Bộ LĐ-TB&XH đang dự thảo Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) về BHXH bắt buộc. Trong đó, đề xuất cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025.
Theo đó, cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này.
Cụ thể như sau: Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 1/1/1995: mức bình quân tiền lương = tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 5 năm (60 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 60 tháng.
Lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/1995 đến ngày 31/12/2000: mức bình quân tiền lương = tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 6 năm (72 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 72 tháng.
Lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2001 đến ngày 31/12/2006: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 8 năm (96 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 96 tháng.
Lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2007 đến ngày 31/12/2015: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 10 năm (120 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 120 tháng.
Lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/12/2019: mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 15 năm (180 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 180 tháng.
Lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2024: mức bình quân tiền lương = tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 20 năm (240 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 240 tháng.
Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi: mức bình quân tiền lương = tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Đối với người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định: mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH = tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của các tháng đóng bảo hiểm xã hội, chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Trường hợp lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định được tính như sau:
Mức bình quân tiền lương = (Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định + Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của các tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định), chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Trong đó, tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, được tính bằng tổng số tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, nhân với mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Trường hợp người lao động có từ 2 giai đoạn trở lên, thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính theo quy định trên.
Số năm cuối là số năm gần nhất đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Tổng số tháng đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, là tổng số các tháng đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của các giai đoạn.
Ví dụ, ông T. nghỉ việc hưởng lương hưu khi đủ 61 tuổi 06 tháng, có 32 năm đóng BHXH. Diễn biến thời gian đóng BHXH của ông T. như sau:
Từ tháng 1/1996 đến tháng 12/2015 (20 năm) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
Từ tháng 1/2016 đến tháng 4/2021 (5 năm 4 tháng) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2026 (5 năm) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Ông T. hưởng lương hưu từ tháng 5/2026.
Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính như sau:
Tổng số tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định là: 20 năm + 5 năm = 25 năm (300 tháng).
Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính như sau:
Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 6 năm cuối đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định (12 tháng tính từ tháng 1/2015 đến tháng 12/2015 và 60 tháng tháng tính từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2026), chia cho 72 tháng.
Như vậy, tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính là: 300 tháng x Mức bình quân tiền lương.