Luật Căn cước đã quy định cụ thể về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp mới, cấp lại thẻ căn cước, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7 tới.
Căn cứ Điều 24 Luật Căn cước mới nhất, các trường hợp phải đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 gồm:
- Trường hợp đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024:
Khi đến độ tuổi phải đổi thẻ Căn cước: Khi công dân đủ 14 tuổi, đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi.
Khi thay đổi các thông tin về: Họ, chữ đệm, tên khai sinh và ngày tháng năm sinh.
Khi thay đổi nhân dạng hoặc xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính.
Khi thông tin trên thẻ Căn cước có sai sót.
Khi đơn vị địa giới hành chính, tên đơn vị hành chính bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh.
Khi số định danh cá nhân được xác lập lại.
Khi công dân sở hữu thẻ Căn cước/Căn cước công dân (CCCD) có yêu cầu.
Lưu ý: Công dân nếu cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước các độ tuổi phải đổi thẻ Căn cước ở trên (tức đủ 23 tuổi, đủ 38 tuổi và đủ 58 tuổi) thì vẫn có giá trị sử dụng đến độ tuổi đổi thẻ tiếp theo.
- Trường hợp phải cấp lại thẻ Căn cước dù chưa đến độ tuổi phải đổi thẻ Căn cước:
Thẻ Căn cước bị mất hoặc bị hư hỏng đến mức không thể sử dụng được.
Khi công dân Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam.
Như vậy, với các trường hợp ở trên, nếu không đi đổi, cấp lại thẻ Căn cước từ 01/7/2024 thì sẽ bị phạt.
Đáng nói, so với quy định cũ, Luật Căn cước đã bổ sung thêm nhiều trường hợp phải đổi lại, cấp lại thẻ Căn cước:
Khi công dân đủ 14 tuổi thì phải đi làm thủ tục cấp thẻ Căn cước
Khi công dân chuyển đổi giới tính
Khi đơn vị địa giới hành chính, tên đơn vị hành chính bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh
Khi số định danh cá nhân được xác lập lại.
Bên cạnh đó, cơ quan quản lý căn cước thu lại thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước đã sử dụng đối với các trường hợp cấp đổi thẻ căn cước.
Việc cấp lại thẻ căn cước đối với trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 Điều 24 Luật Căn cước 2023 được thực hiện trực tuyến trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia hoặc trực tiếp tại nơi làm thủ tục cấp thẻ căn cước.
Ngoài ra, cơ quan quản lý căn cước sử dụng thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt đã được thu nhận lần gần nhất và các thông tin hiện có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước để cấp lại thẻ căn cước.
Về nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước mới, căn cứ Điều 27 Luật Căn cước 2023 quy định là cơ quan quản lý căn cước của Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.
Hoặc cơ quan quản lý căn cước của Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi công dân cư trú; Cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an đối với những trường hợp do thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an quyết định.
Đáng chú ý, trong trường hợp cần thiết, cơ quan quản lý căn cước quy định tại các nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước mới nêu trên tổ chức làm thủ tục cấp thẻ căn cước tại xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị hoặc tại chỗ ở của công dân.
Đối với việc cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi, theo Điều 23 Luật Căn cước, người dưới 14 tuổi hoặc người đại diện hợp pháp của người dưới 14 tuổi được đề nghị cơ quan quản lý căn cước cấp thẻ căn cước.
Để cấp thẻ Căn cước cho người dưới 6 tuổi, người đại diện hợp pháp sẽ thực hiện thủ tục thông qua cổng dịch vụ công hoặc ứng dụng định danh quốc gia.
Trường hợp chưa đăng ký khai sinh thì người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước thông qua các thủ tục liên thông với đăng ký khai sinh trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia hoặc trực tiếp tại cơ quan quản lý căn cước.
Trong đó, cơ quan quản lý căn cước không thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học.
Đối với người từ đủ 6 đến dưới 14 tuổi cùng người đại diện hợp pháp đến cơ quan quản lý Căn cước để thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học. Người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước thay cho người từ đủ 6 tuổi đến dưới 14 tuổi.
Trong trường hợp từ chối cấp thẻ Căn cước thì cơ quan quản lý Căn cước phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
