Rượu gây suy giảm chức năng gan cùng những biến chứng nguy hiểm. Ảnh minh họa
Con đường bia rượu tàn phá lá gan
Lá gan như một “nhà máy” hằng ngày miệt mài giải độc cho cơ thể. Tuy nhiên, khi lượng rượu bia được hấp thu quá nhiều và thường xuyên, “nhà máy” trở nên quá tải và cơ thể phải đối mặt với nhiều nguy cơ lớn.
Nhiều người có thói quen vui cũng nhậu, buồn cũng nhậu, không vui không buồn cũng nhậu nên quán nhậu mọc lên như nấm. Việt Nam được xếp vào nhóm đầu bảng về tiêu thụ rượu bia trên thế giới là một “thành tích” chẳng đáng tự hào chút nào. Việc uống rượu bia quá nhiều và thường xuyên đã làm tăng nguy cơ bị các bệnh về gan (gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, ung thư gan...) đối với nhiều người, cũng như bệnh nhân gan đang trẻ hóa một cách đáng lo ngại.
PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - Phó Chủ tịch Hội gan mật Hà Nội cho biết, hiện nay các bệnh lý về gan đang diễn biến hết sức phức tạp trong đó có nguyên nhân đến từ rượu bia. Uống rượu bia làm các tế bào gan bị âm thầm phá hủy và chỉ đến khi xơ gan, chảy máu thực quản, người bệnh mới hay lá gan của mình chỉ còn là đống xỉ than, xơ hóa không thể phục hồi được.
Theo PGS Ngọc, sau khi uống rượu, bia, nồng độ cồn hấp thụ vào máu và vào các cơ quan nội tạng. Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều phải đi qua gan trước khi về tim.
Vì vậy, gan là nơi tập trung nồng độ cồn cao nhất. Gan chuyển hóa rượu thành những acetaldehyde - chất rất độc không chỉ với gan mà còn cả thần kinh, thị giác, dạ dày, đường tiêu hóa… Vì thế gan chuyển acetaldehyde thành acetat ít độc hơn thải ra ngoài cơ thể.
Những hậu quả nghiêm trọng
Chén rượu là “nghi thức” xã giao đôi khi không thể thiếu trong nhiều hoạt động của đời sống. Tuy nhiên, việc uống rượu thường xuyên và quá đà sẽ dẫn tới nhiều bệnh về gan nghiêm trọng. Người uống nhiều rượu hoặc nghiện rượu thì những tác hại xảy ra với gan bắt đầu là: Gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan. Chúng có thể xảy ra cùng một lúc, hoặc diễn tiến từ từ theo thời gian. Xơ gan là một trong những nguy cơ lớn nhất gây ung thư gan. Cụ thể:
Gan nhiễm mỡ: Thống kê cho thấy, 90% người thường xuyên dùng rượu bia bị gan nhiễm mỡ. Cồn và các độc chất kích hoạt tế bào Kupffer ở gan làm gián đoạn quá trình ôxy hóa acid béo và tăng tích lũy chất béo tại gan, gây mỡ hóa tế bào gan. Cùng lúc đó, rượu bia thúc đẩy các độc tố, vi khuẩn chuyển dịch từ ruột vào gan, khiến cơ quan này dễ nhiễm độc nặng nề.
Viêm gan: Viêm gan và bia rượu là cặp bài trùng khó tránh. Tiến sĩ Lý phân tích, bia rượu hoạt hóa tế bào Kupffer làm tăng sản suất các chất gây viêm như Interleukin, TNF-α, TGF-β… Các chất này tích tụ dần trong gan, “chiêu dụ” bạch cầu đến gan và gây ra phản ứng viêm thái quá, tấn công cả các tế bào gan khỏe mạnh. Số lượng tế bào gan bị hủy hoại nhiều sẽ khiến quá trình giải độc gan suy giảm và gan nhiễm độc là điều tất yếu.
Xơ gan, ung thư gan: Chất gây viêm TGF-β là yếu tố kích hoạt tế bào hình sao của gan sản sinh các mô sợi. Các sợi xơ hình thành ngày càng nhiều sẽ gây tắc nghẽn đường máu dẫn vào gan, làm tổn thương và chết tế bào gan. Đặc biệt, TGF-β làm thay đổi hoàn toàn cấu trúc của gan, hình thành các mô sẹo, nốt gan bất thường, khiến gan chai cứng dần và không còn khả năng phục hồi. Trạng thái này chính là bệnh lý xơ gan, giai đoạn cuối của viêm gan, gan nhiễm mỡ. Từ xơ gan đến ung thư gan chỉ cách nhau gang tấc.
Các loại bệnh gan do bia rượu gây ra
Theo ThS.BS Võ Ngọc Quốc Minh - Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, rượu bia là yếu tố nguy hiểm nhất dễ gây ra tổn thương gan và thường dẫn đến viêm gan. Đặc biệt, với những người bệnh đã có sẵn xơ gan, viêm gan thì việc uống rượu bia nhiều sẽ khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Đó là chưa kể đến những loại rượu có hàm lượng độc tố cao do sản xuất không đúng quy định, rượu không đảm bảo chất lượng, có chứa độc tố… sẽ gây hiểm họa chết người. Ngoài gây tổn hại về mặt sức khỏe, tâm thần, tính mạng người tiêu dùng, khi sử dụng quá nhiều rượu bia còn gây ảnh hưởng trật tự xã hội, tai nạn giao thông…
ThS BS Võ Ngọc Quốc Minh khuyến cáo, khi uống nhiều rượu bia, cơ thể xuất hiện những biểu hiện như đau bụng âm ỉ, buồn nôn, đầy bụng, chướng hơi, thậm chí là nôn ra máu,… nên đến ngay các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín để được theo dõi, chữa trị kịp thời.
Ngoài ra, không nên tự ý đến các hiệu thuốc mua thuốc uống vì điều này sẽ gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn nếu bệnh không được chẩn đoán chính xác, kịp thời. Việc kiểm soát rượu cũng gây trở ngại lớn cho cơ quan ban ngành liên quan, đặc biệt ở các địa phương, vùng sâu vùng xa…