Người dân vùng đảo truyền tai nhau về ngôi chùa thiêng dưới chân núi Cấm, chùa Hải Tạng. Ngôi chùa tựa vào núi, mặt xoay hướng Tây Nam, nhìn ra khu ruộng bậc thang với tên gọi dân gian là Đồng Chùa. Hiện nay phía trước ngôi chùa là một đồng cỏ rộng, những khe nước chảy qua một cầu nhỏ. Ngôi chùa nhìn từ xa hướng về phía núi cao sừng sững.
Tượng Phật trước chùa nhìn về phía núi Cấm.ảnh:Huyền Trang
Chùa được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ 19, tức năm 1758, hướng về phía Đông Bắc. Một vị trí cách vị trí chùa hiện tại 200m, sau một cơn bão làm hư hại nặng , để thuận tiện cho các tín đồ đến lễ bái nên vào năm Tự Đức nguyên niên 1848cb chùa được chuyển đến vị trí hiện tại ở làng Cấm.
Cổng vào chùa là hai câu đối.ảnh:Huyền Trang
Ngôi chùa là công trình kiến trúc tôn giáo-tín ngưỡng gắn với biển đảo có giá trị tiêu biểu về mặt nghệ thuật. Phía trước là tam quan có mái che và cổ lầu. Ngoài các câu đối Hán Nôm, trên tam quan còn có bức tranh vẽ màu đặc sắc.Mái lợp ngói âm dương được trang trí với đồ án tinh xảo.
Chạm khắc tinh tế còn lưu giữ lại.ảnh:Huyền Trang
Hệ khung bằng gỗ được xử lý tinh tế qua hình thức cạo nhẵn, chạy chỉ,…nhằm tạo nên cảm giác mềm mại uyển chuyển. Vì kèo kiểu “trinh chồng trụ đội”, hiên trang trí 4 bông trinh chạm hình cánh hoa sen và hoa dây.
Một ngôi chùa trên 250 tuổi.ảnh:Huyền Trang
Ngôi chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị, đặc biệt là hệ thống tượng thờ bằng gỗ, chuông đồng. Qua hệ thống thờ tự cho thấy ngôi chùa thờ Phật kết hợp thờ Thánh Thần nhằm đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của cư dân trên đảo cũng nhưng cúng bái làng chài.
Ngôi chùa được xếp hạng di tích cấp quốc gia vào ngày 13/12/2006.
*Bài viết sử dụng tư liệu ghi trên bia di tích tại Chùa Hải Tạng
HUYỀN TRANG/Lao động và Xã hội