Đề thi Ngữ văn vừa sức với thí sinh

Là môn thi theo hình thức nghị luận duy nhất trong Kỳ thi năm nay, Ngữ văn cũng là môn duy nhất thí sinh có thể được ra khỏi phòng thi và khu vực thi sau khi hết 2/3 thời gian làm bài. Thí sinh nộp bài thi kèm theo đề thi, giấy nháp trước khi ra khỏi phòng thi.

Năm nay, cấu trúc đề thi vẫn được giữ nguyên so với các kì thi THPT các năm trước, cả về thời gian lẫn hình thức làm bài thi. Trong khoảng thời gian 120 phút, sĩ tử sẽ phải hoàn thành 2 phần là Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm).

Tại Hà Nội, kết thúc môn thi Ngữ văn, nhiều thí sinh cho biết, đề Ngữ văn không khó, các nội dung đều đã được ôn tập; các câu hỏi cũng không yêu cầu hiểm hóc về các biện pháp nghệ thuật, do đó thí sinh dễ làm bài.

"Đề thi ra về tác phẩm "Sóng" của nhà thơ Xuân Quỳnh, là một tác phẩm thơ nhiều thí sinh quen thuộc nên sẽ dễ đạt điểm tốt", một thí sinh chia sẻ.

Nhận định về đề Ngữ văn năm nay, cô Trịnh Thu Tuyết,  Giáo viên Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho rằng, đề thi bám sát cấu trúc của đề thi tham khảo do Bộ GD&ĐT công bố.

Theo đó, phần I. Đọc hiểu (3 điểm) gồm 4 câu hỏi phân loại theo các mức độ nhận thức. Hai câu đầu (câu 1 và 2) là câu hỏi nhận biết về 1 khía cạnh của nội dung văn bản. Câu 3 ở mức độ thông hiểu yêu cầu học sinh trình bày cách hiểu của mình về một hiện tượng cụ thể, từ đó khái quát lên những quy luật trong cuộc sống con người.

Đây là câu hỏi đòi hỏi thí sinh không chỉ nhận thức được nội dung ý nghĩa của cấu trúc ngôn từ mà còn cần kết hợp với trải nghiệm cá nhân trong cuộc sống để hướng tới những vấn đề lớn lao, mang tính vĩnh hằng trong cuộc sống con người – do đó đây là 1 câu hỏi thông hiểu ở mức độ khó.

Câu hỏi số 4 là câu vận dụng cao yêu cầu học sinh rút ra bài học về lẽ sống qua hành trình từ sông ra biển của nước trong đoạn trích – nếu kết hợp với vấn đề đặt ra trong câu nghị luận xã hội, học sinh có thể dễ dàng trả lời được câu hỏi số 4 về lẽ sống cống hiến. Nhìn chung, các câu hỏi đọc hiểu vừa sức với học sinh, nhất là 2 câu đầu ở mức độ nhận biết, học sinh hoàn toàn có thể được điểm tối đa; câu hỏi vận dụng cao cũng đã có phần gợi ý từ câu lệnh của bài làm văn số 1; khó khăn duy nhất với học trò là câu 3 ở mức độ thông hiểu – và đây có thể coi là câu hỏi mang tính phân loại cho bài làm của thí sinh.

Phần làm văn giữ nguyên cấu trúc gồm 2 phần: Viết đoạn văn nghị luận xã hội (2,0 điểm) và bài nghị luận văn học (5,0 điểm).

Với phần Nghị luận xã hội, "Sống cống hiến" là một vấn đề quen thuộc trong cả cuộc sống và văn chương; hoàn toàn sẽ không làm khó cho học trò. Điều băn khoăn duy nhất là có thể học sinh sẽ gặp sự giao thoa giữa câu hỏi số 4 của phần đọc hiểu với khía cạnh cần bàn luận trong câu viết đoạn văn nghị luận xã hội; và đó cũng là nguyên nhân khiến bài viết ít có khả năng khơi gợi hứng thú và sự sáng tạo của thí sinh.

Câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc. Vấn đề không mới, càng không hề khó với học trò, và "vẻ đẹp nữ tính" là một nét đặc sắc rất phù hợp với đoạn thơ và bài thơ - đó là những vấn đề mà thí sinh hoàn toàn có thể đồng thời phân tích trong quá trình cảm nhận, hoặc tách thành 2 luận điểm một cách mạch lạc như yêu cầu của đề.

Nhìn chung, đề thi Ngữ văn trong kì thi TNTHPT 2021 đảm bảo đúng các yêu cầu về nội dung, hình thức của một đề thi tốt nghiệp. Đề thi vừa sức, quen thuộc, không có cả sự đột biến gây sốc cũng như sự mới mẻ khơi gợi hứng thú sáng tạo; phần Làm văn không có những câu lệnh tạo dư địa cho phản biện và sự thể hiện quan điểm độc lập của thí sinh. Mức độ phân hóa của đề nếu có cũng chỉ xuất hiện trong câu hỏi Đọc hiểu số 3,4 và trong mức độ thực hiện các yêu cầu của phần Làm văn.

Theo nhận định của nhiều học sinh, đề văn khá vừa sức, tuy nhiên khá bất ngờ với bài thơ Sóng của thi sĩ Xuân Quỳnh và yêu cầu phân tích vẻ đẹp nữ tính trong thơ của tác giả này.

Bên cạnh đó, phần đọc hiểu năm nay có một chút đổi khác khi đề không yêu cầu chỉ ra về các biện pháp tu từ mà đơn thuần chỉ là "đọc và hiểu". Riêng nghị luận xã hội nói về đóng góp và cống hiến không làm khó thí sinh.