Bị cáo Xuyến, Vũ "nhôm và Trần Phương Bình.
Sáng nay, như dự kiến, TAND TP.HCM sau nghị án dài ngày đã tuyên án đối với vụ án cố ý làm trái xảy ra tại Ngân hàng Đông Á (DAB).
HĐXX xác định chính hành vi phạm tội của 26 bị cáo đã gây thiệt hại hơn 3.608 tỉ đồng cho DAB.
Bác tố cáo và lời kêu oan của Vũ "nhôm"
Trên cơ sở nội dung vụ án và các tài liệu chứng cứ tại tòa, HĐXX nhận định như sau:
Trần Phương Bình đã chỉ đạo xuất quỹ của DAB chuyển vào tài khoản của công ty của Vũ. Thực tế công ty của Vũ chỉ chuyển cho DAB 400 tỉ nhưng sau đó nhận lại 600 tỉ. Vũ là đồng phạm với bị cáo Bình về hành vi này. Hoàn toàn không phải quan hệ vay mượn như Vũ trình bày. Số tiền 13,4 triệu USD chưa xác định có dấu hiệu tội phạm nhưng do ông Bình dùng tiền của DAB mua và chuyển cho Vũ nên cần thu hồi. Vũ phải trả lại cho ông Bình để trả lại cho DAB.
HĐXX nhận định rằng tố cáo của Vũ như lời khai sinh đôi và có dấu hiệu thông cung trong lời khai của ông Bình và ông Vinh gây bất lợi cho Vũ, Vũ bị kiểm sát viên lăng mạ, Vũ bị trích xuất trái
pháp luật để điều tra vụ án khác mà không có sự đồng ý của tòa đang thụ lý vụ DAB... là không có cơ sở.
Bởi lẽ tại tòa, bị cáo Bình và Vinh xác nhận không được tiếp xúc gặp gỡ, điều tra viên không dẫn dụ lời khai. Tại buổi đối chất với Vũ cũng không có ai được đọc trước bản khai. Trong khi đối chất có lớn tiếng nhưng không có mạt sát, nhục mạ bị cáo này.
Tại tòa, các bị cáo xác nhận nội dung đã trình bày tại cơ quan điều tra, lời khai giống nhau vì lời khai chỉ có một. Cơ quan điều tra đã cho Vũ và ông Bình đối chất lại, có cho xem lại các tài liệu chứng cứ, hoàn toàn không có nội dung cho các bị cáo đọc lại lời khai, điều này không vi phạm Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Việc Vũ viết đơn kêu oan nhưng cho rằng không được hồi đáp, tòa nhận định các đơn được viết dù đã hết thời hiệu khiếu nại nhưng về nội dung Vũ muốn nộp lại tiền đã được xem xét giải quyết.
HĐXX cũng cho rằng kiến nghị của luật sư của Vũ về việc tòa không cho tranh luận đến cùng là không có cơ sở, bởi lẽ trải qua hai lần tranh luận và đối đáp, các luật sư và bị cáo đã được tranh luận đủ và không còn gì mới nên HĐXX mới cho dừng. HĐXX có quyền cắt nội dung lặp lại.
HĐXX cũng nêu rõ nếu còn có ý kiến thêm thì luật sư gửi văn bản... Như vậy không ảnh hưởng quyền lợi các bị cáo.
Vũ "nhôm" căng thẳng trước giờ tòa tuyên án. Ảnh: HOÀNG GIANG
Chi lãi suất ngoài, kinh doanh ngoại hối trái phép
Đối với bị cáo Nguyễn Thị Thị Ái Lan (nguyên trưởng phòng quản lý tài sản nợ và có) bị truy tố tội cố ý làm trái, giúp sức cho Trần Phương Bình gây thiệt hại 820 tỉ.
HĐXX nhận định tại tòa bị cáo này không thừa nhận phần hành vi kinh doanh ngoại hối. Tuy nhiên, tòa cho rằng căn cứ vào lời khai của Trần Phương Bình và những người liên quan, có đủ cơ sở chứng minh Lan tham gia chi lãi suất ngoài trái phép, kinh doanh ngoại hối. Quá trình làm việc tại phòng kinh doanh, Lan biết việc kinh doanh thua lỗ nhưng khi được điều chỉnh qua phòng nguồn vốn đã rút tiền từ các tài khoản.
Xác minh tại DAB không có bất kỳ tài liệu nào về nhập khẩu nhưng Lan vẫn lập 15 phiếu ngoại tệ để che giấu việc kinh doanh ngoại hối. Do đó HĐXX không chấp nhận trình bày của bị cáo và luật sư. Tòa nhận định cáo trạng truy tố bị cáo Lan phạm vào tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước là có cơ sở.
Nguyễn Thị Ái Lan. Ảnh: HOÀNG GIANG
Tội danh của cựu trung tá Công an TP.HCM
Đối với cựu trung tá công an Nguyễn Hồng Ánh, do quen biết với Trần Phương Bình nên khi thấy lãi suất vay vàng rẻ hơn tiền, cả hai thống nhất chuyển khoản vay 2.000 lượng vàng của ông Ánh tại DAB thành tiền. Ông Bình phê duyệt và chỉ đạo cán bộ DAB cho Ánh vay theo hợp đồng ký kết một năm, giá trị tài sản đảm bảo được xác định hơn 40 tỉ đồng.
Đến tháng 1-2009, ông Ánh trả lãi 12 lần, tổng cộng khoảng 100 cây vàng. DAB làm phiếu thu khống, đảo nợ thành hợp đồng vay 1.900 lượng vàng. Tháng 2-2012, ông Ánh thỏa thuận với ông Bình sẽ nộp 32 tỉ đồng đang gửi ở DAB để tất toán số nợ 1.900 lượng vàng (tương đương 85 tỉ đồng).
Để hợp pháp hóa khoản tiền chênh lệch, ông Bình chỉ đạo nhân viên lập phiếu thu khống số vàng, khiến DAB thiệt hại hơn 53 tỉ đồng. Do ông Ánh chỉ trả được một phần nợ là 32 tỉ đồng trên tổng số 85 tỉ, cấu kết với ông Bình để tất toán khống số nợ này. Hành vi của bị cáo vi phạm quy chế cho vay của luật, gây thiệt hại cho DAB 53 tỉ đồng.
Hành vi này theo tòa có dấu hiệu tội chiếm đoạt nhưng trong phạm vi xét xử, HĐXX chỉ xem xét hành vi theo cáo trạng, quan điểm truy tố của VKSND Tối cao. Vì vậy, việc ông Ánh bị truy tố tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước là hoàn toàn có cơ sở.
Nguyễn Hồng Ánh - cựu trung tá công an. Ảnh: HOÀNG GIANG
Vận dụng nguyên tắc có lợi cho các bị cáo
Liên quan đến hành vi chi lãi ngoài gây thiệt hại cho DAB, HĐXX nhận định DAB nói riêng và các tổ chức tín dụng nói chung đều hoạt động theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Hành vi của Trần Phương Bình và đồng phạm đã vi phạm vào Luật Tín dụng, Luật Ngân hàng và các luật liên quan.
Tuy nhiên, HĐXX vận dụng nguyên tắc có lợi cho các bị cáo, chỉ xem xét hành vi chi lãi ngoài trong phạm vi 467 tỉ như cáo trạng VKSND Tối cao truy tố.
Đối với Trần Phương Bình, từ năm 2007-2014, để có tiền mua cổ phần, Trần Phương Bình đã chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên pPhó tổng giám đốc DAB) và các bị cáo thực hiện các hành vi lập phiếu thu khống, mua bán vàng, kinh doanh ngoại tệ trái luật. Ngoài ra, cựu sếp DAB còn chỉ đạo nhân viên lập khống hồ sơ che giấu âm quỹ tiền, vàng để đối phó với kiểm toán độc lập và thanh tra, kiểm tra của NHNN.
Cụ thể, ông Bình đã chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi sai nguyên tắc 1.160 tỉ đồng để mua 74,2 triệu cổ phần DAB, xuất quỹ 497,8 tỷ đồng để mua 13,9 triệu USD chuyển cho Phan Văn Anh Vũ và mua cổ phần DAB. Cựu Tổng giám đốc DAB “rút ruột” thêm 358,8 tỷ đồng của DAB để sử dụng cá nhân.
Ngoài ra, bị cáo Bình còn chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi sai nguyên tắc 467,8 tỉ đồng để chi lãi ngoài; 53,3 tỉ đồng để tất toán khoản vay của Nguyễn Hồng Ánh; tất toán khống 2,4 tỉ đồng khoản vay của Nghiêm Thị Hồng; thu khống 31,2 tỉ đồng thanh toán tiền hợp đồng mua trước quyền nhận tiền bán chứng khoán; xuất khẩu vàng trái phép gây thiệt hại 611,6 tỉ đồng, kinh doanh ngoại hối trái phép gây thiệt hại 384,8 tỉ đồng. Bị cáo Bình còn nhờ vợ, con đứng tên mua hàng triệu cổ phần của DAB, hiện vẫn chưa thanh toán lại được khoản này.
Hậu quả từ các hành vi trên đã khiến DAB thiệt hại 3.608 tỉ đồng, trong đó hành vi lạm dụng quyền hạn gây thất thoát 2.057 tỉ đồng và cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây thiệt hại 1.551 tỉ đồng. Cựu tổng giám đốc DAB phải chịu trách nhiệm chính về số tiền 3.568 tỉ đồng. Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, ông Bình thành khẩn khai báo và nhận trách nhiệm đối với hậu quả thiệt hại gây ra.
Bị cáo Trần Phương Bình tại tòa sáng nay. Ảnh: Hoàng Giang
HĐXX cũng nhận định về hành vi cụ thể của 21 bị cáo còn lại với vai trò đồng phạm giúp sức cố ý về hành vi, vô ý về hậu quả, là những người làm công ăn lương, chịu sự lệ thuộc, nhiều năm sai phạm nhưng không có sự cảnh báo của cấp thẩm quyền...
Vũ "nhôm" không thành khẩn khai báo, lẽ ra cần mức án nghiêm khắc nhất, tuy nhiên xem xét đã khắc phục hậu quả, gia đình đông con, con nhỏ nhất sinh 2016 nên xem xét án nhẹ hơn mức truy tố nhưng không thể thấp hơn mức VKS đề nghị...
HĐXX kiến nghị CQĐT xem xét điều tra về số tiền 13,4 triệu USD để tránh bỏ lọt tội phạm và bảo đảm công bằng của pháp luật.
Mức án cụ thể của các bị cáo:
Phan Văn Anh Vũ: 17 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Cộng với tám năm tù ở bản án trước, tổng hình phạt chung là 25 năm tù. (VKS đề nghị 15-17 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp với bản án cũ là 23-25 năm tù).
Trần Phương Bình: Tù chung thân (VKS đề nghị chung thân về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, 20 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước. Tổng hình phạt là chung thân).
Nguyễn Thị Kim Xuyến: 18 năm tù tội lạm dụng chức vụ, 20 năm tù tội cố ý làm trái, tổng hình chung là 30 năm tù (VKS đê nghị 20 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, 18 đến 20 năm về tội cố ý làm trái).
