Khi bắt đầu mùa Hạ, những đầm sen ở vùng ngoại thành Hà Nội nở hoa đẹp nhất cũng là thời điểm nghệ nhân Phan Thị Thuận (làng Phùng Xá, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội) bắt đầu đi chọn nguyên liệu để làm nên những chiếc khăn độc đáo.
Là người con của vùng đất ngoại thành Hà Nội, vốn nổi tiếng với nghề ươm tơ, dệt lụa, bà Thuận lại là đời thứ 3 trong gia đình truyền thống theo nghề dệt, bà đến với nghề như một cơ duyên và rồi cứ tâm huyết như thế từ lúc nào chẳng hay.
Yêu nghề là phải "thương nghề" bà Thuận thấy rằng việc làm nghề truyền thống tuy là công việc giữ lại nét văn hóa bao đời, nhưng cạnh tranh rất nhiều với nguồn hàng ngoại nhập và phải có một hướng đi phát triển mới. Nếu đã không bán được quá nhiều về lượng thì phải tìm những mặt hàng có giá trị cao về chất.
Năm 2016 Bộ Khoa học và Công nghệ đã cùng nghệ nhân Phan Thị Thuận nghiên cứu cách làm tơ sen, qua thời gian bắt thay vào thử nghiệm gặp nhiều thất bại, những sợi tơ sen bắt đầu được "thuần phục" và trở thành nguyên liệu dệt mới, có tương lai phát triển.
Giữa đầm sen hồng đơn bà Thuận cẩn thận chọn những cuống sen tốt nhất để làm nguyên liệu đầu vào, bà chia sẻ rằng, chỉ có những người trong nghề, có kinh nghiệm mới được đảm nhiệm công đoạn này, cuống sen phải trong thời kỳ đẹp nhất có lượng tơ nhiều nhất mới được sử dụng.
Để lấy được tơ sen, nghệ nhân phải dùng dao khứa quanh cuống, rồi từ từ siết lại, sau đó cẩn thận miết và vê tròn. Do các công đoạn đều làm thủ công nên đòi hỏi người thợ phải thật kiên trì, tĩnh tâm và cẩn thận.
Không chỉ làm mà nghệ nhân Phan Thị Thuận còn dạy cho con cháu, những người làm trong làng cách làm, bà Thuận chia sẻ, "tôi không giấu nghề mà ai muốn học tôi đều chỉ dạy. Tuy thế phải học thật bài bản, làm kiên nhẫn, không nóng vội, chỉ những đức tính đó thôi cũng đã làm cho nhiều người nản chí".
Giá cho mỗi chiếc khăn tơ sen trơn rộng 25cm, dài 1m73 được bà Thuận bán với mức giá 7,5 triệu đồng, có thêu hoa từ 10-17 triệu đồng. Mặt hàng tơ sen của nghệ nhân Phan Thị Thuận có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới như Pháp, Mỹ, Nhật...