Chuyện quê của Kù Kao Khải

1 tác phẩm “ăn” 3 giải

Sinh năm 1978, Kù Kao Khải thuộc lớp nghệ sỹ trẻ đa năng và đầy triển vọng về hội họa và điêu khắc sắp đặt. Thế nhưng sau khi ra trường, anh để lại sau lưng tất cả những ồn ào phố thị trở về quê hương miền biển Kim Sơn (Ninh Bình) và theo nghề gõ đầu trẻ tại trường cấp 2 Kim Tân.

Bạn bè ai cũng tưởng Khải sẽ chỉ an phận với nghề dạy học. Thế nhưng, ngoài trọng trách đào tạo con em vùng biển, Khải còn sáng tác nghệ thuật về vùng quê mà mình đang sống. Sự âm thầm lẫn những hì hụi trong nghệ thuật đã khiến nhiều người sửng sốt khi anh tham dự triển lãm điêu khắc toàn quốc và ăn liền ba giải vinh quang nhất.Tác phẩm đem lại vinh quang ấy cho thầy giáo làng Kù Kao Khải chính là “Chuyện quê”. Tác phẩm như sự đánh giá của họa sỹ Lê Quốc Bảo là “quê nhưng không cộc”. Mà ngược lại, với chỉ một tác phẩm, Khải đã lột tả đúng thần thái và sự lam lũ của ngư dân – những người bám biển và làm chủ đại dương rộng lớn.

Tác phẩm “Chuyện quê” đạt 3 giải danh giá.

Tác phẩm điêu khắc “Chuyện quê” kể về một đôi vợ chồng đi làm kinh tế mới tại bãi bồi biển Kim Sơn. Dù lắm những gian truân cực nhọc và nắng gió mà biển đem lại, thì biển cũng cho họ nào những tôm cá lẫn những niềm vui. Tác phẩm được Bộ VH-TT&DL trao giải nhì (không có giải nhất). Cùng với đó, “Chuyện quê” cũng được giải chính thức của Hội Mỹ thuật Việt Nam và một giải A triển lãm khu vực sông Hồng.Nghe tin thầy giáo làng đoạt giải thưởng từ chính tác phẩm kể về quê biển, ở Kim Sơn ai cũng mừng rỡ. Bởi không ai ngờ rằng, vùng biển Kim Sơn nghèo nàn toàn sú vẹt lại được vinh danh và biết tới. Từ ngày đó, rất nhiều người đến với vùng biển Kim Sơn để tận mắt thấy những khó khăn, vất vả của bà con nơi đây.

Mặn mòi với biển

Ngay từ thơ ấu, Khải đã biết đến biển qua những chuyến ra khơi đánh cá của người cha và những ngư dân trong xóm. Sau này lớn lên, anh cũng trở thành một ngư dân đích thực. Những chuyến ra khơi của Khải kéo dài cả tháng, khi trở về cá đã đầy khoang. Để được vậy, họ đã phải chiến đấu với sóng dữ cuồng phong, với cái nắng rát và đầy rẫy những hiểm nguy rình rập.

Thầy giáo Kù Kao Khải chia sẻ: “Nơi tôi đang sống là vùng bãi bồi mặn mòi nắng gió. Nhưng cũng chính nơi đó là không gian sống của những  người dân lao động cần cù, chất phác. Nếu chỉ thoáng qua, cảm nhận về cuộc sống của những con người đó chỉ hằn lại với vất vả, nhọc nhằn. Nhưng ở một góc độ khác, bằng ngôn ngữ của hội họa và điêu khắc, tôi lại muốn khắc họa vẻ đẹp của họ, một vẻ đẹp hiếm có, luôn rạng rỡ và ngời sáng, dù phía trước luôn phải đối diện với vô vàn khó khăn, thử thách của cuộc sống nơi đầu sóng ngọn gió”.

Thầy Khải và một số tác phẩm về biển đảo.

Bây giờ, ngoài việc dạy học cho lũ trẻ vùng biển mặn, Kù Kao Khải còn làm việc như một ngư dân chính hiệu. Những đầm tôm mà anh đang nuôi gợi cho người lạ một cảm giác là anh rất giàu có. Giàu có không phải giá trị vật chất mà anh tạo ra, mà từ chính những đồng cảm với ngư dân nơi anh đang sống.

Thầy Kù Kao Khải cho biết: “Ngư dân không chỉ kiếm sống nhờ biển mà còn là những chủ nhân của biển. Nhưng từ khi “biển Đông dậy sóng” thì không chỉ những ngư dân quê tôi mà hầu hết các vùng biển khác đều rất khó khăn. Tôi muốn đấu tranh cho ngư dân từ chính những chuyện kể bằng điêu khắc”. Ước mơ “nhặt” 100 câu chuyện về biển bằng giọng kể qua điêu khắc của Khải đã sắp thành hiện thực. Trong đó, tôi ấn tượng nhất với câu chuyện tố cáo những kẻ xâm lăng dùng thuyền và vòi rồng đâm và phụt vào thuyền của kiểm ngư và ngư dân Việt Nam.

“Tôi nghĩ thế này, nơi được khẳng định chủ quyền tức là nơi có người sinh sống. Và chủ quyền biển đảo của Tổ quốc được khẳng định bởi chính những người lao động mộc mạc tại đó.  Từ trước đến nay đã có nhiều người khai thác đề tài biển đảo bằng ngôn ngữ của âm nhạc, thơ ca. Riêng tôi, những hình khối điêu khắc mô tả về những ngư dân giữa biển”, thầy Khải cho biết.

Ngoài những câu chuyện kể về biển đảo qua điêu khắc gây được tiếng vang, trong những giờ lên lớp, thầy Khải còn truyền dạy những kiến thức biển đảo cho học sinh của mình. Từ chính ngôi trường làng đó, những học sinh thân thương đã hiểu hơn về chủ quyền biển đảo, thấy yêu hơn giang sơn gấm vóc này.