Bộ Xây dựng vừa phối hợp với UBND tỉnh Hậu Giang tổ chức hội nghị tổng kết “Chương trình xây dựng cụm tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giai đoạn 2. Tham dự có Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, lãnh đạo các bộ, ngành, Ban chỉ đạo Tây Nam bộ, lãnh đạo 8 tỉnh thành trong khu vực, gồm: Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long, Hậu Giang, Long An và TP Cần Thơ.
Cụm dân cư vượt lũ ở An Giang.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, đến nay, các địa phương đã thực hiện 178/179 dự án, bao gồm 129 cụm, tuyến và 49 bờ bao khu dân cư có sẵn. Các đia phương đã hoàn thành tôn nền 126 cụm, tuyến và 48 bờ bao (đạt 97%); hoàn thành xây dựng hệ thống cấp nước sinh hoạt tại 107 cụm, tuyến dân cư trên tổng số 130 cụm, tuyến cần xây dựng, đạt 82%, cấp điện đạt 87%. Đã xây dựng xong 27.185 căn, trên tổng số 35.595 căn nhà cần xây dựng cho các hộ dân thuộc đối tượng của Chương trình vào ở trong các cụm, tuyến dân cư (đạt 76%).
Hiện đã có 49.540 hộ dân trên tổng số 56.510 hộ dân thuộc đối tượng của Chương trình được đảm bảo an toàn nhà ở trong các cụm, tuyến và bờ bao (đạt 88%), trong đó có 27.185 hộ vào ở trong cụm, tuyến và 22.355 hộ được đảm bảo an toàn trong các bờ bao. Ở giai đoại 1 (2001 - 2008), Chương trình này đã đầu tư xây dựng 804 dự án cụm, tuyến dân cư và bờ bao để bảo đảm chỗ ở cho 146.000 hộ dân đang sống trong vùng thường xuyên bị ngập lụt.
Như vậy, đến nay đã có gần 20 vạn hộ dân (tương đương khoảng 1 triệu người ở ĐBSCL) có điều kiện sinh sống an toàn, ổn định, đặc biệt là các hộ gia đình nghèo đã xây dựng được nhà ở khang trang, an tâm lao động sản xuất và từng bước thoát nghèo bền vững. Nhiều khu dân cư vượt lũ có quy mô lớn, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đầy đủ, khi người dân vào ở đã hình thành các thị tứ, thị trấn sầm uất, từng bước hình thành cuộc sống đô thị trong vùng, góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn của vùng ĐBSCL.
Tuy nhiên, trong giai đoạn 2 của Chương trình vẫn còn 8.410 hộ dân thuộc đối tượng của Chương trình chưa xây dựng nhà ở, tương đương với tổng số vốn cần vay là 168,2 tỷ đồng. Bộ Xây dựng và các địa phương đề nghị Thủ tướng Chính phủ tạo điều kiện cho số hộ dân trên được tiếp tục vay vốn theo quy định để xây dựng nhà ở khi vào ở trong cụm, tuyến dân cư đến hết năm 2015.
Đối với các hộ dân trong giai đoạn 1, vốn vay mua nền nhà đã hết thời hạn trả nợ, nhưng còn 25.868 hộ nghèo và hộ cận nghèo chưa trả được nợ với số tiền trên 226,3 tỷ đồng. Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét kéo dài thời gian trả nợ thêm 3 năm đối với các đối tượng này. Mặt khác, hiện nay tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long và Hậu Giang đang xuất hiện nhiều điểm sạt lở mới. Ngoài ra, TP Cần Thơ còn 1 cụm tuyến dân cư đã được duyệt ở giai đoạn 2 nhưng chưa thực hiện.
Các địa phương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư bổ sung thêm 63 cụm, tuyến dân cư và 89 bờ bao khu dân cư có sẵn để đảm bảo cho các hộ dân có chỗ ở an toàn, ổn định cho gần 70 nghìn hộ dân... Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng: ĐBSCL có nhiều tiềm năng lợi thế để phát triển, nhưng rõ ràng chúng ta đã và đang gặp những khó khăn, hạn chế. Đó là nguồn nhân lực, giáo dục thấp, hạ tầng yếu kém, dân còn nghèo.
Qua thực hiện các chủ trương chính sách cho vùng đặc thù này, kết cấu hạ tầng có nhiều thay đổi, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Là vùng nông nghiệp, phải chú trọng phát triển điện khí hóa, thủy lợi hóa, phải đưa cho được lưới điện phục vụ bơm tưới trong sản xuất nông nghiệp. Cần đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhằm tạo ra mối quan hệ sản xuất mới mang lại hiệu quả cao.
Đối với ĐBSCL, nếu không có lũ thì không có lợi thế để phát triển thủy sản, vườn cây ăn trái..., nhưng có lũ cũng sẽ gây nhiều thiệt hại lớn, chưa kể tới đây còn chịu ảnh hưởng nặng bởi biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Thủ tướng yêu cầu các địa phương cần tập trung đề ra nhiệm vụ phải khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương, làm sao phát huy được lợi thế, ra sức khắc phục khó khăn thách thức.
Về chương trình xây dựng cụm tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ ĐBSCL, Thủ tướng khẳng định đây là chương trình trọng điểm, có tính chiến lược của Chính phủ, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, được sự đồng tình ủng hộ rộng rãi của nhân dân.
Thủ tướng đồng ý với các đề nghị của Bộ Xây dựng và các địa phương nêu trên, cho phép kéo dài thời gian thực hiện giai đoạn 2 của chương trình đến năm 2020, đảm bảo không còn nhà ở bị ngập lũ, người dân được hưởng những dịch vụ cơ bản như về y tế, giáo dục, văn hóa... Dịp này Thủ tướng đã trao tặng Bằng khen cho 5 tập thể và 11 cá nhân có nhiều thành tích trong thực hiện chương trình. 18 tập thề và 64 cá nhân nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Xây dựng....