Ở các bữa ăn hằng ngày, nhiều người vẫn thường lựa chọn những loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng để bổ sung các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, tiêu thụ bất kỳ loại thức ăn hay nước uống nào quá nhiều cũng sẽ gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Hãy cùng ELLE xem qua những loại thực phẩm nào bạn nên dùng đúng liều lượng để góp phần tăng cường sức khoẻ cho cơ thể.
THỰC PHẨM DINH DƯỠNG LÀ GÌ?
Phân biệt thực phẩm dinh dưỡng và thực phẩm chức năng. Ảnh: Unsplash.
Nhiều người nghĩ rằng thực phẩm dinh dưỡng là chỉ những loại thực phẩm có chứa các chất dinh dưỡng giúp bổ sung sức khoẻ và thường nhầm lẫn chúng với các loại thực phẩm chức năng. Thực ra, đây là một từ ghép của hai từ thực phẩm và dinh dưỡng. Có thể hiểu rằng đây cụm từ này chỉ chung các loại đồ ăn, thức uống mà con người dùng để chế biến trong các bữa ăn hằng ngày để bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể. Thông thường, các loại chất này thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm như trứng, cá, thịt, sữa…
Bên cạnh đó, thực phẩm chức năng thường được tìm thấy ở dạng viên nén và được nghiên cứu bằng những công thức chuyên biệt, hỗ trợ tăng cường đề kháng và sức khoẻ cho mọi người. Tuy nhiên, những loại chất này không có chức năng chữa bệnh mà chỉ có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh.
DẦU CÁ VÀ OMEGA-3
Mức tiêu thụ an toàn cho loại thực phẩm này là từ 1-6 gram mỗi ngày, cao nhất là 13-14 gram. Ảnh: Pexels.
Axit béo và Omega-3 rất cần thiết cho sức khoẻ của chúng ta để chống lại một số loại bệnh bên trong cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của não bộ và hạn chế các nguy cơ mắc bệnh về tim mạch. Hầu hết trong các chế độ ăn kiêng, mọi người thường không sử dụng quá nhiều chất béo và thay thế chúng bằng các viên thực phẩm chức năng có thành phần omega-3 để bổ sung dinh dưỡng được chiết xuất từ cá, gan cá và tảo biển.
Đặc biệt, bạn chỉ nên tiêu thụ loại viên nang này từ 1-6 gram mỗi ngày và cao nhất là 13-14 gram. Nếu bạn sử dụng quá liều lượng cho phép, cơ thể sẽ dễ xảy ra hiện tượng loãng máu vô cùng nguy hiểm. Đồng thời trong dầu gan cá có chứa một hàm lượng vitamin A nhất định và khi uống chúng quá nhiều, bạn sẽ có thể bị ngộ độc vitamin A. Khi mắc phải căn bệnh này, chúng ta sẽ dễ bị buồn nôn, vàng da, biếng ăn, mờ mắt, đau đầu… và rất nhiều các hiện tượng không mong muốn khác, gây nguy hiểm ở mức độ cao đối với phụ nữ mang thai và trẻ em.
Vậy nên bạn chỉ nên sử dụng các loại thực phẩm này đúng với liều lượng ghi trên hộp hoặc đúng theo toa của bác sĩ để hạn chế các tác dụng khác ảnh hưởng đến sức khoẻ.
CÁ NGỪ (CÁ TƯƠI VÀ CÁ ĐÓNG HỘP)
Cá ngừ có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng nhưng chúng cũng rất dễ bị nhiễm methylmercury do ô nhiễm đại dương. Ảnh: Pexels.
Đây là một loại thực phẩm có chứa nguồn axit béo omega-3 và giàu protein, rất tốt cho sức khoẻ . Tuy nhiên, cá ngừ cũng được biết đến như một loại cá có chứa hàm lượng chất gây ô nhiễm môi trường cao nhất có tên gọi là methylmercury – một loại chất độc thần kinh gây tác động không tốt đến sức khoẻ. Chúng sẽ gây ra các vấn đề về thị lực, thính giác và làm chậm phát triển ở trẻ em.
Đặc biệt những loại cá ngừ có kích thước lớn thường chứa một lượng lớn thủy ngân. Loại chất này được tích tụ trong các mô của cá và chúng ta thường tiêu thụ chúng ở các món ăn như bít tết cá hoặc sushi. Bên cạnh đó, những con cá ngừ nhỏ sẽ có hàm lượng thủy ngân thấp hơn và thường được đem đi đóng hộp. Có hai loại cá ngừ đóng hộp thông dụng là cá ngừ trăng và cá ngừ sáng. Trong đó, cá ngừ trắng chứa thủy ngân cao hơn cá ngừ sáng gấp 4 lần.
Cá ngừ có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng nhưng chúng cũng rất dễ bị nhiễm methylmercury do ô nhiễm đại dương. Ảnh: Unsplash.
Lượng methylmercury an toàn nên tiêu thụ là 0,1 microgram trên trên mỗi kilogram trọng lượng cơ thể. Điều này có nghĩa là với một đứa trẻ nặng 25kg thì chỉ nên ăn một phần cá ngừ đóng hộp 75g cách nhau 19 ngày. Đặc biệt, phụ nữ mang thai và trẻ em không nên ăn hải sản quá hai lần mỗi tuần.
Chúng ta có thể lựa chọn một số loại cá khác để thay thế, chúng cũng chứa nhiều axit béo omega-3 nhưng lại ít bị nhiễm thủy ngân, đó là cá hồi, cá thu và cá mòi. Tuy rằng cá ngừ có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng nhưng chúng cũng rất dễ bị nhiễm methylmercury do ô nhiễm đại dương nên chúng ta nên cân nhắc tần suất tiêu thụ lượng cá ngừ trong các bữa ăn hằng ngày.
QUẾ LÀ LOẠI THỰC PHẨM DINH DƯỠNG
Nếu bạn sử dụng quế nhiều hơn mức cho phép, chúng sẽ gây độc cho gan và dần dẫn đến ung thư. Ảnh: Pexels.
Quế là một loại gia vị thơm ngon, chúng thường được sử dụng rất nhiều trong các món ăn, thức uống để tạo hương thơm. Loại thực phẩm này đã được chứng minh là có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và các bệnh thoái hoá thần kinh. Tuy nhiên, trong quế có chứa một lượng lớn hợp chất coumarin, loại chất này có thể gây hại cho cơ thể nếu sử dụng một liều lượng lớn. Có hai loại quế thường được dùng là Cassia và Ceylon, trong đó Cassia được ưa dùng hơn và hàm lượng coumarin của chúng cũng cao hơn loại quế Ceylon.
Mỗi ngày, chúng ta không nên tiêu thụ quá 0.5-2 gram quế Cassia. Tuy nhiên đối với loại quế Ceylon, chúng ta có thể dùng đến 5 gram (1 muỗng cà phê) trong một ngày. Nếu bạn sử dụng nhiều hơn mức cho phép, chúng sẽ gây độc cho gan và dần dẫn đến ung thư.
GAN ĐỘNG VẬT
Như chúng ta cũng đã biết nội tạng động vật là một trong loại thực phẩm chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như sắt, B12, vitamin… Tuy nhiên, trong 100gr gan lại có chứa lượng vitamin cao hơn mức cho phép dùng mỗi ngày gấp 5 lần. Loại chất dinh dưỡng này được lưu trữ bên trong cơ thể nên việc tiêu thụ quá nhiều sẽ gây ra hiện tượng ngộ độc. Triệu chứng của tình trạng này là thường xuyên đau nhức khắp cơ thể và buồn nôn. Đồng thời, nếu ăn quá nhiều gan động vật thì chúng ta cũng có khả năng cao mắc phải bệnh Alzheimer gây suy giảm trí nhớ.
Mức tiêu thụ tối đa cho loại thực phẩm này là một lần – một tuần. Nếu bạn có lỡ “phải lòng” món ăn này thì hãy tập cho mình thói quen hạn chế sử dụng chúng trong các bữa ăn hằng ngày để giữ cho sức khoẻ thật tốt.
CÀ PHÊ
Đây là một loại thực phẩm được rất nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng chúng rất tốt cho sức khoẻ nhờ những hợp chất chống ôxy hoá và các loại chất khác. Cà phê có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh gan, tiểu đường và thoái hoá thần kinh. Một cốc cà phê có chứa từ 80-120mg caffeine và mức tiêu thụ an toàn mỗi ngày cho một người lớn là 400mg hợp chất. Nếu bạn nạp vào cơ thể vượt quá mức cho phép, chúng sẽ gây ra một số vấn đề về thần kinh, mất ngủ, hồi hộp, tim đập nhanh… Vậy nên chúng ta hãy tập luyện cho cơ thể thói quen uống cà phê hợp lý để hạn chế những vấn đề không mong muốn cho sức khoẻ.