Bà Anh vẫn chung thủy với cái bơm bằng tay
Nghề của đàn ông…
Góc phố Nam Kỳ Khởi Nghĩa – Hàm Nghi (phường Bến Nghé, quận 1) gần 30 năm nay trở thành “đại bản doanh” – tiệm bơm sửa xe vỉa hè - của người phụ nữ đơn thân 59 tuổi, rất đỗi thân thương Trần Thị Ngọc Anh.
“Cô ơi! Cô có biết chỗ nào vá xe không ạ”. Cậu thanh niên vẻ mặt mệt nhờ sau quãng đường dắt bộ chiếc xe máy bị thủng lốp lọ mọ tìm chỗ vá thở hổn hến hỏi. Người phụ nữ mừng nói: “Đây, chỗ này, tôi vá xe”. Có vẻ chưa tin, chàng trai hỏi tiếp: “Vá xe sao cháu không thấy biển… Ờ, ờ thì ra là vậy.”
Thế rồi, miếng nói tay phụ dắt chiếc xe máy lên lề đường và xốn xắng vào việc. Cô kẹt chiếc đèn pin vào cổ, hai tay khéo léo tách ruột xe ra khỏi lốp; rồi dùng hết sức đôi tay bơm căng tròn ruột xe; tiếp đó, dùng cổ rọi pin theo dịch chuyển theo một vòng tròn bánh xe “bắt” bệnh.
Sau một hồi, cô Anh mặt dính tèm nhem màu đen nham nhở của xe ngước mắt nhìn chàng trai nói: “Ruột xe đã thủng nhiều lỗ, nát bét rồi. Cô vẫn khuyên nên thay ruột mới. Nếu con không đủ tiền thì cô vẫn vá cho thỏa mãn nhưng chắc đi dăm hôm là hở lớp vá lại...”
Vậy là, cậu thanh niên này đã mỉm cười đồng ý thay chiếc ruột xe máy loại “xịn” với giá 90.000 đồng. Nói xong, cô gửi chàng trai này trông hộp đồ nghề đạp xe đạp đi mua ruột thay.
Khi được hỏi: “Vì sao không mua nhiều để dành thay cho tiện?”. Cô Anh đáp: “Tiền đâu đủ mà mua. Ăn bữa nào xào bữa đó. Mua đây là nợ người ta hôm sau lại gửi. Cứ thế mua gối đầu...”
Trung bình mỗi đêm làm cực nhọc họa may lắm mới kiếm được 150.000 đồng, còn thông thường khoảng từ 80.000-100.000 đồng. Xe nào bơm chỉ lấy 2000-3000 đồng, vá là từ 10.000-15000 đồng, còn thay ruột là từ 60.000-90.000 đồng.
Nói là lấy tiền chớ nhiều người nghèo, sinh viên và lao động bình dân bà Anh hiếm khi lấy tiền. Tâm tính là vậy nên nhiều vị khách đi đường xe bị xẹp lốp đều được một tay bà Anh “khám”.
Với những người đi đường và dân lao động nghèo, hình ảnh bà Anh rất sức thân thuộc gần 30 năm qua.
Hành trình một ngày mưu sinh của bà Anh bắt đầu từ 5h chiều và kết thúc sang 1h sáng hôm sau. Góc phố ngã 4 đường Hàm Nghi – Nam Kỳ Khởi Nghĩa được bà Anh chọn làm nơi mưu sinh 29 năm qua.
Là nghề bất kể trời mưa hay khô ráo nên ngày nào 365 ngày ở Sài Gòn cũng như nhau. Đặc biệt, trong đêm Giao thừa như mồng 1 Tết, mồng 2 Tết, mồng 3 hay các ngày lễ khác bà vẫn ra góc phố này mưu sinh. “Làm bữa nào xào bữa đó con à. Không làm lấy gì mà ăn. Còn nuôi thằng cháu nữa.”-bà nói.
29 năm vẫn thế! Bà vẫn cố gượng dậy với đời bằng niềm vui với nghề. “Những hôm xe thưa, mà nay quán sửa xe mọc nhiều, hiện đại và khách cũng chả thèm ghé lại nên cũng trầm trật trầm trầy. Có nhiều hôm ngồi từ 18-24h vẫn không bơm vá được chiếc xe nào. Biết vậy vẫn cố ngồi, mong sao ai còn cần”-bà Anh trăn trở.
Đôi khi bơm vá xong khách đi đường không mang theo tiền hay không đủ cũng chấp nhận lấy và chờ hôm sau họ lại mang đến gửi. Hầu hết họ đều giữ đúng lời hứa là dăm hôm lại ghé trả như đã hẹn..
“Gia sản” quý giá nhất của bà 2 cái bơm tay cũ kĩ, 1 túi xách hoen úa đựng đồ nghề, đôi dẹp lào mòn vẹt, chiếc xe đạp đậm màu thời gian và bộ đồ phong phanh, không mấy tươm tất là tất cả “gia sản” quý giá nhất cần có cho đêm mưu sinh của người phụ nữ này. Khi “bắt bệnh” xe, bà Anh rất đa năng: Cổ cầm đèn pin, tay tháo và “khám bệnh” ruột xe có bị thủng hay không, tay còn lại hì hục bơm và bơm…
“Với ai đó luôn cần đôi tay luôn sạch. Nhưng nghẹt nỗi, nghề này có dơ, có nhớp mới có tiền. Có tiền mới lo được cuộc sống… Và khi đã làm thì mình làm phải luôn có tâm. Họ yêu cần bơm thì bơm, yêu cầu vá thì vá, còn nếu không thì thôi. Biết bỏ ruột lời lãi nhiều hơn, nhưng làm vậy không đành. Dù sao mình cũng nghèo nên mình hiều.” – Bà Anh tâm sự.
Có lẽ khi nhìn vào bộ đồ nghề giản đơn của tôi họ không dám tin tưởng cho lắm. Nhưng những đồng tiền lao động xương máu mà bà Anh có được sau một suất thay ruột xe cho khách. 365 ngày bà Anh không có ngày nào nghỉ, ngày tết cũng như ngày thường. Trời thương nên ngần ấy năm không đau ốm nhiều. Cứ thế ngày qua ngày qua đây mưu sinh”.
Duyên với nghề
Hỏi về cuộc đời mình, duyên nghiệp đến với nghề bơm vá xe đêm, bà Anh tâm sự trong dòng nước mắt rân rấn. Và cũng ít ai biết rằng, đằng sau nụ cười chân chất ấy là một quá khứ đau thương “Cha mẹ tôi người miền Bắc di cư vào Sài Gòn từ sau năm 1954. Bà được sinh ra tại đây, cuộc sống lớp người tha phương chưa bao giờ hết khổ.
Vợ chồng bà có 3 con (2 gái, 1 trai). Vợ chồng cùng mưu sinh nghề này nay tròn 29 năm. Cho đến một ngày, chồng bà qua đời sau cơn bạo bệnh. 3 đứa con cũng nghèo, bỏ lại đứa cháu ngoại cho tôi nuôi đến giờ.
Theo như bà Anh kể: Cho đến một ngày kia, người bạn tâm giao gần 30 năm cũng bà cũng về với ông bà, bỏ lại sự cô đơn, trống rỗng nỗi niềm. Cứ thế thời gian, nghề này nuôi ước mơ bao đời cho cả nhà. Lần lượt những đứa con lớn lên, rồi trưởng thành trong cảnh khốn khó tột cùng.
Bà Anh kể: “Nhiều khi bơm vá xe xong nhiều người còn cho thêm, thấy vui vui…”
Hiện bà sống chung cùng đứa cháu ngoại 9 tuổi, trong một căn nhà chưa đến 15m2, ở xóm nghèo phường 4 (quận 4). Cứ thế, sáng bà chắt bóp cho cháu ngoại 20.000 đồng làm bữa trưa, còn sáng thì bữa nào có cơm nguội ăn đỡ, không thì nhịn đói. Nay phố Sài Gòn mọc nên nhiều tiệm bơm sửa xe hiện đại mở lên, nghề bơm vá thủ công của bà Anh vắng dần. Hầu như giờ bà Anh chỉ sửa lác đác khách quen và vài người nhỡ đường, còn lại khách lạ hiếm ai tự tin giao xe máy cho bà bóc ruột rồi ngồi vá. Tuy vậy, bà Anh luôn lấy đó làm niềm vui…
Tuổi nay đã ngả 60, tóc bạc trắng nhưng bà Anh chưa bao giờ đầu hàng trước số phận nghiệt ngã. Ở bà, ai đó sẽ tìm thấy niềm tin, sức sống và nghị lực mạnh mẽ của người phụ nữ góa phụ trải qua nhiều “giông bão” quyết tâm bám nghiệp mưu sinh.
Trời càng về khuya, dòng người qua phố cũng hối hả và thưa dần. Ánh đèn phố mỗi lúc thêm rõ mồn một, phố vắng đến lạ, ấy vậy mà bà Anh vẫn ngồi hóng và chờ đợi “Nhỡ ai còn cần đến mình thì sao”. Bà vẫn ngồi đấy, tay chống cằm nhìn phố hiu hắt mà lòng đau. Và có điều gì đó khác thường từ đôi mắt ẩn sâu của bà. “Giá như ông trời cho tôi sức khỏe” – Niềm mong lớn nhất của bà Anh.