Người dân không chịu nổi
Theo phản ánh của người dân thôn Gốc Gạo, xã Cẩm Đàn, nhà máy tuyển luyện đồng Á Cường bắt đầu hoạt động từ năm 2008 đến nay. Bấy nhiêu năm hoạt động cũng là bấy nhiêu năm người dân ở đây phải chịu sống chung với việc môi trường bị đầu độc do Cty liên tục xả bùn thải, nước thải lẫn hóa chất màu trắng đục ra môi trường, khiến xung quanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Theo khảo sát, nguồn nước ở các giếng khơi khu vực xung quanh nhà máy bốc mùi hóa chất nồng nặc, khiến người dân không khỏi lo ngại về sức khỏe.
Một vùng rộng lớn bị ô nhiễm nghiêm trọng
Anh Nguyễn Công Vinh, một người dân sống gần nhà máy không khỏi bức xúc cho biết, trước đây ở khu vực này, không khí rất trong lành, sông Cẩm Đàn, sông Lục Nam luôn dồi dào tôm cá. Vậy mà khi nhà máy hoạt động, mọi thứ đảo lộn tất cả. "Quanh năm suốt tháng chúng tôi hít căng phổi mùi hóa chất nên hầu như ai cũng bị các bệnh liên quan đến hô hấp. Buổi tối đeo khẩu trang ngủ mà vẫn cảm thấy khó thở, tức ngực nên mất ngủ triền miên. Do chất thải độc hại xả ra sông quá nhiều, khiến nước sông ô nhiễm, chúng tôi chả dám rửa chân, tay… Nếu ngành chức năng không có biện pháp mạnh can thiệp, chắc chúng tôi phải bỏ làng đi nơi khác sống mất"-ông phản ánh.
Tại cống xả thải của nhà máy, chúng tôi quan sát thấy dòng nước thải khổng lồ màu trắng đục lẫn bùn thải. Một số cống khác thì dòng nước đen kịt, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Tất cả hòa vào nhau xả hết ra sông Cẩm Đàn khiến khu vực sông Cẩm Đàn gần nhà máy bị bồi lấp nghiêm trọng. Sông Cẩm Đàn lại hòa vào sông Lục Nam, nên sông Lục Nam bị ô nhiễm là điều không thể tránh khỏi.
Ghi nhận của phóng viên cho thấy, bất kể ngày hay đêm, bầu không khí nơi đây lúc nào cũng nồng nặc mùi hóa chất độc hại. Mặc dù đứng khá xa khu vực nhà máy, chúng tôi vẫn bị tra tấn bởi mùi hôi thối. Ngoài ra, lượng nước thải từ các hồ chứa của nhà máy này rò rỉ ra ngoài khiến đất đai, nguồn nước ngầm xung quanh nhà máy cũng bị ảnh hưởng. Cây cối của người dân xung quanh bị nhiễm hóa chất lụi tàn và chết dần.
Cũng theo người dân, từ khi nhà máy luyện đồng Á Cường đi vào hoạt động, nguồn lợi thủy sản trên sông Cẩm Đàn ở khu vực xung quanh nhà máy bị suy giảm hẳn. Có thời điểm cá, tôm trên sông chết nổi lềnh bềnh. Các hộ dân sống dọc bờ sông cũng không dám thả châu bò, gia súc, gia cầm cạnh sông vì nếu uống phải nguồn nước bị nhiễm hóa chất độc hại sẽ bị còi cọc và chết dần, chết mòn. Nhiều hộ dân sống bằng nghề chăn nuôi vịt, đánh bắt cá trên sông Cẩm Đàn phải bỏ nghề vì nguồn nước quá ô nhiễm.
Dòng nước thải độc hại của nhà máy tuyển luyện đồng Á Cường đang "bức tử” sông Cẩm Đàn và sông Lục Nam
"Bức tử" dòng sông, doanh nghiệp vô can?
Về những sai phạm của nhà máy luyện đồng Á Cường, trong Thông báo số 35/TB-TNMT của Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã chỉ rõ: Công ty CP tập đoàn khoáng sản Á Cường chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với nhà máy tuyển và luyện đồng thôn Gốc Gạo (xã Cẩm Đàn).
Nhà máy tuyển luyện đồng Á Cường bổ sung hoạt động khu vực hóa nghiệm phân tích nhưng không có trong nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt tại Quyết định số 1842/QĐ-UBND ngày 01/11/2007; Chưa lắp đặt thiết bị lọc bụi tay áo tại khu vực nghiền quặng; Chưa lắp đặt màng lọc bụi và quạt thông gió tại xưởng sản xuất của nhà máy; Chưa xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải vệ sinh công nghiệp; Chưa xây dựng hệ thống mương thu gom nước thải rò rỉ từ bãi thải chứa quặng thải và bùn về bể tuần hoàn; Nhà máy chưa xây dựng hệ thống thu gom nước thải xưởng tuyển vào bể 3 ngăn để lắng và sử dụng tuần hoàn.
Tại thời điểm kiểm tra, nước thải từ quá trình tuyển đồng chảy ra hố lắng 2 ngăn tại suối Khe Khính chưa có hệ thống chống thấm theo quy định; Về hoạt động xả thải ra môi trường: nhà máy xả thải vượt quy chuẩn môi trường cho phép từ 5 đến dưới 10 lần trong trường hợp thải loại nước thải từ 20m3 đến dưới 40m3/ngày đêm.
Về thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước: chưa thực hiện đầy đủ việc ký quỹ cải tạo phục hồi trong hoạt động khai thác khoáng sản theo quy định. Chưa thực hiện đầy đủ việc nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp theo quy định đối với các khu vực khai thác và chế biến.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Quang Thanh- Phó trưởng phòng TN&MT huyện Sơn Động, thừa nhận việc người dân phản ánh nhà máy tuyển luyện đồng của công ty tuyển luyện đồng Á Cường gây ô nhiễm môi trường là có cơ sở. Trong năm 2014 cũng đã có đoàn thanh, kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh và Phòng TN&MT huyện đang yêu cầu nhà máy điều chỉnh, sửa chữa hệ thống xử lý chất thải.
Cũng theo ông Thanh, nhiều khi rõ ràng Phòng TN&MT huyện bắt được nhà máy xả thải trực tiếp ra nhưng vẫn chưa đủ cơ sở để mà xử lý vì không có đơn vị quan trắc, không có thiết bị đo đếm xem nhà máy vi phạm ở mức độ nào nên họ không thừa nhận sai phạm nên không thể xử phạt.
Từ thực tế trên, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã yêu cầu Cty CP tập đoàn Á Cường chấm dứt ngay việc xả thải chưa qua xử lý ra môi trường tại xưởng tuyển Á Cường. Tạm dừng hoạt động để khắc phục và hoàn thiện đầy đủ các thủ tục, điều kiện trước khi hoạt động trở lại theo đúng nội dung cam kết của công ty.
Thực hiện các biện pháp thu gom, quản lý, xử lý bùn thải, chất thải phát sinh từ xưởng Á Cường, đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường, không để rò rỉ, phát tán chất thải ra môi trường, xong trước ngày 30/10/2014. Xây dựng công trình thu gom, xử lý nước thải phát sinh từ quá trình hoạt động khai thác Mỏ Đồng Bưa, đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định xong trước ngày 30/12/2014; thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường đảm bảo đối với bãi thải của mỏ đồng Đồng Bưa, xã cẩm Đàn.
Đồng thời, đề nghị UBND huyện Sơn Động chỉ đạo các đơn vị liên quan giám sát, theo dõi việc khắc phục của Cty CP tập đoàn khoáng sản Á Cường. Thế nhưng cho đến nay Cty vẫn chưa thực hiện nghiêm những chỉ đạo trên khiến cho cuộc sống người dân nơi đây bị đe dọa nghiêm trọng. Qua đó đặt ra câu hỏi tại sao những vi phạm nghiêm trọng của doanh nghiệp này cho đến nay vẫn chưa bị xử lý? và phải chăng có sự chống lưng của ai đó trong việc làm sai trái của doanh nghiệp này?.
Baodansinh.vn sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này tới bạn đọc.