Gói bánh chưng ngày Tết để giúp các thế hệ sau nhớ về những giá trị truyền thống.
Sẽ không tốn nhiều thời gian để học cách gói bánh chưng bằng khuôn vừa đẹp mắt, tiết kiệm, nhanh ngay tại nhà. Thực tế, khi làm quen với cách gói bánh chưng bằng khuôn, nhiều người còn cảm thấy cách thức gói bánh chưng bằng khuôn không khó như vẫn nghĩ, thậm chí có phần đơn giản hơn cách gói bằng tay.
Chia sẻ với phóng viên báo Lao động và Xã hội (báo điện tử Dân sinh), bà Nguyễn Thị Liên (quê Bắc Ninh đã vào Thành phố Hồ Chí Minh sinh sống trên 20 năm) cho biết, với cách gói bánh chưng bằng khuôn sẽ nhanh hơn, chiếc bánh sẽ vuông đẹp mắt hơn. Tuy nhiên, năm nay với cách cải tiến khuôn độc đáo (khuôn đực - cái) sẽ giúp cho việc gói bánh nhanh hơn, đẹp hơn và tiết kiệm lá rong hơn so với khuôn đơn trước kia.
Để hiểu rõ hơn về cách gói bánh chưng ngày Tết, đặc biệt là cách gói bánh chưng bằng khuôn đực - cái độc đáo này, phóng viên báo điện tử Dân sinh sẽ ghi lại để có thể giúp các bạn thích thú hơn với việc tự gói cho gia đình những chiếc bánh chưng ngày Tết.
Nguyên liệu bắt buộc để gói bánh chưng
"Tùy số lượng bánh mà bạn định gói là bao nhiêu để chuẩn bị nguyên liệu. Cần đảm bảo nguyên liệu làm bánh đều tươi ngon, sạch sẽ và rõ nguồn gốc. Đây là một trong những yếu tố quan trọng làm nên hương vị dẻo, thơm ngon và bùi của bánh", bà Nguyễn Thị Liên cho biết.
Cách gói bánh chưng bằng lá dong theo khuôn đực - cái cũng giống như gói bằng tay hay khuôn đơn, điểm khác biệt là chúng ta sẽ cần tới 2 cái khuôn (một to và một nhỏ hơn một chút), tuy nhiên với cách gói khuôn này mỗi cái bánh chỉ cần 03 chiếc lá dong và không cần phải cắt lá dong như bằng tay hay khuôn đơn. Để làm một chiếc bánh chưng chuẩn hương vị truyền thống bạn cần chuẩn bị.
Gạo nếp: 400gr (nên dùng loại gạo nếp bắc hoa vàng để có mùi thơm, ngon hơn). Ngâm gạo qua đêm trước khi gói (khoảng 5 tiếng). Với cách gói khuôn đực - cái phần lá màu xanh sẽ thấm vào gạo, tạo ra màu xanh cho chiếc bánh nên không cần phải ngâm với lá dứa.
Đậu xanh vỡ vỏ: 140g. Ngâm đỗ xanh vào nước ấm trong khoảng 2-3h đồng hồ. Sau đó tách hết phần vỏ xanh, chỉ lấy phần nhân đỗ màu vàng. Cho một chút muối vào đỗ, xóc đều.
Thịt heo nên mua thịt ba chỉ rửa sạch, thái miếng to và dài. Nêm đều hạt tiêu, hạt nêm (bột canh) trong khoảng 30p – 1 giờ trước khi gói.
Lá dong: 03 lá rửa với nước sạch và để dựng đứng cho khô nước, trước khi gói dùng khăn khô lau lại. Lựa chọn những lá to đẹp để gói ngoài, những lá bé hơn để làm lá lót bên trong. Dọc bớt phần sống lá, trong lúc gói bánh sẽ đẹp và không bị gẫy.
Dây lạt buộc bánh: 1 bó
Và tất nhiên cách gói bánh chưng bằng khuôn sẽ không thể thiếu sự xuất hiện của chiếc khuôn gỗ vuông (một khuôn 14cm và một khuôn 15cm). Nhờ có nó mà việc định hình những chiếc bánh trở nên đơn giản, chính xác hơn. Bạn sẽ không phải mất nhiều thời gian định hình, nắn chỉnh hình dáng chiếc bánh.
Việc chế biến nhân bánh: gạo nếp, đỗ xanh, lá dong hay thịt ba chỉ để gói bánh khá đơn giản trong các công đoạn của cách gói bánh chưng bằng khuôn. Tuy vậy, làm sao để bánh thơm ngon đúng vị là điều không phải ai cũng biết.
Gói bánh chưng bằng khuôn đực - cái sẽ nhanh hơn, tiết kiệm lá dong và đẹp hơn.
Bắt đầu tiến hành gói bánh
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu cần thiết, công đoạn tiếp theo trong cách gói bánh chưng bằng khuôn chính là xếp nhân và gói bánh.
Đặt 2 lá dong vuông góc đè lên nhau, tiếp đến đặt tiếp 1 lá dong (mặt trong màu xanh) nằm ngang lá dong trước đó. Đặt khuôn âm lên những tấm lá dong này.
Lần lượt gói từng cạnh của lá dong sát theo mép khuôn, từ trái qua phải, không khác gì gói một món quà sinh nhật. Lồng toàn bộ lá dong và khuôn vào bên trong khuôn dương (khuôn ngoài), sau khi đẩy lá dong và khuôn âm vào khuôn dương, bạn nhấc khuôn trong ra ngoài.
Kết thúc quá trình làm khuôn là cho nhân bánh vào lá dong. Đổ khoảng một phần hai lượng gạo cần thiết làm nhân bánh, dàn đều. Tiếp đó lần lượt cho đỗ và thịt xếp đều bên trong bánh. Kết thúc quá trình này bằng việc phủ nốt phần gạo còn lại lên bề mặt gỗ và thịt, ấn nhẹ gạo cho đều bánh.
Gập lá thừa vào phía bên trong.
Một tay giữ mối gập, một tay nhấn nhẹ nhàng khuôn bánh ra.
Lần lượt 4 sợi dây lạt theo chiều dọc – ngang của chiếc bánh. Buộc chắc tay dây lạt, nhưng không quá chặt hay lỏng để bánh không bị méo khi luộc.
Tận dụng phần cuộng thừa ở lá dong để lót dưới đáy nồi, điều này giúp cho những chiếc bánh dưới cùng không bị cháy khi cạn nước và không bị mất màu xanh.
Xếp bánh lần lượt, đều vào trong nồi. Đổ nước ngập bánh là có thể luộc.
Châm bếp nấu bánh, ở Thành phố do không có vị trí rộng để đặt bếp, thường người dân phải nấu bánh ngoài vỉa hè hoặc ngoài đường. Do vậy, nhiều năm nay, người dân Thành phố luộc bánh bằng bếp than củi.
Canh lửa đều trong khoảng 8 đến 10 tiếng đồng hồ. Luôn đảm bảo nước luôn đủ để đun chín bánh.
Sau khoảng 8 đến 10 tiếng đồng hồ là có thể vớt bánh và nhúng qua nước lạnh rửa sạch bánh.
Cháu Minh Quân cũng rất hào hứng học cách gói bánh chưng cùng ông bà nội ngay từ sáng sớm.
Công đoạn cuối cùng là ép bánh chưng giúp cho bánh được chắc và vuông vắn, giúp bánh đẹp mắt hơn.
Trên đây là cách chọn nguyên liệu, liều lượng, kỹ thuật gói bánh chưng bằng khuôn "đực - cái", một phát minh mới giúp cho việc gói bánh chưng nhanh, dễ dàng, tiết kiệm lá dong, tiết kiệm thời gian và giúp cho chiếc bánh đẹp mắt hơn trong những ngày Tết đến Xuân về. Còn chờ gì nữa, các bạn hãy ra chợ mua nguyên vật liệu về gói ngay cho gia đình mình những chiếc bánh chưng thôi. Các bạn gói ít có thể luộc bánh bằng nồi cơm điện.
Chúc các bạn thành công.
