Nhân Ngày sách Việt Nam (21/4), ngày 16/4, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Kim Đồng đã giới thiệu đến công chúng bộ sách “Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ” của tác giả Nguyễn Quốc Tín - Nguyễn Huy Thắng.
Bộ sách được biên soạn theo trình tự thời gian, với các tập về “Thời Lê - Trịnh”; “Thời Tây Sơn và nhà Nguyễn”. Đây là hai cuốn sách mới nhất trong Tủ sách Kiến thức di sản của Nhà xuất bản Kim Đồng.
Nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý tại buổi ra mắt sách.
Với hơn 300 trang sách, “Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ” đã phác họa một bức tranh sống động về văn hóa - phong tục - lịch sử - con người của Hà Nội xưa, trong những biến thiên của thời cuộc.
Men theo dòng chảy lịch sử, bức tranh Thăng Long - Hà Nội được các tác giả tái hiện cô đọng trong hai thời đoạn ấn tượng, ghi nhận nhiều sự thay đổi sâu sắc, trong dấu tích văn hóa, lịch sử, chính trị, xã hội.
Viết về Thăng Long, Hà Nội vốn là đề tài quen thuộc, được khai thác qua nhiều tác phẩm và ở nhiều thể loại khác nhau. Với riêng “Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ” của nhóm tác giả Nguyễn Quốc Tín, Nguyễn Huy Thắng điểm đặc biệt ở chỗ không chỉ dừng lại ở những nội dung biên soạn, tổng hợp các nguồn tư liệu về Thăng Long, Hà Nội xưa, mà các tác giả đã vận dụng tài tình nhiều điểm nhìn để soi chiếu một khía cạnh đặc trưng của Thăng Long - Hà Nội: “chất Kinh kì” và “chất Kẻ Chợ” song hành, hội tụ ở đất và người Hà Nội.
Lối viết ngắn gọn, ưu tiên đặc tả các sự kiện hoặc nhân vật lịch sử gắn với Thăng Long trong giai đoạn từ thế kỉ XVI - đầu thế kỉ XIX, đi kèm với những bình luận hóm hỉnh. Hai cuốn sách đã làm sáng tỏ ý tưởng chủ đề, đó là phục dựng bức tranh Hà Nội xưa với chất Kẻ Chợ sống động, gắn với lịch sử, phát huy qua các khía cạnh đời sống xã hội và dân sinh, hay trong tư cách quần thể phố - phường.
Hai cuốn sách được biên soạn đầy tâm huyết, ngoài các bài ngắn như những lát cắt về con người, lịch sử, văn hóa nghệ thuật…, sách còn có phần Niên biểu tóm lược các mốc thời gian quan trọng, gắn với các sự kiện nổi bật của Thăng Long - Hà Nội, giúp bạn đọc dễ theo dõi và tra cứu thêm.
Với bạn đọc trẻ hôm nay, dấu ấn Thăng Long - Hà Nội xưa sẽ còn được phục dựng trong suy tư, trong cả những trăn trở giữ gìn nét đẹp Hà Nội hơn một nghìn năm tuổi.
Nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý cho biết anh đánh giá cao 2 cuốn sách này ở góc nhìn rất cởi mở về lịch sử, viết về những nhân vật lịch sử không đơn giản, một chiều mà phản ánh thú vị, sinh động, có những mặt sáng, mặt tối.
Ví dụ như các chúa Trịnh trong cuốn sách này được phác họa tuy chuyên quyền với các vua Lê, tàn bạo với những người khác ý họ nhưng mặt khác họ cũng thúc đẩy sự phát triển kinh tế bằng cách mở cửa đón các thương nhân nước ngoài, mở các thương điếm ở Hà Nội…
Cuốn sách bắt đầu thoát ly dần khỏi cách diễn đạt sử thi theo hướng diễm lệ hóa lịch sử như trước đây mà bắt đầu đi theo hướng viết sử gần với những khảo sát nhân học, gần với con người, hành trang, số phận.
Theo tác giả Trương Quý, những người làm sách giáo khoa lịch sử giờ đây sẽ phải cạnh tranh với những người viết sách lịch sử tham khảo cho thiếu nhi khi lối viết sử đơn giản một chiều hay diễm lệ hóa lịch sử đã không còn phù hợp.
Việt Cường / TC Gia đình & Trẻ em