Bà Nguyễn Thúy Anh chủ trì phiên họp
Chiều 13/8, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của bà Nguyễn Thúy Anh- Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Thường trực Ủy ban Xã hội đã họp mở rộng, thẩm tra sơ bộ Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH; quản lý và sử dụng quỹ BHXH năm 2020.
BHXH tự nguyện phát triển vượt bậc
Cho biết, dự toán và các chỉ tiêu về BHXH, BHYT năm 2020 được xây dựng vào cuối năm 2019- thời điểm chưa có dịch Covid-19, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nêu rõ, đến đầu năm 2020 bắt đầu xuất hiện dịch bệnh và đến giữa năm 2020 lại thiên tai nặng nề tại 10 tỉnh miền Trung.
"Song, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam phối hợp chặt chẽ các bộ, đặc biệt là Bộ LĐ-TB&XH và thống nhất không điều chỉnh chỉ tiêu, cố gắng hoàn thành. Hết năm 2020, cơ bản các chỉ tiêu đều hoàn thành theo lộ trình, từ độ bao phủ người tham gia BHXH, BHYT đến công tác thu cũng như các chỉ tiêu khác", ông Mạnh nói.
Cũng theo Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, BHXH Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Bộ LĐ-TB&XH tổng hợp các vướng mắc, bất cập của chính sách; đánh giá tác động liên quan việc triển khai chính sách cũng như những dự kiến sửa đổi để thống nhất thực hiện, trong đó có nhiều dự kiến sẽ đưa vào sửa Luật BHXH tới đây.
Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan báo cáo tại cuộc họp
Liên quan độ bao phủ BHXH bắt buộc tăng không nhanh như BHXH tự nguyện - như các đại biểu đặt vấn đề, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh chỉ rõ: 7 tháng đầu năm 2021, BHXH tự nguyện tăng so với cùng kỳ và tiếp tục tăng- điều này do ngay từ khi xuất hiện dịch bệnh, BHXH Việt Nam đã xác định, để hoàn thành chỉ tiêu bao phủ BHXH thì phải tăng số lượng BHXH tự nguyện lên.
"Đối với BHXH bắt buộc, ngành BHXH Việt Nam đã sử dụng các biện pháp quản lý như liên thông dữ liệu với cơ quan Thuế… nên đã phát hiện nhiều người chậm đóng, trốn đóng, không khai báo và đã tăng số người tham gia", ông Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho hay, trong năm 2020, đã xây dựng CSDL những người chưa tham gia BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện.
"Chúng tôi đưa ra con số khoảng 16 triệu người- theo thứ tự ưu tiên", ông Mạnh nói và khẳng định, bằng nhiều giải pháp tuyên truyền, trong năm 2020, người dân bắt đầu "ngấm dần" và tuyên truyền cho nhau để tham gia BHXH tự nguyện…
BHXH Việt Nam cũng giao chỉ tiêu phát triển cho từng cán bộ BHXH cấp cơ sở để vận động người tham gia BHXH tự nguyện. Tại các cơ sở đã vận động người tham gia BHXH tự nguyện có khó khăn và cơ quan BHXH đã đề nghị cấp uỷ, chính quyền địa phương cùng vào cuộc.
Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh phát biểu tại phiên họp
"Năm 2020, chúng tôi đã làm việc với các đồng chí Bí thư đưa chỉ tiêu này vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ, sau đó giao Ban Cán sự các tỉnh, huyện, xã… cùng vào cuộc với ngành BHXH Việt Nam để vận động người dân tham gia", ông Mạnh nói.
"Đây là con số thực chất, người dân hiểu được chính sách và tự nguyện tham gia BHXH tự nguyện, có ý nghĩa và bù đắp vào số bắt buộc", Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh chia sẻ thêm.
Khó khăn trong công tác thu, thu hồi nợ BHXH
Nhấn mạnh những khó khăn trong công tác thu, thu hồi nợ BHXH, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cho biết, ứng dụng VssID ra đời, đã giúp người lao động tra cứu được quá trình đóng-hưởng BHXH, BHYT hàng tháng của mình.
Theo đó, khi mở ứng dụng, người lao động sẽ thấy mình được đóng hay không; từ đó có ý kiến với cơ quan BHXH và người SDLĐ để kịp thời được đóng BHXH.
Tuy nhiên, ông Mạnh thừa nhận, đến thời điểm này, việc xử lý hình sự đối với những hành vi trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT vẫn còn nhiều khó khăn.
Toàn cảnh phiên họp
Về công tác quản lý quỹ BHXH, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh khẳng định: "BHXH Việt Nam đặt vấn đề an toàn quỹ lên hàng đầu theo hướng phát triển bền vững và đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT được chi trả đúng quy định".
Số người hưởng chế độ BHXH một lần dự báo tăng cao
Cho ý kiến tại phiên thẩm tra, ông Đặng Thuần Phong- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đánh giá cao Bộ LĐ-TB&XH, BHXH Việt Nam và một số cơ quan liên quan đã rất chủ động, tích cực trong việc sửa đổi, ban hành các văn bản kịp thời.
Điều này vừa thuận tiện trong quản lý điều hành, vừa để điều chỉnh, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động, người sử dụng lao động tiếp cận với các chính sách BHXH, BH thất nghiệp, cũng như hỗ trợ cho người sử dụng lao động, người lao động, nhất là những đối tượng trực tiếp chịu tác động của đại dịch Covid-19.
Theo ông Đặng Thuần Phong, năm 2020 và những tháng đầu 2021, Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành 13 văn bản quy phạm pháp luật.
Ngoài ra, Thường trực Ủy ban và các đại biểu cũng đánh giá cao kết quả hoạt động của cơ quan thanh tra, kiểm tra, khi đã phát hiện được một số vi phạm.
Tuy nhiên, các cơ quan có liên quan cần báo cáo cụ thể hơn về tỷ lệ chấp hành kết quả thanh tra, kiểm tra, đã thu hồi được bao nhiêu, việc chấp hành của các đơn vị bị thanh tra, kiểm tra thế nào...
Bên cạnh đó, tỷ lệ người hưởng BHXH một lần so với tổng số người tham gia BHXH vẫn chỉ dao động ở mức khoảng 5% trong các năm qua, nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của công tác phát triển đối tượng.
Với tốc độ, tình hình phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và thực tế đời sống, thu nhập khó khăn như hiện nay, dự báo có thể số người hưởng chế độ BHXH một lần sẽ tăng cao vào các năm tiếp theo. "Do đó, đề nghị bộ chủ quản cần theo dõi vấn đề này", ông Phong lưu ý.
Bất chấp Covid-19, vẫn giữ được đà tăng
Báo cáo tại phiên họp, ông Nguyễn Bá Hoan- Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết, Chính phủ đã thể chế hóa kịp thời chủ trương lớn của Trung ương về điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu thông qua việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, trong đó có nội dung về lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu…
Mặc dù trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn ra hết sức phức tạp trong năm 2020, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương, kết quả phát triển đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp tiếp tục giữ được đà tăng.
"Đặc biệt phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đạt 1,1 triệu người, chiếm hơn 2% lực lượng lao động trong độ tuổi, vượt chỉ tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW", ông Nguyễn Bá Hoan cho biết.
Đồng thời, Chính phủ cũng chỉ đạo cơ quan BHXH thực hiện đúng theo lộ trình thay thế sổ BHXH bằng thẻ BHXH thông qua việc triển khai ứng dụng VssID; ban hành Nghị định số 89/2020/NĐ-CP ngày 4/8/2020 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của BHXH Việt Nam; chỉ đạo cơ quan BHXH đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
