Ai về Hồng Lĩnh - Chùa Hang?

 

Suốt mấy ngàn năm, núi Hồng - sông Lam đã tích tụ tinh hoa trời đất và khí chất con người xứ Nghệ để câu “địa linh, nhân kiệt” hiển hiện trong cuộc sống. Núi Hồng - sông Lam rộng lớn, kết hợp hài hòa giữa núi và sông, tạo nên cảnh đẹp thơ mộng, hào hùng. Ven sông Lam và dải Hồng Lĩnh có hàng trăm đền, chùa. Đền Củi (đền Ông Mười), đền Quang Trung, chùa Hương Tích, chùa Thiên Tượng, chùa Hang… đã trở thành những biểu tượng cho cuộc sống tâm linh của nhân dân trong cả nước. 

 

Hồng Lĩnh là một dải núi có mạch chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, có chiều dài trên 30km, từ nam Bến Thủy vào đến bắc Cửa Sót. Dải núi này có gần trăm đỉnh nhô cao lên từ hàng chục mét, tới hàng trăm mét và đỉnh cao nhất đạt 676m. 

 

Đã là vùng đất linh thiêng thì luôn luôn có truyền thuyết đi cùng. Tương truyền, Hồng Lĩnh là do một người khổng lồ (dân gian gọi là Ông Đùng) gom nhặt những quả núi mọc lẻ tẻ ở vùng châu thổ sông Lam và sông La đem về đây xếp tập trung thành dãy. Ông Đùng nhặt được cả thảy 100 hòn núi, ông xếp được 99 hòn núi, còn hòn thứ một trăm thì ông đánh rơi sang bờ bắc sông Lam. 

 

Còn có một “phiên bản” khác, lãng mạn hơn. Ngày ấy, có hai người khổng lồ là Ông Đùng, Bà Đùng - những người đáng kính trong vùng. Ông Đùng rất thích Bà Đùng nên một buổi sáng tinh sương đến ngỏ lời. Bà Đùng đồng ý với điều kiện là trước khi gà gáy ngày mai, Ông Đùng phải xếp được 100 ngọn núi thì Bà Đùng thành vợ Ông Đùng. Ông Đùng một mình dời núi, xếp núi, quên cả ăn. Khi xếp được 99 ngọn núi thì Bà Đùng tỉnh giấc; thấy Ông Đùng chăm chỉ làm việc nên rất thương và đùa vui bằng việc giả tiếng gà gáy. Ông Đùng đang di chuyển một ngọn núi cuối cùng cho tròn 100, đến bên bờ bắc sông Lam nghe thấy gà gáy nên thất vọng phủi tay bỏ đi. Do vậy, dải Hồng Lĩnh có 99 ngọn bên bờ nam sông Lam, còn một ngọn bên bờ bắc sông chính là núi Quyết.

 

Vùng sông núi này ngày xưa rộng lớn, hoang vắng, linh thiêng và vô cùng tươi đẹp. Nơi này sinh ra nhiều văn nhân, hào kiệt. Thi hào Nguyễn Du quê ở đây, ông rất yêu vùng đất này nhưng lại thường sống ở nơi xa. Ông viết cho bạn bè, người thân: “Mạc sầu tịch địa vô giai khách/Lam thủy, Hồng sơn túc vịnh ngâm” (Đừng buồn vì ở nơi xa vắng không có khách quý/Sông Lam, núi Hồng đủ để ngâm vịnh rồi).

 

 

 

Chùa Hang - Một ngôi chùa Phật giáo mới được xây cất trong những năm gần đây. Về lịch sử của ngôi chùa này, còn nhiều điều bí ẩn và mâu thuẫn. Những người xây dựng nên ngôi chùa này nói rằng, có chứng tích trong hang đá chứng tỏ ngôi chùa này đã được thiết lập từ lâu, chỉ có điều nó không to lớn, lại bị quên lãng. Nay người dân tự bỏ tiền khôi phục lại để dân khắp nơi về làm lễ cho yên lòng dân. Khách thập phương cũng về đây, vừa là đi lễ chùa, vừa vãn cảnh.

 

Dẫu còn những ý kiến trái chiều về lịch sử, nhưng người ta dễ chấp nhận đây là di tích danh thắng. Tổ hợp di tích - danh thắng Chùa Hang nằm trên đường lên ngọn núi Thiên Tượng (Voi Trời). Thiên Tượng là một ngọn núi lớn nhưng chỉ cao 337m. Đây là chiều cao trung bình trong dãy Hồng Lĩnh. Sở dĩ lớn và lại không quá cao nên sườn núi thoai thoải, thuận tiện cho việc đi lại.

 

Chùa Hang nằm ở độ cao khoảng trên 200m, thuộc phường Bắc Hồng, thị xã Hồng Lĩnh - Hà Tĩnh. Ngôi chùa này có cung Tam bảo nằm trong hang đá, có vẻ huyền bí, linh thiêng. Bên ngoài có các công trình kiến trúc mới và đang được mở rộng. Đường đi, lối lại được tạo dựng đẹp mắt. Các công trình dựa vào núi, nằm dưới gốc những cây thông cao vút trong lòng chảo, phía trước là thung lũng khá rộng với bạt ngàn cây xanh. Ở đây có một dòng suối nhỏ chảy qua. Người ta làm đập ngăn lại và tạo ra một chiếc hồ rộng lớn.

 

Chùa Hang chưa phải là một ngôi chùa nổi tiếng lắm nhưng những năm gần đây nó thu hút du khách bằng vẻ đẹp trang trọng, huyền bí, sâu lắng của mình. Vấn đề đặt ra là chính quyền và các cơ quan chức năng cần quản lý thế nào để cảnh quan nơi đây không bị phá vỡ.

 

 

Tổ hợp di tích - danh thắng Chùa Hang chắc chắn sẽ là một điểm đến thú vị của những người ưa khám phá và yêu thiên nhiên. Phong cảnh ở đây hùng vĩ với sông nước hữu tình, cây xanh phủ bóng. Ở đây có bạt ngàn rừng thông. Thông là loài cây kiêu hùng, không ầm ĩ, luôn suy tư sâu lắng nên tạo cho nơi này vẻ đẹp cao quý, sang trọng. Cùng với thông là những loài cây rừng, nổi bật là sim và mua -  loài cây cho hoa đẹp và quả ngon. Con người cũng đã biết tô điểm cho nơi này bằng nhiều loài cây, loài hoa khác nhau nên cảnh quan càng hấp dẫn. Đặc biệt, môi trường ở đây còn trong lành, từ đường, đất, cỏ cây, không khí…

 

Đến với di tích danh thắng này rất thuận lợi vì nó nằm trong vùng huyết mạch giao thông Vinh - Hà Tĩnh. Danh thắng Chùa Hang nằm cách thành phố Vinh khoảng 20km về phía Nam, cách thành phố Hà Tĩnh 30km về phía Bắc. Đến đây bằng QL1A hay đường tránh thị xã Hồng Lĩnh đều được cả; đường rộng và phẳng (chú ý: xe không nên chạy quá tốc độ vì có camera theo dõi).

 

Bản thân con đường dẫn lên danh thắng cũng đã là… danh thắng. Con đường này chạy ngoằn ngoèo dưới những gốc thông và hoa dại; nó đủ rộng để ô tô chạy thoải mái; có dốc để có cảm giác mạo hiểm. Con đường này dài gần chục km, dẫn lên tận đỉnh Thiên Tượng, nơi có cột thu phát sóng cao 72m của Đài Phát thanh -  Truyền hình Hà Tĩnh.

 

Cho đến thời điểm này, chưa có nhiều người biết tới danh thắng thú vị này. Tuy nhiên, với lời mời về “Hồng Lĩnh - Chùa Hang” ngọt ngào, hấp dẫn, nơi này sắp tới sẽ đông đúc du khách. Vấn đề bảo vệ an ninh trật tự, bảo vệ môi trường lại được đặt ra. Đừng quên những điều này đấy nhé!