Chuẩn bị hành trang hội nhập

 

 

 

Khi nói đến hội nhập, nhiều người nghĩ ngay là phải ra nước ngoài. Thực tế không hẳn như vậy, vì chúng ta cần chuẩn bị sớm hơn. Chúng ta có thể bắt đầu hội nhập ngay trên đất nước mình, thậm chí ngay trong gia đình mình. Vì vậy, trước hết cần hiểu đúng về hội nhập. 

 

Từ “hội nhập” được sử dụng rộng rãi khoảng 20 năm trở lại đây, khi đất nước ta bình thường hóa quan hệ với Mỹ, gia nhập ASEAN (năm 1995), bắt đầu tham gia nhiều hoạt động quốc tế. Lúc đầu, người ta dùng từ “hòa nhập” nhưng sau đấy thấy từ này không hay, không đúng (vì “hòa nhập” dễ bị hiểu là “hòa tan”) nên chuyển sang dùng từ “hội nhập”. Có thể hiểu ngắn gọn, nôm na thế này: “Hội nhập” là tham gia vào một cộng đồng để cùng hoạt động và phát triển với cộng đồng ấy. “Hội nhập” là mang những gì tốt đẹp của mình đóng góp vào và lĩnh hội những gì tốt đẹp của người khác làm của mình.

 

Thông thường, dùng từ “hội nhập” để nói về quan hệ giữa các dân tộc, các quốc gia. Tuy nhiên, những hoạt động đó là do những con người cụ thể, những cá nhân cụ thể thực hiện. Vì vậy, để hội nhập thuận lợi, mỗi người cần chuẩn bị hành trang hội nhập của riêng mình.

 

Hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu là một trong những mục tiêu được đặt ra cho thế hệ tương lai của Việt Nam. Nhưng làm cách nào, làm ra sao thì vẫn không có đáp án chung. Nhưng theo tôi, hành trang hội nhập không quá phức tạp. Hãy quan sát, suy nghĩ và bắt đầu từ những việc bình thường nhất, phổ biến nhất, cần thiết nhất!

 

 

 

Đầu tiên, chúng ta phải làm cho thế hệ trẻ của chúng ta không say xe. Vâng, đừng ai bất ngờ khi tôi nói điều này! Rất nhiều người ở Việt Nam, đặc biệt là giới nữ, sinh ra và lớn lên ở nông thôn đều bị say ô tô. Điều này tưởng nhỏ nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của con người, nhất là trong cuộc sống hiện nay. Say xe khiến con người ngại di chuyển, nếu có đi thì khi đến nơi cũng mệt nhọc, bơ phờ, không đủ tỉnh táo. Khắc phục chuyện say xe cần ý chí, quyết tâm chứ không nên nhờ vào các loại thuốc. Cách đây gần 20 năm, một cô bé 7 tuổi say xe lăn lộn khi đi từ nơi ở đến trường; đến được cổng trường là cô bé nôn thốc, nôn tháo. Song, cô ta gan lỳ chấp nhận tình trạng như vậy suốt 2 tuần. Sang tuần thứ 3, cô ta hết say xe. 14 tuổi, cô ta một mình xách vali vang Mỹ học; 20 tuổi tốt nghiệp đại học và làm việc tại Thung lũng Silicon.

 

Điều thứ hai cần khắc phục là tính rụt rè, ngại phát biểu, ngại thể hiện. Điều này tồn tại ngay ở bộ phận ưu tú nhất của chúng ta. Về kết quả, đội tuyển thi Toán quốc tế của Việt Nam khi nào cũng đứng trong tốp đầu, khá nổi bật, nhưng khi giao lưu thì “chìm nghỉm” vì các thành viên đều ngại ngùng trước đám đông. Những người giỏi giang còn thế, những người bình thường chắc còn sợ sệt hơn. Điều này chỉ cần chúng ta mạnh dạn là được.

 

Sinh viên nước ngoài sẽ tỏ ra rất ngạc nhiên khi thấy trong “đội ngũ” của mình lại có người không biết bơi. Biết bơi là một kỹ năng sống giúp con người tự tin trong mọi hoàn cảnh, nhất là khi ra nước ngoài.

 

 

Khi ra nước ngoài sống và làm việc, người sở tại chỉ quản lý việc đi làm hoặc đi học thôi, những việc còn lại chúng ta tự quản lý. Như vậy, chuyện ăn, ngủ, giải trí do chúng ta tự thu xếp. Nhiều người cho rằng, đây là những chuyện nhỏ nhặt nhưng thực tế không phải thế. Nếu không biết tổ chức chuyện ăn, ngủ, chơi một cách hợp lý, khó mà học hay làm việc tốt được.

 

Cần có cái nhìn thông thoáng, rộng mở, chấp nhận và đánh giá những thói quen của người khác, của dân tộc khác để không bị “sốc văn hóa”. Điều quan trọng nhất ở đây là tôn trọng sự khác biệt. Không lạ lẫm, không kỳ thị trước những gì mình chưa quen, chưa thích.

 

Say xe, say máy bay, say sóng, không biết bơi… là những trở ngại lớn với những người muốn hội nhập với thế giới. Vì vậy, ngay từ bé, chúng ta phải khắc phục những nhược điểm này.

 

 

Tập thể đầu tiên và có ý nghĩa lớn đối với con người là lớp học, trường học. Đây chính là nơi có thể chuẩn bị bài bản để con em ta hội nhập thuận lợi. Trước hết, rèn luyện ý thức tổ chức, kỷ luật. Khi hoạt động tập thể, điều này rất quan trọng. Và đây cũng chính là bước đầu tiên để sống theo pháp luật. Thứ hai là rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm. Đây cũng là một điểm yếu của người Việt Nam thế hệ trước. Điều này cần phải khắc phục; có thể tiến hành ngay từ lớp mẫu giáo. Đến cấp Phổ thông cơ sở, nghĩa là từ lớp 6 trở đi, học sinh phải được hướng dẫn cách thuyết trình trước đám đông. Thực ra, đây là hình thức học rất phổ biến ở nước ngoài. Khi có kỹ năng thuyết trình, tư duy của con người trở nên mạch lạc hơn, vận dụng kiến thức linh hoạt hơn và thoát ly văn bản khi phát biểu.

 

Để hội nhập tốt, đương nhiên là phải biết ngoại ngữ. Song, ngoại ngữ đã là một môn học bắt buộc trong nhà trường rồi nên không cần phải nhắc nhở nữa. Chỉ có điều, muốn học tốt ngoại ngữ, phải kiên trì, tự giác và đặt ra mục tiêu rõ ràng.

 

Có chừng ấy thứ, chắc chắn người Việt chúng ta có thể tung hoành khắp 5 châu, 4 biển.