Những nỗi đau khôn nguôi
Được biết, phần lớn các vụ đuối nước thường xảy ra vào mùa hè. Khi đó, các em tham gia nhiều hoạt động vui chơi tự do, trong đó có việc rủ nhau đi tắm mưa, tắm sông.
Mùa hè cũng là thời điểm xuất hiện những cơn mưa khiến cho mực nước ở các tuyến kênh, mương quanh nhà dâng cao dễ xảy ra tai nạn với trẻ nếu người lớn thiếu quan sát, lơ là trong việc trông coi, quản lý trẻ nhỏ. Thế nhưng những năm gần đây, tình trạng đuối nước ở trẻ em diễn ra ngay cả trong mùa khô.
Theo thống kê, từ ngày 15/12/2023 đến giữa tháng 4/2024, trên địa bàn tỉnh Nghệ An xảy ra 12 vụ tai nạn đuối nước, làm 16 người chết. Các vụ việc tập trung chủ yếu tại các huyện Thanh Chương, Yên Thành, Anh Sơn, Tân Kỳ, Nghi Lộc, Đô Lương, thị xã Thái Hòa, thị xã Hoàng Mai… Những vụ việc kể trên đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng đuối nước trẻ em tại Nghệ An.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em, nhưng phần lớn là do sự lơ là, chủ quan của các bậc phụ huynh, chưa giám sát chặt chẽ con trẻ hoặc thiếu người trông coi, chăm sóc, để trẻ tự do đi lại. Bên cạnh đó, hệ thống sông, rạch, vũng nước… cũng là môi trường không an toàn cho trẻ nhỏ.
Bơi là kỹ năng cần thiết nhất để trẻ phòng tránh đuối nước nhưng hầu hết hoạt động dạy bơi cho học sinh chưa thật sự hiệu quả. Một số trường tiểu học đã triển khai thí điểm dạy bơi cho học sinh, tuy nhiên việc tổ chức thực hiện không dễ khi các trường không có hồ bơi, không có giáo viên phụ trách…
Ngoài ra, phòng tránh đuối nước không chỉ là học bơi mà điều quan trọng hơn là các em cần được chỉ dẫn cũng như cảnh báo nên vui chơi ở đâu, như thế nào… để đảm bảo an toàn.
Cấp thiết tăng cường phòng, chống đuối nước
Theo thống kê, tỉnh Nghệ An có 13 con sông lớn nhỏ với tổng chiều dài trên 1.000km, bờ biển dài 82km; có nhiều kênh, ao, hồ trên các địa bàn dân cư; khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, mưa lũ, nắng nóng thất thường; trong khi điều kiện kinh tế của tỉnh chưa phát triển, kinh phí đầu tư các điểm vui chơi, giải trí cho trẻ em, trong đó có bể bơi còn thiếu.
Thực tế cho thấy, hiện vẫn còn nhiều trẻ em không biết bơi và chưa được rèn luyện kỹ năng bơi an toàn trong môi trường nước; hoặc có trường hợp trẻ biết bơi, nhưng chưa có đủ kiến thức, kỹ năng cứu đuối nên bị đuối theo khi cứu bạn. Công tác dạy bơi cho trẻ em ở cơ sở tuy đã được quan tâm nhưng việc dạy bơi cho trẻ em chưa được thường xuyên, việc trẻ em được đi học bơi còn hạn chế.
Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An có gần 220 bể bơi đạt yêu cầu về kích thước; các trường Tiểu học và THCS, THPT có gần 70 bể bơi cố định và di động.
Để giảm thiểu tình trạng đuối nước, đặc biệt ở trẻ em, UBND tỉnh Nghệ An vừa có Công điện hỏa tốc số 11/CĐ-UBND gửi Giám đốc các sở, thủ trưởng các ban, ngành cấp tỉnh; UBND các huyện, thành thị về tăng cường công tác phòng, chống đuối nước trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các ngành chức năng, chính quyền, đoàn thể các cấp phải vào cuộc quyết liệt, thực hiện đồng bộ các giải pháp; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành, địa phương, đơn vị, trường học, các gia đình, cá nhân và toàn xã hội về phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em.
Theo lãnh đạo Sở LĐ-TB&XH Nghệ An, từ thực trạng đuối nước báo động, thời gian qua UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở LĐ-TB&XH, Sở GD&ĐT và các đoàn thể của tỉnh cùng các địa phương triển khai xây dựng mô hình Ngôi nhà an toàn, trường học an toàn, cộng đồng an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em; nhân rộng mô hình trẻ em toàn xã biết bơi; học sinh toàn trường biết bơi; tăng cường công tác quản lý bể bơi, hoạt động dạy bơi cho trẻ.
Các địa phương vận động xã hội hóa xây dựng bể bơi và dạy bơi, đặc biệt là tại vùng sâu, vùng xa và có chế độ miễn, giảm cho trẻ em; rà soát, kiến nghị thành lập, duy trì hoạt động của các tổ, đội cứu hộ tại các bể bơi, bến bãi, bờ biển, các khu vui chơi, giải trí…
Các đơn vị cũng phải thực hiện tốt kế hoạch liên ngành phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em; tổ chức làm rào chắn, biển cảnh báo, biển cấm tại các điểm, khu vực có nguy cơ, nguy hiểm; củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cộng tác viên làm công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em;
Đồng thời chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành về phòng, chống tai nạn thương tích, tai nạn đuối nước trẻ em; xử lý nghiêm những đơn vị, cá nhân thiếu trách nhiệm để xảy ra hậu quả.
Đoàn Thanh niên tỉnh Nghệ An đưa nội dung phòng ngừa tai nạn đuối nước vào Chương trình hành động tình nguyện hè năm 2024, huy động lực lượng đoàn viên, thanh niên cấp huyện, xã, thôn, xóm có khả năng bơi lội tốt tham gia
thực hiện nhiệm vụ thường trực cảnh giới tại các bãi tắm biển, sông, suối, thác, khe, ao, hồ, đập lớn..., kịp thời phối hợp với các lực lượng khác phát hiện và ứng cứu các trường hợp đuối nước.
Trong khi tình trạng đuối nước ở trẻ em vẫn tái diễn, việc triển khai các giải pháp phòng tránh đang được chính quyền địa phương, các ban, ngành tỉnh Nghệ An nỗ lực thực hiện. Trong đó, giải pháp thiết thực nhất vẫn là sớm nhân rộng các mô hình dạy bơi trong nhà trường và cộng đồng dân cư.
Thanh Ngọc
Chuyên san Vì trẻ em số 8
