Theo Thông báo kết luận về việc chấp hành pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; quản lý, sử dụng đất và quản lý hoạt động khai thác cát trên địa bàn tỉnh Bến Tre giai đoạn 2015 - 2018, Thanh tra Chính phủ khẳng định: Công tác quản lý và sử dụng đất đai tại tỉnh Bến Tre để xảy ra nhiều vi phạm, tồn tại.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, công tác quản lý và sử dụng đất đai tại tỉnh Bến Tre trong giai đoạn 2015 - 2018 còn để xảy ra nhiều vi phạm, tồn tại. Trong đó, công tác quản lý công sản liên quan đến sắp xếp lại nhà, đất thực hiện chậm, có biểu hiện buông lỏng quản lý.
Cụ thể, vi phạm trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thể hiện rõ nét trong việc tổ chức thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh tùy tiện, trái quy hoạch tương đối phổ biến, đối với hoạt động khai thác cát, mặc dù không có chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản nhưng tỉnh đã cấp phép khai thác với tổng diện tích 1.844ha .
Kết luận của thanh tra
Lãnh đạo UBND cấp huyện đã tùy tiện sắp xếp xử lý và giao cấp nhà, đất sai đối tượng, sai quy định. Quỹ đất công bị buông lỏng quản lý trong một thời gian dài, dẫn đến tình trạng đất công bị lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, điển hình như ở TP. Bến Tre, huyện Mỏ Cày Nam, Thạnh Phú và Chợ Lách.
Biểu hiện tồn tại các sai phạm là quy định không đúng về cách xác định vị trí đối với những thửa đất tiếp giáp đường phố có vỉa hè tại TP. Bến Tre và các thị trấn, tiềm ẩn nguy cơ gây thất thu ngân sách; quy định giá đất nghĩa trang bằng giá đất cây lâu năm; quy định hệ số điều chỉnh giá đất cho tổ chức (trường hợp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dưới 20 tỷ đồng) và phần vượt hạn mức của cá nhân chưa sát giá thị trường.
Đáng chú ý, thanh tra 20 dự án trên tổng số 134 dự án triển khai trong thời kỳ thanh tra đã phát hiện 14 dự án có sai phạm trong lĩnh vực tài chính đất đai.
UBND tỉnh Bến Tre cho phép thu hồi đất không đúng quy định của Luật Đất đai 2013, dẫn đến cơ quan thuế cho phép khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ và tái định cư khi xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa đúng quy định của pháp luật, cần phải thu hồi về cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 3,5 tỷ đồng; quy định sai vị trí đất thuộc khu vực đô thị trên bảng giá đất 5 năm, cần phải rà soát xác định lại vị trí thửa đất cho đúng quy định của pháp luật để xác định lại nghĩa vụ tài chính đất đai, tránh thất thoát ngân sách nhà nước.
Thanh tra Chính phủ thông tin, UBND tỉnh Bến Tre đã giao, cho thuê đất do nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho Công ty cổ phần Giáo dục Thành Công, để thực hiện dự án Trường Mầm non và Tiểu học Quốc tế Abi tại TP. Bến Tre.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ thông tin, UBND tỉnh Bến Tre đã giao, cho thuê đất do nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho Công ty cổ phần Giáo dục Thành Công, để thực hiện dự án Trường Mầm non và Tiểu học Quốc tế Abi tại TP. Bến Tre. Việc này đã gây thất thoát ngân sách nhà nước với số tiền lên đến nhiều tỷ đồng.
UBND tỉnh Bến Tre giao, cho thuế đất do nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho CTCP Đầu tư xây dựng Chợ Thành Đô để thực hiện dự án đầu tư chợ Ba Vát, huyện Mỏ Cày Bắc, vi phạm Luật Đất đai 2013.
Cũng theo Kết luận Thanh tra, Cục trưởng Cục Thuế đã cho phép miễn tiền sử dụng đất sai quy định với số tiền hơn 11,7 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã buông lỏng quản lý nhà nước về đất đai, dẫn đến Công ty CP Đầu tư và khai thác Biển Đông (được Nhà nước cho thuê đất thực hiện dự án nuôi nghêu và được miễn tiền thuê đất) góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuê, bản chất là cho thuê lại quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm là trái Luật Đất đai 2013, dẫn đến Công ty Biển Đông thu lợi trái quy định, phải thu về cho ngân sách 1,6 tỷ đồng.
Ngoài ra, UBND tỉnh Bến Tre còn khoanh định mỏ khoáng sản các khu vực sông Hàm Luông vào danh mục không đấu giá quyền khai thác khoáng sản là trái quy định. Cần thu hồi giấy phép và tổ chức đấu giá theo đúng quy định của pháp luật.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh tham mưu UBND tỉnh Bến Tre cấp giấy phép khai thác khoáng sản đối với nhiều doanh nghiệp khi hồ sơ cấp phép không đảm bảo điều kiện theo quy định; buông lỏng quản lý dẫn đến Công ty CP VLXD Bến Tre khai thác vượt công suất không được phát hiện và xử lý. Cục Thuế tỉnh chưa có biện pháp xử lý cương quyết để thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản về cho ngân sách, dẫn đến nợ kéo dài, không có khả năng thu hồi lên đến 16,1 tỷ đồng.
Đồng thời, 2 đơn vị trên buông lỏng quản lý trong việc kiểm tra, giám sát các tổ chức được cấp phép khai thác cát, dẫn đến công ty khai thác và bán cát nhưng không kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng… gây thiệt hại ngân sách nhà nước với số tiền tạm tính là 18,8 tỷ đồng. Hành vi này của Công ty CP Vật liệu xây dựng Bến Tre có dấu hiệu của tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Trước những tồn tại, vi phạm trong quản lý và sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre chấn chỉnh về công tác quản lý, sử dụng đất đai.
Đồng thời, tỉnh này phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng đất của các tổ chức kinh tế đang được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng kiên quyết thu hồi đối với các trường hợp vi phạm pháp luật; chỉ đạo Thanh tra tỉnh thanh tra toàn diện việc quản lý và sử dụng nhà, đất công sản của UBND cấp huyện thuộc tỉnh.
Về xử lý hành chính, Thanh tra Chính phủ đề nghị Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre có liên quan cần tổ chức kiểm điểm trách nhiệm vì để xảy ra thiếu sót, vi phạm. Đồng thời, cần làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm