
Gian hàng không người bán rau củ quả tại Nhật. Ảnh: okwaves.jp
Cửa hàng không người bán độc đáo ở Nhật Bản
Bán mà không trông coi hàng là điều khó có thể tin được, nhưng ở đất nước Nhật Bản, những cửa hàng nhỏ, mặt hàng không quá phức tạp, khách tự do chọn lựa hàng hóa và để lại tiền sau khi mua là điều khá quen thuộc.
Tại những cửa hàng kiểu này, chủ yếu là bày bán nông sản, đồ dùng gia đình hoặc quần áo, người chủ chỉ cần bày hàng, ghim giá vào từng loại sản phẩm và để một thùng hoặc hộp đựng tiền ở đó, rồi đi làm việc khác. Ai muốn mua hàng sẽ tự chọn, tự cân và bỏ tiền vào nơi quy định. Chiều tối, người chủ quay lại dọn hàng, lấy tiền trong thùng/hộp. Số tiền thu được thường không thiếu một xu, và gian hàng cũng không bị mất cắp bất cứ một mặt hàng nào.

Không chỉ rau củ mà quần áo cũng được bán mà không cần có sự xuất hiện của chủ hàng. Ảnh: dannychoo.com
Kinh doanh dựa trên nền tảng tin tưởng lẫn nhau đã giúp người Nhật tiết kiệm được không ít công sức lao động. Thay vì ngồi cả ngày để trông hàng và trả lời giá cả cho khách hàng, họ đi làm việc khác và để các vị “thượng đế” tự do mua sắm, tự do trả tiền.
Tuy nhiên, những cửa hàng này chỉ phổ biến ở một số địa phương, nơi mà người bán và người mua tuy không gặp mặt nhau thường xuyên nhưng hầu như đã quen biết nhau từ trước. Không dễ bắt gặp những cửa hàng không có người bán tại các điểm du lịch hay các thành phố lớn. Vẫn có một sự cảnh giác ở đây bởi địa bàn đông đúc thì dân cư cũng sẽ phức tạp hơn. Khách du lịch thì cũng cần được tư vấn kỹ lưỡng hơn, để họ tự mua, tự trả tiền e là không được thuận tiện lắm cho cả đôi bên.
Có không ít người Việt Nam sang Nhật du học hoặc du lịch đã ăn cắp hàng hóa khiến cho người Nhật vô cùng phẫn nộ. Số vụ người Việt Nam ăn cắp đồ tại các siêu thị và cửa hàng ở Nhật Bản nhiều đến nỗi người Nhật phải trưng biển cảnh cáo bằng tiếng Việt (mục đích hướng đến người Việt) rằng: Ăn cắp vặt là phạm tội và có thể bị phạt tù dưới 10 năm. Từ thực trạng này nhìn sang các cửa hàng không người bán tại Nhật Bản, có một sự xấu hổ ghê gớm dành cho người Việt.

Cửa hàng không người bán Mama Fan Box nằm ngay trên đường Liễu Giai (Ba Đình - Hà Nội). Ảnh: Lê Ban (VTC)
Việt Nam cũng có cửa hàng không người bán
Ở Việt Nam, có quán đồ uống Mama fan Box ở phố Liễu Giai (Hà Nội) kinh doanh theo hình thức không người bán, khách tự chọn đồ và tự thanh toán tiền. Tuy nhiên, cửa hàng có camera quan sát 24/24h để nhận diện những khách hàng trả tiền thiếu hoặc thừa hoặc không tự nguyện trả tiền. Cửa hàng khai trương năm 2016 và nhận được không ít sự quan tâm của giới truyền thông cũng như các bạn trẻ. Đây là một hình thức đầu tư vô cùng mạo hiểm, hy vọng nó có thể tồn tại lâu dài ở Việt Nam.
Ở trường mầm non nơi con tôi theo học, bà chủ trường có một mảnh vườn khá rộng để trồng hoa quả cho các con ăn. Học sinh ăn không hết, bà thường bày rau và bí xanh trên một chiếc bàn và để một hộp nhựa có nắp để phụ huynh trả tiền. Các mặt hàng đồng giá 10.000 đồng dù quả to, quả nhỏ hay khối lượng nặng nhẹ có khác nhau chút xíu. Rau sạch, giá hợp lý, tự mua, tự trả tiền nhanh gọn, phụ huynh ai cũng thích thú. Nhiều khi đến đón con muộn một chút là hết rau, ai cũng tiếc vì không còn gì để mua. Bà chủ trường mầm non nơi con tôi học không rành Internet và chả hề biết gì về cái mô hình bán hàng không cần chủ trông coi ở tận đất nước Nhận Bản xa xôi, chỉ đơn giản, bà thấy nó tiện lợi thì làm. Tuy nhiên, nếu bàn bán rau của bà mà dọn ra ngoài cổng trường thay vì để trong sân trường thì e là hộp tiền khó mà được bảo toàn, vì ý thức của phụ huynh học sinh và ý thức người đi đường ngang qua không hẳn đã giống nhau.
Mô hình bán hàng không cần chủ phải trông coi ở Nhật Bản là một bài học rất quý giá, nhất là khi những vụ ăn cắp vặt, hôi của ở Việt Nam diễn ra hàng ngày khiến cho nhiều người cảm thấy mất niềm tin và luôn phải sống trong cảm giác đề phòng cao độ.
Cuộc sống nếu có thể như cửa hàng không người bán bên Nhật Bản, ai ai cũng trung thực thì thật là tuyệt!
Thanh Huyền/Tạp chí GĐ&TE