Dịch vụ tự xét nghiệm HIV đã có mặt tại Việt Nam.
Ngày 26/8, tại TP Hồ Chí Minh, Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức khởi động dịch vụ tự xét nghiệm HIV tại Việt Nam.
Với dịch vụ này, người tự xét nghiệm dùng que thử quết vào dịch miệng hoặc máu ở đầu ngón tay rồi cho que thử vào dụng cụ thử nghiệm; sau 20 phút sẽ cho kết quả sàng lọc dương tính hoặc âm tính. người tự làm xét nghiệm là người đầu tiên biết kết quả xét nghiệm ban đầu của mình. Nếu dương tính, người bệnh cần đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm khẳng định lại kết quả xét nghiệm, họ có bị nhiễm HIV hay không, với sự tư vấn của các y, bác sĩ.
USAID cho biết, kỹ thuật này được dùng để phát hiện HIV một cách đơn giản, dễ thực hiện và cho độ chính xác cao. Thí điểm dịch vụ này cũng cho kết quả rất khả quan. Từ cuối tháng 5/2016 đến nay, đã có 377 người tham gia tự xét nghiệm HIV, trong đó 7% có kết quả khẳng định dương tính với HIV và 100% số này đã được điều trị.
Dịch vụ tự xét nghiệm HIV là một chiến lược mới nhằm tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ HIV và thúc đẩy đạt được mục tiêu "90-90-90" của Việt Nam. Nghĩa là đến năm 2020, 90% người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình; 90% người được chẩn đoán nhiễm HIV được duy trì điều trị thuốc kháng virus (ARV); và 90% người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp và ổn định. Dịch vụ này hứa hẹn sẽ giúp tăng đáng kể tỉ lệ xét nghiệm HIV trong cộng đồng những người có nguy cơ lây nhiễm. Tâm lý e ngại sự kỳ thị và thiếu tính bảo mật là những lí do chính cản trở việc xét nghiệm HIV của họ và với hình thức xét nghiệm mới này sẽ có thể làm thay đổi việc này.
Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho rằng, dịch vụ tự xét nghiệm HIV là bước tiến mới trong việc nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, giống như các xét nghiệm chẩn đoán nhanh bệnh tiểu đường hay thử thai được bán rộng rãi tại các nhà thuốc. Điều này có thể giúp Việt Nam đạt được mục tiêu 90-90-90 nhờ tiếp cận được những người chưa xét nghiệm và đưa những người phát hiện nhiễm HIV vào điều trị.
Đây là một trong những hoạt động thuộc Dự án Thúc đẩy thị trường (Healthy Markets) do Chính phủ Hoa Kỳ hỗ trợ thông qua USAID và Tổ chức PATH (một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực y tế) thực hiện. Được triển khai thí điểm nên dịch vụ này hiện do các nhóm đồng đẳng, các nhóm tự lực dựa vào cộng đồng thuộc dự án PATH cung cấp, tư vấn miễn phí cho những người thuộc nhóm nguy cơ cao như: Tình dục đồng giới nam, nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm…
Hiện có 16 nước trên thế giới đã đưa dịch vụ này vào chương trình phòng chống HIV/AIDS quốc gia.