Festival “Sáng tạo trẻ” là hoạt động thường niên được Trung ương Đoàn tổ chức nhằm khuyến khích, cổ vũ đoàn viên, thanh niên phát huy các sáng kiến, ý tưởng sáng tạo, cải tiến kỹ thuật hợp lý hóa sản xuất, làm chủ khoa học và công nghệ; đồng thời động viên, tôn vinh những cá nhân, tập thể có công trình, sản phẩm sáng tạo tiêu biểu toàn quốc.
Với phương châm “Mỗi đoàn viên thanh niên một ý tưởng sáng tạo, mỗi chi đoàn là một hộp thư sáng kiến, mỗi cơ sở Đoàn là một vườn ươm sáng tạo”, phong trào “Sáng tạo trẻ” đã trở thành hoạt động thường xuyên của tuổi trẻ. Sau 12 năm triển khai đã có hàng vạn đề tài, sáng kiến, công trình sáng tạo của các bạn đoàn viên, thanh niên được ghi nhận, nhiều sáng kiến, công trình, sản phẩm được áp dụng triển khai vào thực tiễn, đóng góp tích cực cho sự phát triển của nhiều ngành nghề, lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực khoa học công nghệ.
Tặng bằng khen tuyên dương các công trình, đề tài, sản phẩm sáng tạo trẻ tiêu biểu toàn quốc năm 2016.
Năm 2016, với 219 hồ sơ đề cử của 44 tỉnh, thành, Ban tổ chức đã bình chọn ra 34 hồ sơ đề tài, sản phẩm, giải pháp sáng tạo xuất sắc nhất. Trong đó, lĩnh vực công nghiệp chiếm 35%; lĩnh vực công nghệ thông tin chiếm 20,05%; lĩnh vực y tế chiếm 5,9%; lĩnh vực môi trường chiếm 2,9%; lĩnh vực khác chiếm 35,3%.
Festival “Sáng tạo trẻ” toàn quốc năm 2016 ghi nhận nhiều công trình, sản phẩm nghiên cứu mang tính sáng tạo đột phá, công phu, mang tầm ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng. Đề tài “Nghiên cứu chẩn đoán di truyền trước chuyển phôi bệnh teo cơ tủy” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Nga (sinh năm 1981, Giảng viên bộ môn Sinh học và Di truyền y học, Học viện Quân y) mang đến sự phát triển bước ngoặt trong việc phát hiện, ngăn ngừa dị tật teo cơ tủy ở thai nhi. “Đây là một đề tài nghiên cứu rất mới về gen di truyền, có sự ảnh hưởng rất đặc biệt về vấn đề con người nên thời gian đầu gặp không ít sự trở ngại. Nhưng may mắn được sự quan tâm, ủng hộ của các cấp lãnh đạo Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng, tổ chức Đoàn, tôi đã hoàn thiện được công trình nghiên cứu của mình”, chị Nga chia sẻ. Với bước đột phá của công trình nghiên cứu này, một thai nhi khi siêu âm phát hiện bị dị tật teo cơ tủy vẫn có thể phát triển thành một đứa trẻ lành lặn, bằng cách tác động trực tiếp thay đổi gen của thai nhi. Chị Nga cho biết, chị đã góp phần giúp 2 đứa trẻ chào đời lành lặn, khỏe mạnh.
Sản phẩm dạy tiếng Anh cho trẻ em Monkey Junior của tác giả Đào Xuân Hoàng (sinh năm 1982) không những chinh phục phụ huynh, học sinh trong nước mà còn vươn tầm thế giới. Monkey Junior sử dụng kho dữ liệu đa phương tiện khổng lồ, 7.500 từ, hơn 2.000 câu. Mỗi từ có 5 hình ảnh khác nhau, trong đó có 3 hình định nghĩa từ, 2 hình định nghĩa văn cảnh dùng từ ấy và 4 video hoạt hình khác nhau để mô tả đặc tính. Dù chưa được đầu tư quảng cáo, Monkey Junior vẫn thường xuyên lọt vào top 100 ứng dụng về giáo dục được tải nhiều nhất ở Mỹ và top 40 ở Việt Nam, với tổng cộng hơn nửa triệu lượt tải toàn cầu và hơn 8.000 lượt phản hồi tích cực trên App Store và Google Play. Anh Hoàng cho biết, nhóm tác giả đã hoàn thiện chương trình tiếng Anh - Anh và Anh - Mỹ; Tiếng Việt, Pháp, Tây Ban Nha và Trung Quốc cũng đã ra mắt hồi tháng 5.
Bên cạnh đó, những sáng kiến “Cải tiến hệ đà giáo thi công khối cạnh trụ công trình cầu sông Rút, Quảng Ninh” của tác giả Nguyễn Văn Trường, nhân viên Công ty CP cầu 12 Cienco 1, được áp dụng trong thực tế làm lợi về mặt kinh tế là 6,144 tỷ đồng; sản phẩm “Thiết bị giao tiếp thông minh dành cho người khuyết tật MultiGlass” của tác giả Lê Anh Tiến, kỹ sư Công ty VP9 Việt Nam; đề tài “Hệ thống cảnh báo xâm nhập mặn - Ứng phó với biến đổi khí hậu” của tác giả Dương Duy Minh, học sinh trường THPT Lê Anh Xuân… là các công trình, sản phẩm đã được ứng dụng vào thực tế lao động, sản xuất, học tập; đồng thời được đánh giá có khả năng áp dụng hiệu quả vào đời sống kinh tế - xã hội.
Phát biểu tại lễ tuyên dương, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Anh Tuấn đề nghị, để khơi dậy đam mê, cổ vũ tinh thần sáng tạo, trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn triển khai sâu rộng hơn nữa phong trào “Sáng tạo trẻ” trong tất cả các đối tượng thanh niên: thanh niên trường học, thanh niên khối công nghiệp, dịch vụ; đoàn viên thanh niên khối cơ quan hành chính, thanh niên nông thôn.