Gian lận điểm thi: Vụ án quan trọng và phức tạp

 

             

 

Dù vụ án đã được khởi tố, nhiều người đã bị bắt tạm giam, trong đó có không ít phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo. Tuy vậy, dư luận vẫn chưa đồng tình, vẫn chưa hài lòng vì tại sao chỉ liên quan đến cấp phó? Những vụ việc gây chấn động lớn như thế này, người đứng đầu không thể không liên quan; nếu không trực tiếp chỉ đạo, tham gia thì ít nhất người đứng đầu cũng phải chịu trách nhiệm với tư cách là thủ trưởng.

 

Những người trực tiếp tham gia vào việc nâng điểm đã bị khởi tố về hành vi “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, hoặc “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”. Điều này là thỏa đáng và không có gì phải bản cãi. Nhưng vấn đề đặt ra là ai đã khiến họ làm việc này? Tất nhiên, đó là những người thân của thí sinh (chủ yếu là cha mẹ), hoặc những người quen biết thí sinh (và không loại trừ chính bản thân một số thí sinh cũng làm việc này). Họ làm thế nào để khiến những người có trách nhiệm phải nâng điểm? Thông thường họ dùng ba thứ này: tiền, tình và quyền. Vậy ở đây đã có dấu hiệu của tội đưa hối lộ và nhận hối lộ. Có nhiều người đã khẳng định: “Phụ huynh không tham gia đường dây thì không ai nâng điểm cho con họ”. Nhận định này phù hợp với thực tế cuộc sống.

 

Một vấn đề nữa được đặt ra khi hầu hết các vị phụ huynh có con được nâng điểm đều cho biết là họ không biết chuyện này, thậm chí không liên quan đến việc này. Vậy ai tác động để nâng điểm cho con em họ? Những người đó làm việc này nhằm mục đích gì? Ông Triệu Tài Vinh, Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang (người có con được nâng điểm) đặt vấn đề: Có thể có người nào đó làm việc này nhằm hạ uy tín của ông, hãm hại ông?. Đây cũng là một khía cạnh không thể bỏ qua của vụ án này. Và nếu có việc như thế thì các quan chức của ta phải đối đầu với một mối đe dọa mới. Đó là bị hãm hại bằng cách con được nâng điểm thi. Việc này mới mẻ và nguy hiểm quá!

 

 

 

 

Vụ án này không những phức tạp mà còn rất nghiêm trọng vì trong một kỳ thi quốc gia mà người ta trắng trợn nâng điểm cho hàng trăm thí sinh; mà không nâng một cách rón rén đâu nhé! Người ta nâng hẳn từ 1, 2 điểm lên 9, 10 điểm. Những người tham gia vào vụ gian lận này muốn đánh lừa nhân dân cả nước; muốn chiếm đoạt thành tích học tập của những học sinh khá, giỏi; muốn đưa những người kém cỏi vào bộ máy công quyền trong tương lai.

 

Việc phát hiện gian lận điểm thi năm 2018 làm lộ ra những mảng tối, những “vết lở lói” trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, vốn được che đậy từ sơ sài đến tinh vi. Trước khi danh tính bị lộ có con được nâng điểm, các quan chức vẫn đăng dàn diễn thuyết, dạy bảo về tính trung thực cho người dân; nói về những kỳ thi được tổ chức nề nếp, chu đáo, minh bạch, sạch sẽ… Đến lúc này, mọi thứ lộ ra méo mó, dị dạng khiến nền giáo dục vốn được xem là “trái tim của đạo đức” bị tổn thương nghiêm trọng, mang những “vết sẹo” lớn.

 

Mới đây thôi, Tổng Bí thư – Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã kêu gọi không để đạo đức xuống cấp. Ấy thế mà “trái tim của đạo đức” lại bị tổn thương thì vấn đề càng trở nên nghiêm trọng. Muốn đạo đức không xuống cấp, trước hết chúng ta phải làm cho “trái tim của đạo đức” khỏe mạnh. Giải quyết tốt vụ án gian lận điểm thi là một cách “điều trị” cho “trái tim của đạo đức” khỏi bị tổn thương. 

 

 

 

Không phải ngẫu nhiên dư luận đặc biệt quan tâm tới vụ án này. Đây không chỉ là vụ án lớn vì nó liên quan đến nhiều nghi phạm, liên quan đến nhiều quan chức, mà nó còn liên quan đến vấn đề đạo đức xã hội và nền tảng đạo lý của dân tộc ta. Đó là việc trung thực trong thi cử để chọn người tài, người xứng đáng đảm nhiệm những chức vụ quan trọng. Nếu việc thi cử bị lũng đoạn, người dốt trở thành người giỏi, những giá trị trong xã hội bị đảo lộn. Điều này ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - xã hội, thậm chí đe dọa an ninh quốc gia. Cần phải nhìn nhận từ những góc độ như vậy để tiến hành điều tra, xét hỏi và xử án vụ án này.

 

Vụ án thêm phức tạp liên quan đến ý kiến của ông Triệu Tài Vinh. Theo tôi, có thể tách vấn đề này thành một vụ việc riêng biệt và nếu phát hiện ai đó nâng điểm cho con ông Vinh nhằm hạ uy tín của ông thì đây có thể quy kết vào tội danh vu cáo, vu khống; nó không liên quan trực tiếp đến giáo dục. Đây là một hình thức phạm tội khá mới mẻ.

 

Rõ ràng, rất nhiều người đang chờ mong vụ án gian lận điểm ở kỳ thi THPT quốc gia 2018 được điều tra, nghiên cứu kỹ lưỡng, được đưa ra xét xử công khai, tuyên phạt đúng người, đúng tội. Làm được điều này, chúng ta bước đầu khôi phục được niềm tin trong dân chúng.