Gần đây có một số thông tin người sử dụng xe Yamaha NVX phản ánh về hiện tượng giảm xóc sau của có hiện tượng “cong” hay “phát ra tiếng”. Vậy giảm xóc làm việc ra sao và được coi là hư hỏng khi nào, đây có phải lỗi của nhà sản xuất?
Giảm xóc đóng vai trò gì?
Đầu tiên chúng ta phải nói về kết cấu của 1 giảm xóc bất kỳ đều gồm 2 phần: bộ phận đàn hồi (có thể là lò xo hoặc nhíp – đối với ô tô) và giảm chấn. Vai trò của bộ phần đàn hồi là để đem lại sự vận hành êm ái, thoải mái cho người ngồi trên xe, trong khi đó vai trò của giảm chấn dùng để dập tắt nhanh các dao động của bộ phận đàn hồi.
Hoạt động của giảm xóc khi đi trên đường.
Cấu tạo của giảm xóc
Thử hình dung, nếu không có giảm chấn thì sau khi đi qua chỗ xóc chiếc xe sẽ lắc lên lắc xuống mãi không dừng và điều này có thể làm những người ngồi trên xe có thể bị say xe.
Vì vậy có thể nói giảm xóc (phuộc nhún) là bộ phận quan trọng của xe, có nhiệm vụ giảm rung chấn cho xe khi gặp ổ gà hoặc các đoạn đường xấu, tăng cường độ bám đường của xe đồng thời qua đó đem lại sự thoải mái, êm ái và dễ dàng khi vận hành.
Cấu tạo của giảm xóc trên xe máy thường theo dạng ống lồng (telescopic), bên trong chứa như lò xo, ty phuộc và dầu giảm chấn nhằm giúp triệt tiêu tối đa lực chấn động từ bánh trước lên tay lái. Đây là loại phuộc thông dụng nhất hiện nay được sử dụng trong hầu hết dòng xe thương mại.
Dấu hiệu hư hỏng của giảm xóc xe máy
Dấu hiệu thứ nhất của việc hư hỏng phuộc nhún là khi tải nặng hoặc đủ tải (2 người, 120 kg) đi vào gờ giảm tốc hoặc ổ gà thì đuôi xe bị văng, giật không ổn định. Đặc biệt khi vào đường xấu, toàn bộ lực từ mặt đường sẽ tác động lên khung sườn gây rung hoặc tê tay (nếu đi dài), xe đi có cảm giác không êm ái, cứng và xóc nảy hơn bình thường.
Lò xo chạm vào giảm chấn gây tiếng kêu và dễ gây hư hỏng cho giảm xóc.
Dấu hiệu thứ hai là phuộc nhún xe máy có tiếng kêu cót két khi vận hành. Có thể ống giảm xóc đã bị méo hoặc lò xo bị han gỉ cọ xát vào ống bọc và thân ty thủy lực. Tiếng kêu cót két càng lớn khi xe đi vào đường xấu hoặc gờ giảm tốc.
Dấu hiệu thứ ba là khi tay lái không cân bằng, bị lạng sang một bên, điều này thấy rõ nhất khi hỏng phuộc nhún xe máy trước ở những chiếc xe ga, lúc đó xe đi bị đảo, lệch hẳn lái sang một bên. Xe của bạn có thể đã bị gãy một bên lò xo hoặc bị cong ty thậm chí là gãy ty thủy lực.
Chảy dầu là hư hỏng thường gặp nhất của giảm xóc.
Dấu hiệu thứ tư của việc hư hỏng giảm xóc là dầu bị rò rỉ và bám ướt vào ống giảm xóc. Thường khi phát hiện ra triệu chứng này cũng là lúc giảm xóc của bạn đã bị hư hỏng khá nặng, có thể là do hỏng phớt hoặc bị cong ty làm dầu chảy tràn ra ngoài.
Kéo dài tuổi thọ cho giảm xóc
Đối với giảm xóc trước của đa số các xe máy hiện nay có thể tiến hành tháo lắp thay dầu và bảo dưỡng định kỳ. Trong khi đó, đa số các giảm xóc sau thì thường được làm liền khối nên không thể bảo dưỡng mà chỉ nên kiểm tra, thay thế các cục cao su giảm chấn để tránh tải trọng động từ mặt đường tác động giật cục lên giảm chấn gây hư hỏng, chảy dầu.
Bảo dưỡng giảm xóc trước
Ngoài ra, trong quá trình sử dụng chăm sóc xe nên tiến hành rửa xe thường xuyên, đặc biệt lưu ý ở phần giảm sóc tránh bụi bẩn bám vào ty giảm chấn dẫn đến xước và mài mòn ty giảm chấn nhanh hơn gây ra hiện tượng chảy dầu. Không chở quá nặng, vượt quá trọng tải khuyến cáo của nhà sản xuất, hạn chế phóng nhanh trên những đoạn đường xấu (gây nên lực tác động đột ngột làm giảm xóc nhanh hỏng).
Đặc biệt cần chú ý sử dụng chốt thay đổi tải trọng khi chở thêm người hoặc hàng hóa phía sau. Cần chú ý đổ đúng chủng loại dầu cho giảm xóc (dầu thủy lực), tránh việc dùng dầu động cơ thay thế. Nếu phải thay thì nên thay giảm xóc ở cả hai phía tránh gây hiện tượng văng đuôi xe mất an toàn khi vận hành cũng như gây hư hỏng nhanh do mất cân bằng khi làm việc. Nên bảo dưỡng định kỳ giảm xóc cho xe khoảng một năm một lần để kịp thời phát hiện và sửa chữa ngay khi có sự cố.