Ngày 5/5, ông Phạm Đăng Quyền, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký văn bản số 5273/UBND-VX ngày 28/4, truyền đạt ý kiến Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa gửi các Sở, đơn vị liên quan về việc chấn chỉnh, xử lý những sai phạm tại di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc.
Nội dung văn bản nêu rõ: Yêu cầu UBND huyện Vĩnh Lộc chỉ đạo UBND xã Vĩnh An yêu cầu hộ ông Trịnh Văn Thành thực hiện tháo dỡ các hạng mục công trình xây dựng trái phép tại di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn; kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân đã để xảy ra việc xây dựng các hạng mục công trình trái phép trong các khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản của cấp có thẩm quyền theo quy định.
UBND huyện Vĩnh Lộc phối hợp với các Sở: TN&MT, VH-TT&DL và các đơn vị có liên quan rà soát, làm rõ nguồn gốc đất, thẩm quyền cho thuê đất đối với diện tích đất thuộc di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn đã được UBND xã Vĩnh An cho gia đình ông Trịnh Văn Thành thuê. Đồng thời kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân và có hình thức khắc phục, xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định.
Huyện Vĩnh Lộc rà soát các cơ sở sản xuất, chế tác đá hiện đang nằm ngoài quy hoạch vào trong Cụm công nghiệp vừa và nhỏ xã Vĩnh Minh. Xử lý theo thẩm quyền hoặc tham mưa cấp có thẩm quyền xử lý cơ sở hoạt động không tuân thủ quy định, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6. Tăng cường kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân khai thác mỏ, chế tác đá thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường.
Đối với Sở VH-TT&DL theo dõi, kiểm tra giám sát địa phương việc thực hiện các chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về các vi phạm tại di tích thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn; tổng hợp báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 20/6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích danh lam thắng cảnh quốc gia Kim Sơn.
Giao Sở TN&MT chủ trì phối hợp với UBND huyện Vĩnh Lộc, Sở VH-TT&DL rà soát, làm rõ nguồn gốc đất, thẩm quyền cho thuê đất đối với diện tích đất thuộc di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn đã được UBND xã Vĩnh An cho hộ gia đình ông Trịnh Văn Thành thuê. Báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6. Không tham mưu trình UBND tỉnh cấp phép hoạt động khoáng sản tại các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản liên quan đến lĩnh vực văn hóa, trên địa bàn các xã Vĩnh An, Vĩnh Minh theo quy định tại điều 28, Luật Khoáng sản.
Ngoài ra, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cũng yêu cầu Sở Xây dựng tăng cường thanh tra, kiểm tra về đầu tư xây dựng, trật tự xây dựng đối với các cơ sở sản xuất, chế biến đá mỹ nghệ trên địa bàn các xã Vĩnh Minh, Vĩnh An; kiến nghị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Sở Công Thương rà soát, đánh giá tác động việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp tại các mỏ đá được cấp phép trên địa bàn xã Vĩnh An, Vĩnh Minh; báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6.
Trước đó, Báo điện tử Dân Sinh đã đăng tải bài viết: Vĩnh Lộc (Thanh Hóa): Xây dựng công trình xâm hại danh thắng quốc gia phản ánh về việc, mặc dù chưa được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, nhưng nhiều hạng mục công trình vẫn ngang nhiên được xây dựng tại vùng "tâm lõi" danh thắng quốc gia núi Kim Sơn, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc.
Công trình này này được hộ ông Trịnh Văn Thành xây dựng từ tháng 7/2019, đến tháng 9/2019 huyện Vĩnh Lộc có phát hiện và lập biên bản yêu cầu dừng, trả lại nguyên trạng.
Ngày 26 và 27/2/2020, đoàn công tác của UBND huyện Vĩnh Lộc, Sở VH-TT&DL tỉnh Thanh Hóa, UBND xã Vĩnh An tiếp tục kiểm tra và phát hiện những sai phạm xây dựng tại danh thắng quốc gia núi Kim Sơn.
Theo báo cáo số 92/BC-UBND của UBND huyện Vĩnh Lộc ngày 2/3/2020 cho biết: Trong quá trình khai thác, hộ gia đình ông Phạm Văn Thành có cam kết không làm ảnh hưởng đến cảnh quan khu danh thắng Kim Sơn và chờ quy hoạch tổng thể được Bộ VH-TT&DL, UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt sẽ tiến hành đầu tư theo quy hoạch. Tuy nhiên, hộ ông Trịnh Văn Thành đã tự ý xây dựng một số hạng mục công trình xây dựng trái phép.
Cụ thể: 7 nhà chòi xây tường gạch có diện tích mỗi căn là 24m2 (3 căn đã hoàn thiện, 4 căn đang thi công); một nhà hàng khung sắt lợp mái cọ diện tích 450m2; một bể nước rộng 20m2 nằm tại vị trí thửa số 6A, tờ bản đồ số 4 (bản đồ địa chính xã Vĩnh An đo vẽ năm 2002). Theo bản đồ khoanh vùng, vị trí này thuộc khu vực I.
Có 3 nhà sàn mỗi nhà rộng 140m2 (trong đó 1 căn đã hoàn thiện, 2 căn đang xây dựng); khu vệ sinh 200m2 tường xây, lợp mái cọ nằm tại một phần thửa đất số 202, một phần thửa đất 02 tờ bản đồ số 4 (bản đồ địa chính xã Vĩnh An đo vẽ năm 2002). Theo bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích, vị trí này thuộc khu vực II.
Ngoài ra tình trạng ô nhiễm môi trường, các hoạt động nổ mìn phá đá xung quanh những năm gần đây đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới danh thắng này…