Sự ra đi của người con gái tuổi còn trẻ đến giờ với ông Lý Ngọc Thương, ở thôn Tân Lập, xã An Phú là một sự mất mát lớn đối với gia đình ông, để lại đó những nỗi buồn, khoảng trống vắng. Thắp cho người con gái nén nhang, khuôn mặt ông Thương thể hiện sự khắc khổ. Đôi mắt thâm quầng vì lo lắng, suy nghĩ của người cha già hơn 4 năm vào Nam ra Bắc để tìm phương thuốc cứu chữa cho con gái với chút hy vọng mong manh, nhưng bất thành.
Là con thứ 4 trong gia đình đông anh em, sau khi lập gia đình và sinh con, tưởng niềm hạnh phúc được bền lâu, năm 2012 khi sức khỏe của chị Lý Thị Luân có dấu hiệu đi xuống, thường hay mệt mỏi, nổi hạch ở cổ thì bị chồng ruồng bỏ, chị được đưa xuống Hà Nội khám, bác sỹ kết luận bị ung thư vòm họng. Sau 4 năm chống chọi với bệnh tật, đầu tháng 7 vừa qua chị qua đời để lại nỗi đau tột cùng với gia đình. Ông Thương xúc động nói: “Gia đình đã cố gắng hết sức để cứu chữa cho con nhưng không thể qua được”. Nỗi đau mất con vì căn bệnh quái ác vẫn còn hiện hữu với gia đình ông Lộc Văn Quy, thôn Mỏ Cao, con trai ông là anh Lộc Văn Mạnh đang thời kỳ sung sức nhất ở tuổi 26 cũng bỏ lại vợ và con thơ vì căn bệnh ung thư. Vốn là người hiền này, chăm chỉ, lại có sức khỏe, năm 2009 khi có biểu hiện chóng mặt, thường hay mệt mỏi, sau khi đi khám ở bệnh viện K Hà Nội, anh Mạnh được chẩn đoán bị ung thư máu, ông, bà, bố mẹ chạy vạy khắp nơi vay tiền chữa bệnh cho anh nhưng không thể chống lại với căn bệnh hiểm nghèo này, ông Lộc Văn Quy ngậm ngùi: “ Từ khi con tôi bị bệnh bao nhiêu tài sản có giá trị đem bán hết để chạy chữa cho con nhưng bất thành, giờ khó khăn chồng chất hơn”.
Em Hoàng Ngọc Diễn mới chỉ 6 tuổi nhưng cũng đã bị ung thư mắt.
Người chết đã đành, người sống cũng không thoát khỏi cảnh nơm nớp lo sợ. Ở xã An Phú năm nào cũng có người chết vì ung thư. Theo số liệu thống kê của trạm y tế xã An Phú, tính từ năm 2008 đến nay đã có tới 55 người chết vì bệnh ung thư, riêng từ đầu năm 2016 đến nay đã có 2 trường hợp qua đời, chủ yếu là ung thư hạch, gan, máu, u não, xương tủy, vòm họng... nhiều nhất ở các thôn Mỏ Cao 7 người, Nà Hà 4 người, Đồng Dân 4 người... Điều đáng lo ngại là số người mắc ung thư ngày càng gia tăng và trẻ hóa, mới đầu căn bệnh ung thư chỉ xuất hiện ở những người đứng tuổi khoảng 50 trở lên. Thế nhưng mấy năm trở lại đây, ung thư đã xuất hiện ở lớp trẻ, có trường hợp chỉ mới 26 tuổi cũng chết vì căn bệnh này. Theo cán bộ Trạm y tế xã An Phú cho biết, ở đây nhiều người thấy đau và đi khám thì được bác sĩ kết luận là bị ung thư. Khi biết bệnh, sau vài tháng là chết, một phần do suy sụp tinh thần nên cái chết đến với họ nhanh hơn. Do người dân ở đây nghèo không có điều kiện chứ nếu đi khám thì số người bị bệnh sẽ không dừng lại ở đây, toàn xã có 14 thôn thì 13 thôn có người mắc bệnh này. Ngoài số đã chết do ung thư, hiện nay xã An Phú có thêm 7 trường hợp mới đi khám và phát hiện bị ung thư như: Lộc Thị Diên, thôn Tổng Khuyển, Nông Văn Bảy, thôn Khau Ca, Lạc Văn Sẹ, thôn Hà Hà. Éo le hơn cả là trường hợp của em Hoàng Ngọc Diễn, thôn Làng Xóa... Diễn bị đau mắt được đưa xuống Hà Nội khám, kết quả kiểm tra xác định em bị ung thư mắt, cứ như thế từng ngày đôi mắt của em không còn nhìn thấy được nữa, căn bệnh đã hủy hoại “cửa sổ tầm hồn” của đứa bé hồn nhiên, ngây thơ...
Đi tìm nguyên nhân gây ra căn bệnh ung thư đối với nhiều người dân nơi đây còn là một bài toán nan giải. Theo lãnh đạo UBND xã An Phú, có thể do nguồn nước, người dân sử dụng nước sinh hoạt lấy từ trên đồi núi cao về, ở những khu vực này trước đây việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng còn nhiều. Cùng với đó hệ thống các bể chứa nước không được lọc, không có nước, hiện đang bỏ hoang, đã nhiều lần bà con nhân dân xã An Phú kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền về việc cấp nước sạch cho người dân nhưng đến nay vẫn chưa nhận được trả lời. Nhiều đoàn công tác về lấy mẫu nước thí nghiệm tại xã và từng hộ gia đình nhưng đến nay đều “ không có câu trả lời”, trong khi người dân đang mong chờ một kết luận rõ ràng cụ thể để phòng tránh căn bệnh ung thư đang đe dọa tới cuộc sống. Ông Lộc Văn Hạnh, Phó Chủ tịch UBND xã An Phú nói: “Từ nhiều năm nay, nhân dân trong xã luôn rất lo lắng về căn bệnh ung thư này, chúng tôi rất mong chính quyền các cấp xem xét nguyên nhân vì sao dẫn đến tình trạng này để nhân dân an tâm ổn định đời sống”.
Vốn đã xơ xác vì đói nghèo, bệnh tật ập đến khiến nhiều hộ gia đình ở xã An Phú rơi vào ngõ cụt, người thân trong gia đình họ phải từng ngày chống chọi với nỗi đau về thể xác lẫn tinh thần vì căn bệnh quái ác và nó luôn ám ảnh người dân nơi đây.