1. "Máy tính chậm lắm – chắc có virus đấy anh ơi"
Dễ nhất trong trường hợp này, bạn hãy dùng Avast Antivirus và Malware Bytes, 2 phần mềm này có ưu điểm là: diệt tự động và khả năng phát hiện cực cao. 2 phần mềm này chạy tốt trên những máy cấu hình từ 5 năm trước, chạy nền ổn và không bao giờ xóa nhầm file hệ thống quan trọng.
Tại sao tôi chọn Avast? Avast có chức năng boot-time scan trong giao diện DOS trước khi vào Windows. Do vậy, virus thường được diệt khá sạch và bạn cũng chả phải động tay khá nhiều trong quá trình này.
2. "Máy tính bị lỗi gì đấy mà truy cập website chậm lắm anh ơi"
Đây là một lỗi thường gặp nhất của Chrome, Firefox trong hiện tại. Một trong những cách đơn giản nhất là…cài đặt phiên bản cao hơn của trình duyệt hoặc dọn dẹp lại các tiện ích mở rộng (Add-ons). Tiếp theo? Bạn cần phải reset lại default (mặc định) của trình duyệt. Bạn nên disable luôn Flash, một số website đòi có Flash, nhưng tôi đã từng sửa qua 1 Alienware chuyên dùng lên các trang thông tin Flash và sau khi disable – máy vẫn dùng bình thường.
Nếu vấn đề không được giải quyết thì sao? Quá dễ, hãy cài những trình duyệt được thiết kế riêng cho nhu cầu của người Việt như Cốc Cốc để giải quyết vấn đề.
3. "Máy của em treo mãi anh ơi, nó hay hiện màn hình xanh"
Đây là một lỗi khác cũng rất thường gặp của dân IT khi sửa máy tính cho người nhà. Cách sửa ư? Hãy nói thẳng với người nhà là một trong những phần cứng đã có lỗi. Chuyện đầu tiên là bạn cần tải SpeedFan để kiểm tra quạt CPU còn chạy không, sau đó là HDTune để kiểm tra ổ cứng. Nếu tất cả đều ổn, hãy nghĩ đến trường hợp chân RAM dính bụi nên tiếp xúc kém.
Đừng cố tự gỡ laptop ra kiểm tra. Khả năng lớn là bạn sẽ làm đứt 1 số dây mạch mỏng manh. Đưa máy đi vệ sinh sạch sẽ. Và đừng cài lại Win, kẻo bạn sẽ hối hận với vấn đề tiếp theo đây.
4. "Anh ơi, máy em mất hết dữ liệu rồi, huhu"
Ca này quá khó, nhất là khi bạn đã lỡ tay cài lại Win/mang ra tiệm sửa/lỡ tay chơi dại theo cách nào ấy. Thôi, vụ này là không có cách cứu chữa. Chỉ có nước nhờ các trung tâm sửa chữa chuyên nghiệp với giá cực đắt.
Sau vụ này, cách tốt nhất là bạn cài đặt lên máy người nhà các dịch vụ tự động backup toàn bộ dữ liệu máy tính lên cloud. Quá dễ dàng và sẽ không có gì để hối tiếc.
5. "Cứu hộ file cho anh/chị/em với, nó dính virus rồi"
Lại một câu hỏi mang tính chất chua cay khác mà khó có giải pháp cụ thể. Có một giải pháp khá hiệu quả mà không dùng Antivirus. Nhưng tôi nghĩ bạn nên nói trước với người thân: "Chưa chắc đã xử lý được! Hãy chuẩn bị cho hậu quả xấu nhé!" và nhớ backup dữ liệu.
Cách làm:
Bước 1: Mở command prompt (“cmd.exe” trong Run menu)
Bước 2: Gõ vào dòng lệnh “ATTRIB –H –R –S /S /D “Chữ cái đánh dấu ổ USB trên máy”:
Bước 3: Enter và đợi phép màu xảy ra
6. "Anh ơi tự dựng cái ABCXYZ này ngưng hoạt động"
Nghe thì có vẻ không có lời giải, nhưng đa phần đây là vấn đề của Driver. Cách làm? Backup lại toàn bộ driver bằng phần mềm back up – tránh trường hợp máy cũ không tìm ra driver. Sau đó, lùng sục driver trên mạng và cài vào thử, sẽ luôn có phiên bản đúng nhưng bạn phải kiên nhẫn. Nếu có vấn đề, bạn có thể dùng bản driver back up là xong.
7. "Anh ơi, máy em sao nó nhiều phần mềm lạ vậy?"
Thôi rồi, một câu hỏi có 70% liên quan đến việc “click bậy bạ” dính virus. Đa phần virus đến từ việc dùng web, các phần mềm chat. Việc đầu tiên là Google cách diệt từng loại virus, sau đó làm theo bước 1. Sau đó nên khuyến khích chủ máy tính thiết lập Facebook như sau: settings Facebook => Privacy => Who can contact me => Strict Filter, sau đó settings Facebook => Apps => Apps you use => Mục đầu tiên chuyển sang “off” để tắt hẳn app, giảm hẳn nguy cơ dính “phần mềm lạ”.
Có những loại virus Facebook thì bạn phải google cách gỡ chúng ra cụ thể.
Dưới đây là những cách cơ bản để bạn sửa máy tính cho người thân một cách “an toàn”. Còn nhiều trường hợp oái ăm hơn. Nhưng theo kinh nghiệm cá nhân tôi, bạn sẽ có cơ hội cao gặp lại “đám này” thường xuyên!