Hết quý III, cả nước giải ngân đạt hơn 47% kế hoạch
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, việc chậm trễ tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm nay vẫn do những khó khăn, vướng mắc cũ chưa được giải quyết dứt điểm, như: Vướng mắc về cơ chế chính sách, thủ tục đầu tư; vướng mắc về giải phóng mặt bằng, khó khăn về nguồn cung ứng nguyên vật liệu.
Đến hết quý III, cả nước mới giải ngân được hơn 320.560 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt hơn 47% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và thấp hơn mức 51% của cùng kỳ năm 2023.
Trong đó, Chương trình Mục tiêu quốc gia mới giải ngân được 55% kế hoạch. Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội được triển khai tích cực khi đã giải ngân được hơn 80% kế hoạch.
Trong 9 tháng qua, có 15 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước, như: Ngân hàng Nhà nước, Bộ NN&PTNT, các tỉnh Long An, Hòa Bình, Tiền Giang và Thanh Hóa.
Tuy nhiên, vẫn còn 29 bộ, cơ quan trung ương và 26 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đáng chú ý, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam vẫn chưa phân bổ được vốn và đang có tỷ lệ giải ngân là 0%. Các cơ quan như Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ KH&CN có tỷ lệ giải ngân dưới 10%.
Đặc biệt, hai đầu tàu kinh tế là Hà Nội và TPHCM đều được giao kế hoạch vốn đầu tư công lớn, quanh mức 12% của cả nước, nhưng tỷ lệ giải ngân chưa cao, đã ảnh hưởng nhiều đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước. Tính đến hết tháng 9, TPHCM mới giải ngân được hơn 21% kế hoạch, thành phố Hà Nội có tỷ lệ cao hơn, nhưng cũng chưa đến 39% kế hoạch.
Theo tính toán, cứ một đồng vốn đầu tư công được giải ngân sẽ kích thích 1,61 đồng vốn đầu tư từ khu vực ngoài nhà nước; mức tăng 1% trong giải ngân vốn đầu tư công tương ứng với mức tăng 0,058% GDP.
Việc đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công vừa mang tính cấp bách, vừa có ý nghĩa chiến lược và là nhiệm vụ trọng tâm nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô.
Thời gian còn lại của năm nay không nhiều, vì vậy để giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng giao cần thực hiện đồng bộ "5 quyết tâm", "5 đảm bảo" theo Chỉ thị số 26 của Thủ tướng Chính phủ để năm 2024 phải là năm bứt phá trong giải ngân vốn đầu tư công.
Địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công
Mặc dù có chung những khó khăn, vướng mắc nhưng vẫn có các bộ, ngành và địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn cùng kỳ năm 2023. Tại Hà Tĩnh, 9 tháng qua đã giải ngân được 81% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Hà Tĩnh cho biết, để nhanh chóng giải ngân vốn đầu tư công, kịp thời triển khai các dự án trọng điểm thì công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cần được đẩy mạnh, không để tình trạng dự án chờ mặt bằng.
Cùng với đó là khẩn trương hoàn thành thủ tục đầu tư đấu thầu, khởi công dự án mới. Chủ động rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch năm 2024 đối với dự án có tiến độ giải ngân thấp sang dự án có tiến độ giải ngân nhanh. Chỉ đạo nhà thầu xây dựng kế hoạch thi công hợp lý, tăng ca và tập trung vào thời điểm thời tiết thuận lợi.
Tại tỉnh Hòa Bình, 9 tháng qua giải ngân được hơn 68% kế hoạch vốn đầu tư công. Để đạt được kết quả này có phần nỗ lực chung của các sở, ban, ngành và từng chủ đầu tư trên địa bàn.
Ông Đặng Đình Sơn, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Hòa Bình cho biết: “Thành phố phấn đấu đạt 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công. Trong quá trình triển khai, tỉnh thành lập các nhóm triển khai, xây dựng kế hoạch chi tiết và lập biểu đồ theo tuần, nếu gặp khó khăn phải kịp thời họp bàn cách tháo gỡ”.
Ông Lê Hoài Thanh, Giám đốc Kho bạc nhà nước tỉnh Hòa Bình chia sẻ về nỗ lực từ phía cơ quan thanh toán vốn, nhất là vào các thời gian cao điểm giải ngân vốn vào cuối tháng, cuối quý.
“Kho bạc nhà nước giảm thiểu thời gian kiểm soát còn 1, 2 ngày, thời gian cao điểm 30/9 cơ quan bố trí cán bộ đi làm cả thứ bảy, chủ nhật, kiểm soát nhanh hồ sơ cho chủ đầu tư. Dự báo, giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Hòa Bình vượt dự toán Chính phủ và đạt hơn 95% dự toán được giao”, ông Thanh cho biết.
Một số địa phương dù tỷ lệ vốn giải ngân chưa cao nhưng đặt quyết tâm hoàn thành kế hoạch được giao. TPHCM được giao kế hoạch vốn trên 79.200 tỷ đồng, chiếm gần 12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng chỉ mới giải ngân khoảng 20%.
Trong phiên họp thường kỳ tháng 9 mới đây, người đứng đầu thành phố yêu cầu, phải dốc toàn lực để giải ngân vốn đầu tư công. Trong quá trình thực hiện gặp khó khăn có thể báo cáo Phó Chủ tịch, Chủ tịch, thậm chí Bí thư Thành uỷ bất cứ lúc nào.
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh với các đơn vị trên địa bàn đăng ký quyết tâm, có biểu hiện không dám làm thì sẽ xử lý nghiêm.
Dựa trên tinh thần này, dù đến nay mới giải ngân được 20% kế hoạch vốn đầu tư công, nhưng với vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, TPHCM quyết định không điều chỉnh chỉ tiêu mà sẽ tập trung các giải pháp để giải ngân ở mức cao nhất, phấn đấu đạt hơn 95% kế hoạch năm.
Khánh Vân
Báo Lao động và Xã hội số 121
