Chiếm đoạt trái phép gần 4 tỷ đồng
Theo kết quả điều tra, đối tượng Phạm Hùng Mạnh (SN 1971, trú tại tổ Đình Tràng, phường Lam Hạ, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) là Giám đốc Công ty TNHH Thương mại xây dựng Havico (Công ty Havico) có trụ sở tại số 100 đường Lê Hoàn, phường Quang Trung, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã lập hồ sơ giả cho 37 phụ nữ mang thai không phải là người lao động (NLĐ) của công ty để được đóng BHXH.
Mục đích là khi họ sinh con được hưởng các chế độ BHXH và trợ cấp thất nghiệp do cơ quan BHXH chi trả. Hậu quả là các cá nhân chiếm đoạt tiền BHXH, trợ cấp thất nghiệp gần 4 tỷ đồng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Nam nhận định, đối tượng Phạm Hùng Mạnh, Giám đốc Công ty Havico có trình độ và rất am hiểu, nghiên cứu kỹ các quy định, quy trình, chính sách BHXH nên đã thiết lập các hồ sơ giả để chuyển cho cơ quan BHXH rất chặt chẽ.
Tại cơ quan công an, đối tượng khai nhận, bằng cách lập khống hợp đồng lao động, khai khống bảng lương, bảng chấm công và thông đồng với 37 phụ nữ mang thai hợp thức hóa hồ sơ tham gia đóng BHXH bắt buộc để được hưởng các chế độ bảo hiểm, dù những người này không phải là NLĐ của công ty.
"Thông qua làm hợp đồng lao động tuyển dụng vào công ty, sau khi sinh con, họ mang giấy ra viện đến, tôi đề xuất BHXH chi trả cho các cá nhân quyền lợi theo quy định của bảo hiểm", đối tượng Phạm Hùng Mạnh khai nhận.
Qua quá trình điều tra, cơ quan công an nhận thấy những dấu hiệu bất thường của Công ty Havico như: Quy mô nhỏ nhưng số người được hưởng chế độ BHXH lại rất lớn; nhiều trường hợp có thời gian đóng bảo hiểm ngắn, chỉ 6 - 8 tháng; sau khi nhận tiền bảo hiểm thai sản và trợ cấp thất nghiệp xong thì chấm dứt hợp đồng đóng BHXH.
"Đối với những trường hợp trình độ học lớp 9 nhưng lại ở vị trí thủ quỹ hay nhân viên hành chính, mặt bằng chung về hệ số lương của các nhân viên rất cao, do các đối tượng đã khai tăng số lương lên để được hưởng chế độ cao hơn", Trung tá Lê Văn Hưng, Đội trưởng Đội 3, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Hà Nam cho biết.
Cơ quan điều tra Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố 38 bị can (37 bị can là lao động nữ hưởng chế độ thai sản, 1 bị can là giám đốc Công ty Havico). Trong số này, 28 bị can đã nộp lại số tiền gần 2 tỷ đồng trong tổng số gần 4 tỷ đồng chiếm đoạt của Quỹ BHXH.
Trước đó, Công an tỉnh Thanh Hóa cũng đã có quyết định khởi tố Trưởng khoa, Phó trưởng khoa và 2 viên chức thuộc Bệnh viện Đa khoa huyện Hoằng Hóa về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự, liên quan đến vấn đề trục lợi bảo hiểm.
Cuối tháng 5, Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Đỗ Thương Thương (trú tại quận Bắc Từ Liêm) về tội tham ô tài sản. Trong thời gian làm kế toán tại BHXH quận Nam Từ Liêm, Thương đã lập các ủy nhiệm chi khống trên hệ thống phần mềm kế toán của BHXH, thay đổi thông tin người thụ hưởng trên bảng kê chuyển tiền gửi ngân hàng, chiếm đoạt gần 70 tỷ đồng.
Nỗ lực ngăn chặn trục lợi bảo hiểm
Ông Trần Mạnh Toàn, Giám đốc BHXH tỉnh Hà Nam cho biết: “Đây là vụ việc cố tình vi phạm pháp luật về BHXH. Hành vi gian lận trục lợi Quỹ BHXH của Công ty Havico hết sức tinh vi và rất khó phát hiện.
Qua rà soát hồ sơ thanh toán và phát hiện có dấu hiệu nghi ngờ hành vi gian lận, trục lợi quỹ, ngay từ tháng 9/2023, BHXH tỉnh đã chủ động đề nghị Công an tỉnh Hà Nam phối hợp điều tra xác minh theo đúng Kế hoạch phối hợp giữa BHXH tỉnh và Công an tỉnh Hà Nam;
Đồng thời chủ động, tích cực phối hợp với cơ quan công an và các cơ quan chức năng trong quá trình thực hiện điều tra; cùng với đó chỉ đạo quyết liệt các đơn vị trực thuộc tập trung rà soát hồ sơ giải quyết chi trả các chế độ BHXH.
Việc giải quyết các chế độ cho NLĐ vừa phải đảm bảo yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính, vừa phải đảm bảo chi trả kịp thời, chính xác, đúng người, đúng chế độ. Qua rà soát, nếu phát hiện trường hợp tương tự thì chuyển sang cơ quan công an điều tra, xác minh theo quy chế phối hợp.
Căn cứ vào dấu hiệu nghi vấn như: Tần suất thanh toán ốm đau thai sản, số lượng lao động hưởng chế độ thai sản hàng năm chiếm tỷ lệ lớn so với tổng số lao động tham gia BHXH; nhiều lao động nữ tham gia BHXH trong vòng 6 - 8 tháng trước khi nghỉ thai sản… chúng tôi có thể đề nghị cơ quan công an cùng các cơ quan chức năng điều tra, xác minh làm rõ", ông Trần Mạnh Toàn cho biết.
Bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát quyết toán chi phí quản lý BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm bảo đảm sẵn sàng kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, thực thi chính sách, ngăn chặn kịp thời các biểu hiện tiêu cực, trục lợi bảo hiểm.
Cũng theo lãnh đạo BHXH tỉnh Hà Nam, nhằm ngăn chặn hành vi trục lợi Quỹ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền và người dân; sự phối hợp của các sở, ban, ngành, đặc biệt là cơ quan điều tra để kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vi phạm.
Theo đó, các cơ quan cần tăng cường công tác truyền thông, thông tin rộng rãi để người dân, NLĐ, chủ sử dụng lao động hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia BHXH, tránh vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT.
Đăng Khoa
Báo Lao động và Xã hội số 99