Xây dựng chương trình học tập ứng dụng trên cơ sở việc làm

Bộ GD&ĐT vừa tổ chức phiên họp nhóm chuyên gia về "Xây dựng Chương trình học tập ứng dụng trên cơ sở việc làm nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ năng giữa thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội".

Theo đó, phiên họp được tổ chức trực tuyến với đại diện Bộ Giáo dục của 10 nước ASEAN. Tại điểm cầu Việt Nam có đại diện các đơn vị thuộc Bộ GD&ĐT, đại sứ quán các nước ASEAN, đại diện UNESCO và Bộ LĐ-TB&XH.

Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, tầm quan trọng của xây dựng và phát triển đội ngũ nhân lực, đặc biệt là đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao trong khu vực.

PGS, TS Lê Anh Vinh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, nguồn nhân lực dồi dào nếu không đáp ứng kịp yêu cầu của thị trường lao động và công việc sẽ là trở ngại lớn. Vì vậy, những kinh nghiệm chia sẻ trong phiên họp sẽ hướng tới trang bị cho người học những kỹ năng có thể chuyển giao.

Mở đầu phần tham luận, ông Andeas Schleicher, Giám đốc Giáo dục và Kỹ năng, Cố vấn đặc biệt về Chính sách giáo dục cho Tổng thư ký tại Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã trình bày kinh nghiệm triển khai giáo dục trên cơ sở việc làm về tiếp cận toàn cầu.

Ông Andeas đưa ra bức tranh toàn cảnh về những giải pháp thu hẹp khoảng cách kỹ năng giữa thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội cùng biện pháp duy trì học tập suốt đời trên thế giới. Theo một đo lường kỹ năng của người lớn, kết quả cứ 10 người thì có khoảng 1 người có thể thành công về công nghệ mới ngày nay. Trong khi đó, nhiều công việc thường ngày đang dần biến mất, do quá dễ dàng để số hoá. Vì vậy, những học sinh được đào tạo nghề đầy đủ sẽ có cơ hội kiếm việc làm tốt. Đây là cơ sở để khích lệ học sinh theo con đường học nghề nhiều hơn, bởi con đường học thuật không phải là duy nhất. Vì vậy, ông Andeas cho rằng, rất cần những giải pháp mạnh mẽ cho giáo dục nghề nghiệp.

Đại diện Ban Thư ký ASEAN đã đưa ra những ý tưởng, dự thảo ban đầu về kế hoạch hành động 2020 - 2026, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của CNTT, văn hoá học tập suốt đời trong giáo dục các nước ASEAN.

Đại diện Philippines chia sẻ, học sinh và giáo viên nước này nhận nhiều nguồn hỗ trợ khác nhau để phát triển toàn diện những kỹ năng thiết yếu. Các môn ứng dụng cốt lõi có trong chương trình giáo dục từ cấp mầm non đến lớp 12, để người học chuẩn bị sẵn sàng trước những nghề nghiệp tân tiến và thách thức trong tương lai. Ví dụ như học sinh cấp 3 được học các môn về công nghệ, quản trị, thể thao, nghệ thuật, thiết kế… Sau khi tốt nghiệp, các em có thể học đại học nếu có nhu cầu hoặc sẵn sàng đi làm và tiếp tục cải thiện kỹ năng ở các cấp độ tiếp theo để đáp ứng nghề nghiệp trong tương lai.

Các em sẽ có giai đoạn hoà nhập, học tập dựa trên người tuyển dụng. Việc học tập sẽ diễn ra ở nơi làm việc hoặc giả lập môi trường làm việc, với các môn được thiết kế riêng để thực hành chuyên môn, thể hiện kỹ năng. Đại diện Philippines cũng đưa ra một số phương án nhà trường có thể lựa chọn để giảng dạy cho các học sinh khác nhau.

Đại diện Brunei cho biết, đã thành lập hội đồng lên kế hoạch gắn kết nguồn nhân lực với lĩnh vực việc làm, giải quyết vấn đề việc làm hiệu quả, minh bạch và thiết thực nhất, tập trung 3 lĩnh vực: Nguồn cung, nhu cầu, những động lực để có thể thực hiện.

Phía Malaysia chia sẻ nhiều kinh nghiệm triển khai hiệu quả mô hình đào tạo học tập dựa trên công việc và cho rằng, cần nâng cao nhận thức về mô hình này và tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp.

Từ kinh nghiệm thiết lập mối quan hệ đối tác công tư (PPP), đại diện Thailand cho biết, thời gian tới, sẽ thúc đẩy sáng kiến mô hình ưu việt, dành cho giáo viên, sinh viên và các doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo lại lao động. Theo đó, các trường cao đẳng trung tâm dạy nghề sẽ định hướng trở thành chuyên gia hàng đầu chuyên sâu trong từng lĩnh vực. Đồng thời, điều chỉnh chương trình, quy định, đánh giá, nhằm nâng cao chuẩn nghề nghiệp và chuẩn đầu ra, cũng như đưa ra chương trình đồng cấp chứng chỉ giữa một số nước, đơn vị liên kết, mở cơ hội rộng lớn hơn cho dịch chuyển lao động trong khu vực và thế giới.

Về phía Việt Nam, TS Lê Đông Phương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Đại học và Nghề nghiệp, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, người lao động Việt Nam có truyền thống hiếu học, tuy nhiên, giữa học tập thực tế và học tập lý thuyết có sự khác nhau. TS Phương đề xuất cần có sự kết nối giữa bên đào tạo với nhà tuyển dụng trong xây dựng chương trình giáo dục; chú trọng chia sẻ tài nguyên giáo dục đào tạo để chọn lựa tài liệu tốt nhất để giáo dục đạt giá trị cao;…

PGS Lê Anh Vinh khẳng định, các ý kiến cho thấy tầm quan trọng của học tập dựa trên công việc, tuy bối cảnh các nước khác nhau nhưng có thể học tập lẫn nhau để tìm ra cách thức hiệu quả nhất. Học tập dựa trên công việc là một thành phần bổ trợ việc học tập. Phiên họp đầu tiên này được kỳ vọng sẽ đặt nền móng để các quốc gia trong khu vực tiếp tục thảo luận, xây dựng kế hoạch lâu dài, đồng thời, đưa ra cam kết mạnh mẽ, chia sẻ tài nguyên, tài liệu với nhau nhằm đảm bảo tương lai tốt nhất cho học sinh và cho sự phát triển chung của khu vực.