Mận chín rộ nhất thường vào cuối tháng 5 sang đến tháng 6. Trước đó, khi đang mùa xuân, những cây mận cho ra một vườn hoa trắng muốt, thì đến mùa hè những bông hoa xinh xắn đó đã thành những quả mận chín mọng nặng trĩu cành.
Mận là trái cây đặc trưng nổi tiếng ở miền Bắc nước ta. Mỗi loại mận được thu hoạch vào một thời điểm riêng trong năm, và có diện mạo, hương vị ngon rất riêng.
Nổi tiếng và có thể kể tên đầu tiên là mận hậu, thời gian thu hoạch vào giữa tháng 5, đầu tháng 6. Tuy nhiên từ tháng 3 đã bắt đầu được người dân, tiểu thương bày bán tại các chợ. Quả mận hậu to, vỏ màu xanh, thịt chắc, hạt nhỏ, vị ngọt.
Khi mận hậu chuyển sang màu xanh là đã có thể ăn được. Khi vỏ mận hậu ngả vàng thì thịt quả sẽ giòn, hơi nhũn và vị ngọt.
Mùa mận chín cũng là lúc kéo du khách đến với du lịch Bắc Hà, bởi nơi đây nổi tiếng đặc sản mận Tam hoa ăn giòn tan, ngọt lịm. Bắc Hà với những vườn mận được trồng bạt ngàn ở các sườn đồi và thung lũng nằm trọn vẹn giữa những ngọn núi chót vót cao.
Hay mận Tả Van Sa Pa cũng vậy. Những tháng đầu năm, mận Tả Van ra hoa trắng tinh khiết rồi chín rộ và có thể thu hoạch được vào khoảng tháng 6, tháng 7 âm lịch hàng năm.
Đặc tính dễ nhận biết của mận Tả Van là quả rất to, nếu mận đỏ thì bên ngoài có màu đỏ đậm đặc trưng (có xu hướng chuyển sang tím, người địa phương thường gọi là mận máu chó), còn mận có mầu xanh hay còn gọi là (mận hậu) thì quả nhỏ hơn vị rất ngọt, giòn và róc hạt.
Mận Tả Van chua, ngọt thanh nên chấm thêm muối ớt thì ngon tuyệt, nhưng khi ngâm rượu hoặc ngâm đường phèn sẽ cho ra thứ nước màu đỏ sẫm vô cùng đẹp mắt.
Ngoài thưởng thức những trái mận Tả Van ngọt ngào trong cái lạnh se se của núi rừng, du khách cũng có thể tới thăm nơi đây vào những tháng đầu năm để ngắm hoa mận bung nở trắng xóa như những bông tuyết, đẹp tinh khiết và say mê.
Bởi lẽ đó, nói đến mận, người ta nghĩ ngay đến Bắc Hà, đến Sapa và gắn với những chuyến du lịch đầy thương nhớ.
Bên cạnh đó, còn có mận cơm cũng rất được người tiêu dùng ưa chuộng. Các hộ gia đình người Tày, Nùng ở Lạng Sơn đã mạnh dạn nhân giống trồng cây mận cơm trên vùng đất “khó” và đem lại thu nhập, tạo công ăn việc và góp phần xóa đói giảm nghèo.
Điều thú vị là cây mận cơm còn có nhiều tên gọi khác như mận thóc. Mùa thu hoạch mận cơm bắt đầu từ khoảng đầu tháng 3.
Một loại mận nữa mà các bạn trẻ thành thị ít biết, chính là mận Bồ quân. Khi nói về trái bồ quân thường là cả một vùng ký ức tuổi thơ của thế hệ 8X trở về trước.
“Sáng tỉnh dậy thấy thùng mận bồ quân rủ nhau đồng loạt chín, em vui sướng bèn mang ra đóng khay đẹp đẽ làm hàng để bán. Mận ngọt, dẻo, ai đã từng ăn thì chắc chắn sẽ tấm tắc vì vị ngon tuổi thơ ùa về. Ai ăn lần đầu cũng dễ dàng gật đầu đồng ý với em là nó rất ngon miệng và thú vị. Thịt mận dẻo ngọt ăn một lần nhớ mãi”, một bạn trẻ nông thôn chia sẻ.
Ngoài ra, thêm một điều nữa là khi chọn mận, bạn hãy chọn những quả thơm ngon. Quả mận dáng tròn đều, căng mọng, không thâm, không có vết xước hay côn trùng, không bị vi khuẩn xâm nhập, đẹp mắt, lá còn tươi xanh.
Nào, 30/4-1/5 này dịp nghĩ lễ cùng lên Tà Tổng, Sapa hay Mộc Châu, Sơn La ăn mận, những trái mận đầu mùa, và lang thang các vườn mận sai quả, cũng sẽ là một kỳ nghỉ đáng nhớ.
Bài: Thanh Nhung - Ảnh: Huyền Thu
