xã hội trở lại nhịp sống bình thường, mới cứu được sản xuất, các giải pháp khác về hỗ trợ vốn vay, giảm thuế cũng không thể cứu được doanh nghiệp khi bị đứt gãy sản xuất và cũng không thể cứu được hàng triệu người lao động bị mất thu nhập vì không có việc làm. Chỉ có vaccine thì ta mới có thể chuyển từ thế phòng thủ bị động sang chủ động tấn công, tiêu diệt dịch bệnh.

Vì thế, việc tạo ra những "băng thông rộng" bằng cơ chế để sớm đưa được vaccine về Việt Nam thông qua mọi con đường là điều vô cùng quan trọng, có ý nghĩa sống còn.