Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, quyết liệt và sâu sát của Trung ương, tỉnh Thanh Hoá, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, cùng với những nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các đoàn thể, các đơn vị liên quan và nhân dân trong tỉnh, công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực; ý thức chủ động phòng tránh và ứng phó với thiên tai được nâng lên; công tác kiểm tra, đôn đốc chỉ đạo thực hiện các phương án ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai được tiến hành khẩn trương, kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế; công tác cứu nạn, cứu trợ, đảm bảo an ninh được triển khai kịp thời; công tác quản lý nhà nước về đầu tư tu bổ, nâng cấp các công trình thuỷ lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai khác được quan tâm chỉ đạo đảm bảo tiến độ, chất lượng nên đã giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.
Những ngày mưa lớn năm 2020
Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần nghiêm túc rút kinh nghiệm để khắc phục, đó là: nhận thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai của cộng đồng ở một số nơi, nhất là vùng sâu, vùng xa còn hạn chế; còn nhiều hộ dân sinh sống ở những vùng có nguy cơ mất an toàn nhưng chưa được bố trí di dời do thiếu quỹ đất và nguồn lực tài chính, đặc biệt là khu vực dễ xảy ra lũ quét, sạt lở đất; lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn còn mỏng, phương tiện phục vụ tìm kiếm cứu nạn thiếu về số lượng và chủng loại.
Việc nắm bắt thông tin về tình hình hoạt động của các phương tiện trên biển còn khó khăn, một bộ phận ngư dân vẫn chủ quan chưa trang bị đầy đủ các thiết bị đảm bảo an toàn cho người và phương tiện trước khi ra khơi, không bật thiết bị giám sát hành trình; công tác xử lý vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều ở một số địa phương chưa thực sự quyết liệt, chưa dứt điểm, vẫn còn tình trạng khai thác, lập bãi tập kết cát, sỏi, xây dựng công trình, nhà ở trái phép ở lòng sông, bãi sông và nhiều tuyến đê trên địa bàn tỉnh bị hư hỏng do xe quá tải trọng đi trên đê; việc chấp hành chế độ trực ban, báo cáo của một số đơn vị, địa phương chưa kịp thời.
Mùa mưa lũ năm 2020 gây thiệt hại về người và của
Năm 2021, dự báo tình hình thời tiết, thiên tai sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường do ảnh hưởng bất lợi của biến đổi khí hậu toàn cầu; đặc biệt là các hình thế cực đoan như bão mạnh, siêu bão, mưa, lũ lớn; lũ quét, lũ ống, sạt lở đất ở vùng núi; từ đầu năm đến nay đã xảy ra 5 trận lốc, sét, mưa lớn gây thiệt hại về người, tài sản và sản xuất của nhân dân tại một số huyện miền núi.
Để chủ động ứng phó với thiên tai, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản và thực hiện Luật Phòng, chống thiên tai, Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, các văn bản chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với tinh thần phải xác định công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (sau đây viết tắt là PCTT và TKCN) là nhiệm vụ thường xuyên và rất quan trọng, nhất là trong mùa mưa bão; phải huy động và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân và cả hệ thống chính trị theo nguyên tắc "Phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả".
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá yêu cầu tập trung triển khai thực hiện trên cơ sở kết quả đánh giá công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, TKCN năm 2020, xây dựng, rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh phương án ứng phó thiên tai năm 2021 sát với tình hình thực tế, nhất là ứng phó với lũ lớn, bão mạnh, siêu bão, sạt lở đất, lũ quét để tổ chức thực hiện có hiệu quả. Lập và phê duyệt Kế hoạch PCTT giai đoạn 2021-2025 cấp huyện, xã; đồng thời chủ động bố trí nguồn lực để thực hiện.
Tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo thiên tai, bảo đảm thông tin chỉ đạo của các cấp chính quyền đến từng thôn, tổ dân phố, người dân, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, miền núi để người dân sẵn sàng ứng phó trước các tình huống thiên tai bất thường, cực đoan. Tăng cường công tác quản lý, ngăn chặn, xử lý dứt điểm các vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều; tổ chức giải tỏa, thanh thải các bãi tập kết vật liệu, công trình, nhà xưởng trái phép ở bãi sông, lòng sông để đảm bảo không gian thoát lũ, chứa lũ.
Kiểm tra, đánh giá hiện trạng đê, kè, cống, hồ đập và các công trình thủy lợi, PCTT khác, phát hiện kịp thời các hư hỏng và theo phân cấp chủ động sửa chữa, khắc phục trước mùa mưa bão. Xây dựng phương án hộ đê, phương án trọng điểm đê, kè, cống xung yếu; đối với hồ chứa, phải rà soát phương án ứng phó thiên tai, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cho công trình và vùng hạ du đập; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị theo phương án được duyệt, phân công trách nhiệm cụ thể cho tổ chức, cá nhân trong quản lý, vận hành công trình.
Theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, tình hình thiên tai và chủ động triển khai hiệu quả các phương án ứng phó; tổ chức lực lượng, thực hiện nghiêm công tác tuần tra, canh gác bảo vệ an toàn đê điều, hồ đập trong mùa mưa bão. Tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền và diễn tập xử lý sự cố đê điều, hồ đập, sơ tán dân, cứu nạn,…, đặc biệt là vùng hạ du các đập, hồ chứa nước xung yếu phù hợp với tình hình diễn biến dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn.
Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các xã, phường, thị trấn xây dựng phương án ứng phó thiên tai phải cụ thể, chi tiết đến từng thôn, tổ dân phố và từng hộ gia đình; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư và phương tiện theo phương châm "4 tại chỗ" đảm bảo số lượng, chất lượng, kịp thời huy động khi có sự cố xảy ra; dự trữ lương thực, thực phẩm, thuốc men, nước uống, nhu yếu phẩm tại vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai (cấp huyện phải chuẩn bị đảm bảo đủ cứu trợ trong 5 ngày, cấp xã đảm bảo đủ trong 3 ngày, các hộ dân đảm bảo đủ trong 3 ngày).
Các huyện, thị xã, thành phố ven biển kiểm tra, rà soát công tác đăng ký, đăng kiểm tàu cá, tàu, thuyền vận tải, du lịch theo phân cấp; phối hợp với lực lượng biên phòng tuyến biển kiểm tra điều kiện kỹ thuật, trang thiết bị đảm bảo an toàn trên các tàu, thuyền trước khi ra biển (nhất là thiết bị thông tin liên lạc, phương tiện cứu sinh), tránh để xảy ra tình trạng tàu, thuyền không thực hiện các quy định đảm bảo an toàn khi hoạt động trên biển; chủ động nắm chắc số lượng tàu, thuyền và ngư dân của địa phương đang hoạt động trên biển khi có bão, áp thấp nhiệt đới để hướng dẫn di chuyển tránh, trú bão an toàn; lập phương án đảm bảo an toàn cho người và phương tiện khi tham gia đánh bắt hải sản; chỉ đạo chủ đầu tư các khu du lịch, chủ các cơ sở lưu trú xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho khách du lịch trong mùa mưa bão… và một số nhiệm vụ khác.
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, đơn vị liên quan: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh; Sở Giao thông Vận tải; Sở Thông tin và Truyền thông; Sở Công Thương; Sở Xây dựng; Sở Kế hoạch và Đầu tư; Sở Y tế; Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Tài chính; Sở Giáo dục và Đào tạo; các cơ quan báo chí. Đồng thời, đề nghị các cơ quan, đoàn thể liên quan theo chức năng, nhiệm vụ của mình, tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác của nhân dân với những diễn biến bất thường của thời tiết; vận động, kêu gọi quyên góp, ủng hộ, trợ giúp đồng bào gặp hoạn nạn do thiên tai gây ra để sớm khắc phục khó khăn, ổn định đời sống nhân dân sau bão, lũ.