Quay lại Dân trí
Dân Sinh

Nhớ mãi thời khắc lịch sử ngày quốc khánh 2-9

Dân sinh - Cụ Nguyễn Như Tiến, cán bộ tiền khởi nghĩa, ở xã An Đồng, huyện An Dương thành phố Hải Phòng còn nhớ mãi phút giây được chứng kiến lễ mít tinh chiều mồng 2 tháng 9-1945 tại quảng trường Ba Đình lịch sử, nơi Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Thật tình cờ, cụ Trần Thị Bảo - vợ cụ Tiến cũng có mặt tại lễ mít tinh năm đó. 75 năm qua, các cụ vẫn chưa quên không khí ngày quốc khánh đầu tiên: vui tươi, phấn khởi, đầy tự hào.

Đến thăm vợ chồng cụ Nguyễn Như Tiến vào chiều thu nắng vàng rực rỡ, 2 cụ đón khách bằng nụ cười thật tươi. Ở tuổi ngoài 80, 90 cụ Bảo, cụ Tiến vẫn nhanh nhẹn đi lại. Trong ngôi nhà rộng rãi, khang trang ẩn hiện dưới màu xanh của cây trái cụ Tiến cho biết nhà này là nơi an cư yên bình, gắn bó cả gia đình 3 thế hệ mà các thành viên đều yêu quý. Chứng kiến và trải qua bao thăng trầm của đất nước, cụ nói "chưa khi nào cuộc sống của đông đảo nhân dân được tốt như hôm nay".

Nhớ lại 75 năm trước, thời mà "cả dân tộc chìm trong tăm tối, lầm than" cụ Tiến nói mình khi đó mới 15 tuổi, đang học thì xảy ra sự kiện Mỹ ném bom Nhật Bản. Cụ Tiến phải sơ tán từ Hà Nội về huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên (quê gốc). Tại đây, cụ tham gia Đội thiếu niên tiền phong, được sự dìu dắt của cán bộ Việt Minh, trở thành liên lạc viên cho những người hoạt động cách mạng, vài lần "chết hụt" lúc đang làm nhiệm vụ. 

Nhớ mãi thời khắc lịch sử ngày quốc khánh 2-9 - Ảnh 1.

Vợ chồng cụ Tiến hạnh phúc khi là người được chứng kiến phút giây lịch sử khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Cụ nhớ đêm giữa tháng 8-1945, Việt Minh lãnh đạo nhân dân nổi dậy cướp chính quyền, bắn chết cai Cơ và tri huyện Mỹ Hào, phá kho thóc để nhân dân chống đói. Thời điểm đó, nạn đói tràn khắp vùng, người chết đói đầy đường, nhà cửa, xóm làng tiêu điều, xác xơ.  Ngày hôm nay, nhà nhà đủ cơm, người người no bụng, cụ Tiến cho biết mình thấy hạnh phúc vô cùng. Cụ bảo, có được ngày nay thì không thể quên ngày 2-9-1945, ngày khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

"Tôi vinh dự là một trong hàng vạn người được chứng kiến ngày Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử". Cụ Tiến nhớ lại. Nói về việc có mặt tại quảng trường Ba Đình, cụ cũng không hiểu sao lúc đó lại quyết tâm thế.

Sáng 2-9 năm ấy, chàng thiếu niên tên Tiến cùng 2 người bạn rủ nhau đi bộ lên Hà Nội, cứ đi dọc đường số 5. Đang đi thì gặp chiếc xe cam nhông của Hải Phòng đi lên có cờ sao phấp phới, vừa vẫy tay chào, những người đi trên xe hỏi thăm, biết 3 thiếu niên đi bộ lên Hà Nội, họ dừng xe lại cho đi nhờ ô tô. Chiều 2-9 mít tinh, cả biển người lặng nghe Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập.

 "Vui và xúc động vô cùng, nhìn thấy Bác trên lễ đài từ xa mà lòng tôi dâng lên niểm yêu kính, nguyện suốt đời đi theo con đường Bác chỉ dẫn", cụ Tiến nhớ lại một ngày không thể nào quên trong cuộc đời. Cùng có mặt trong không khí rạo rực phấn khởi đó, cụ bà Trần Thị Bảo lúc đó mới 9 tuổi, sống ở Hà Nội nhớ mãi cảnh phố phường rực rỡ cờ hoa đón chào độc lập. "Lúc đó rất ít cờ vải, chủ yếu là cờ giấy nhưng nhà nào cũng treo ngập phố tạo lên cảnh sắc tươi vui vô cùng. Ai cũng phấn khởi, tạm thời quê đi những lo âu với niềm vui của người dân đất nước độc lập", cụ Bảo cho biết.

Dù đất nước độc lập, hòa bình nhưng phải mất 30 năm, trải qua 2 cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đất nước mới hoàn toàn thống nhất. Trong quá trình đó là biết bao thăng trầm của dân tộc. Cụ Tiến được cử đi học, làm việc ở nhiều nơi, khoảng năm 1960 chính thức về gắn bó với Hải Phòng khi làm việc tại nhà máy sắt tráng men, sau này làm đến chức cao nhất là Giám đốc nhà máy. Cụ Bảo làm công nhân tại Nghệ An, tham gia công tác tại tỉnh đoàn và từng là đại biểu quốc hội. Sau này theo chồng về Hải Phòng, cụ làm việc tại Xí nghiệp thảm len Hàng Kênh, trước khi nghỉ hưu là Phó Giám đốc, Bí thư đảng ủy xí nghiệp. Cụ cũng là ủy viên thành ủy khóa 6 và 7. 

Sau này về hưu, các cụ đều dành thời tham gia công tác tại cơ sở với vai trò là tổ trưởng tổ dân phố, chi hội trưởng phụ nữ, người cao tuổi. Điều đáng quý các cụ sống rất nghĩa tình. 10 năm trở lại đây, các cụ tích cực làm công tác từ thiện, tích lũy tiền lương, giúp đỡ gần 10 người với tổng số tiền khoảng 80 triệu đồng. Có những người vươn lên thoát nghèo. Gia đình cụ Tiến cũng có 2 thế hệ Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Các cụ là những nhân chứng sinh động nhất cho cách mạng Việt Nam, được các thế hệ cháu con tin yêu, trân trọng.