Bay quốc tế rẻ hơn nội địa
Khảo sát trên ứng dụng so sánh giá vé máy bay như Skyscanner và các ứng dụng bán vé như Agoda, eDreams, Trip.com, MyTrip hay chính hãng bay, giá vé bay nội địa tại Thái Lan rẻ hơn bay nội địa tại Việt Nam khoảng 1,6 - 2 lần.
Mức giá này khảo sát trên chặng khứ hồi có thời gian bay tương tự, cùng ngày bay, hạng ghế, hãng bay giá rẻ và đường bay từ thủ đô đến thành phố biển hoặc điểm đến những khu du lịch nổi tiếng.
Cụ thể, so sánh 2 chặng Hà Nội - Đà Nẵng (Việt Nam) và Bangkok - Chiang Mai (Thái Lan), thời gian bay là 1h20 phút, đi ngày 17/6, về ngày 20/6 (đều là ngày trong tuần), cho thấy rõ sự chênh lệch về giá.
Vé khứ hồi chặng Bangkok - Chiang Mai từ 1,3 - 1,4 triệu đồng; chặng Hà Nội - Đà Nẵng từ 2,5-2,7 triệu đồng, bay cuối tuần đắt hơn từ 10%. Về giờ bay, các chuyến khứ hồi giá 1,3 triệu đồng ở Thái giờ bay đẹp (bay lúc 11h30, về lúc 18h). Tại Việt Nam, giờ bay là 21h30, về lúc 23h.
Chặng khứ hồi nội địa Thái Lan có tổng giá khoảng 1,4 triệu đồng, trong đó giá vé 1,1 triệu đồng và thuế phí gần 300.000 đồng. Tại Việt Nam, giá vé máy bay là 1,2 triệu đồng và thuế, phí 1,35 triệu đồng, cao gấp 4 lần thuế phí tại Thái Lan.
Khảo sát chặng bay Hà Nội - Nha Trang và chặng bay Hà Nội - Hồng Kông với thời gian và độ dài đường bay tương đương nhau cũng cho thấy rõ sự chênh lệch.
Cụ thể, ngày 30/5, chặng Hà Nội - Nha Trang, giờ bay là 5h45, thời gian bay là 1h50 giá vé của VietJet Air 3.058.000 đồng/lượt; Vietnam Airlines giờ bay là 13h5 có giá 3.905.000 đồng/lượt.
Trong khi, với chặng bay quốc tế Hà Nội - Hồng Kông, thời gian bay là 2h5, giờ của hãng HK Express 9h25 có giá vé 1.556.000 đồng/lượt. Còn với Vietnam Airlines giờ bay 10h25 có giá 3.098.000 đồng/lượt.
Điều đó cho thấy không chỉ có sự chênh lệch giá vé giữa bay trong nước với bay quốc tế trên cùng một chặng, mà còn có sự chênh lệch giữa hãng hàng không Hồng Kông và hàng không Việt Nam.
Các khảo sát cũng cho thấy, chặng Hà Nội - Bangkok, Thái Lan có vé giá rẻ nhất là 3,4 triệu đồng/vé khứ hồi của AirAsia. Nếu bay với Vietravel Airlines và Vietjet Air, hành khách phải trả 4,5 - 4,7 triệu đồng/vé khứ hồi.
Trong khi đó, tại đường bay Hà Nội - TPHCM, giá rẻ nhất là 2,8 triệu đồng/vé khứ hồi của Vietjet Air. Các hãng Bamboo Airways, Vietnam Airlines có giá 3,1-3,6 triệu đồng/vé khứ hồi.
Các đường bay Hà Nội/TPHCM đến Kuala Lumpur (Malaysia) có mức giá dễ chịu. Đường bay TPHCM - Kuala Lumpur giá rẻ nhất là 1,8 triệu đồng/vé khứ hồi. Như vậy, chặng bay quốc tế này đang có giá rẻ hơn 1 triệu đồng so với chặng Hà Nội - TPHCM của hãng Vietjet Air dù cùng thời gian bay khoảng 2 giờ.
Giá vé máy bay “cõng” 20 loại thuế, phí
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho hay, hiện giá vé máy bay được cấu thành bởi 4 yếu tố gồm: Giá dịch vụ vận chuyển hành khách hạng phổ thông cơ bản trên đường bay nội địa, thuế giá trị gia tăng (VAT), các khoản thu hộ doanh nghiệp cung ứng dịch vụ nhà ga hành khách và dịch vụ bảo đảm an ninh (gồm giá phục vụ hành khách và giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý) và giá dịch vụ đối với các hạng mục tăng thêm theo nhu cầu (chỗ ngồi, mua thêm hành lý ký gửi, chọn suất ăn, bảo hiểm du lịch... do hãng quyết định).
Theo Thông tư số 53/2019 của Bộ GTVT quy định, các hãng hàng không phải chịu tới 16 loại phí do Nhà nước quy định. Trong số này gồm có 5 loại dịch vụ do Nhà nước quy định mức giá, 8 loại dịch vụ do Nhà nước quy định khung giá và 3 loại dịch vụ phi hàng không do Nhà nước quy định khung giá.
Các hãng hàng không phải nộp 16 loại phí này cho 3 đơn vị đại diện cho cơ quan quản lý nhà nước là Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam và các cảng vụ hàng không.
Ngoài ra, hãng bay phải nộp những khoản phí dịch vụ hàng không khác cho các cảng hàng không như các loại phí: Thuê quầy bán vé giờ chót; thuê quầy hành lý thất lạc; thuê phòng tác nghiệp, phòng nghỉ, trực ca cho nhân viên; thuê phòng máy của hãng; thuê kho; sử dụng thiết bị đầu cuối…
Bên cạnh đó, người dân vào sân bay còn phải nộp thêm các loại phí sân bay, đỗ xe… Như vậy, để thực hiện được một chuyến bay, bình quân một vé máy bay sẽ phải gánh trên 20 loại phí cả trực tiếp và gián tiếp.
Liệu có sự “nhìn nhau” để tăng giá?
PGS, TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật hàng không Trường Đại học Bách khoa TPHCM cho biết, trong bối cảnh ngành hàng không đang gặp khó khăn chung, các doanh nghiệp trong lĩnh vực này cần phải có sự sẻ chia với nhau.
PGS,TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng, cần phải giảm mức phí sân bay nhằm giảm gánh nặng cho các hãng hàng không và cho người đi máy bay. Trên thực tế, năm 2021, Bộ GTVT cho phép ACV giảm 50% mức giá cất hạ cánh nội địa nhưng ACV vẫn có doanh thu đủ bù đắp chi phí khai thác và nộp ngân sách nhà nước theo quy định.
Ông Tống phân tích: “Khi phí sân bay quá nhiều, quá cao như hiện nay sẽ đẩy giá vé máy bay cao lên, khách đi máy bay, khách du lịch cả trong nước và quốc tế vì thế cũng ít đi. Điều này không chỉ khiến các hãng hàng không thiệt hại mà Cảng Hàng không cũng bị thâm hụt nguồn thu.
Hơn nữa, vé máy bay cao, khách du lịch giảm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ngành du lịch nói riêng và kinh tế nói chung”. Đồng thời đưa ra giải pháp, thay vì phân loại quá nhiều loại phí, chúng ta chỉ cần quy định 2 loại.
Đó là phí theo chuyến bay gồm phí cất hạ cánh tại sân bay và phí phục vụ hành khách tại sân bay. Nhằm khuyến khích ngành hàng không, Chính phủ một số nước đã hỗ trợ miễn phí cất hạ cánh tại sân bay. Trong điều kiện của Việt Nam, nếu làm được việc này thì rất tốt.
Ngoài ra, cần loại bỏ phí vào sân bay. Trên thế giới không nước nào thu phí vào sân bay mà chỉ thu phí đỗ ở sân bay. Do đó, Việt Nam cần có quy định khi vào sân bay bao lâu sẽ không mất phí để giảm gánh nặng cho người dân.
"Khi thị trường nội địa gần như nằm trong tay của hai hãng Vietnam Airlines và Vietjet sẽ không tránh khỏi lo ngại “nhìn nhau” điều chỉnh giá vé, triệt tiêu tính cạnh tranh. Giá vé tiếp tục tăng cao, người dân phàn nàn, cơ quan chức năng cần nhanh chóng giải quyết.
Do đó, cần thêm những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư vào ngành hàng không để tăng tính cạnh tranh”, PGS, TS Nguyễn Thiện Tống bày tỏ lo ngại.
Châu Anh
Báo Lao động Xã hội số 62
