Thực hành nghề ở Trường CĐN nghề công nghiệp Hà Nội
Chất lượng vẫn là điều đáng lo !
Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH Hà Nội, TP. Hà Nội hiện có 320 cơ sở dạy nghề, trong đó 99 đơn vị là cơ sở dạy nghề công lập, 221 đơn vị là cơ sở dạy nghề ngoài công lập (chiếm 69% trong tổng số cơ sở dạy nghề). Trung bình hằng năm, Thành phố đào tạo mới khoảng 148.000 LĐ, trong đó, tỉ lệ học sinh, sinh viên sau khi học nghề có việc làm đạt trên 70%, có những nghề đạt trên 90% và được doanh nghiệp tiếp nhận ngay khi còn đang thực tập.
Tuy nhiên cơ cấu lao động qua đào tạo của Thành phố phân bố không đều, chủ yếu tập trung ở khu vực đô thị, các quận nội thành, trong khi ở khu vực nông thôn, đa phần LĐ chưa qua đào tạo. Chưa kể hiện có gần 7,5 triệu người thì trong đó khoảng 4,6 triệu người ở trong độ tuổi lao động. Hằng năm, có gần 80.000 người bước vào tuổi lao động. Lượng cầu lao động nhìn chung tăng đều hằng năm, ngoài LĐ tại chỗ còn có một lượng LĐ từ các địa phương khác về Hà Nội tìm kiếm việc làm. Bình quân trong giai đoạn 2011- 2015, tỉ lệ nhập cư vào Hà Nội khoảng 0,8%/năm, tương ứng với khoảng 30.000 - 35.000 người được bổ sung thêm vào dân số Hà Nội mỗi năm từ nguồn nhập cư. Thừa nhận điều này, bà Nguyễn Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Hà Nội cho biết, cơ cấu này cho thấy Hà Nội đang trong tình trạng thiếu đội ngũ công nhân kỹ thuật lành nghề được đào tạo bài bản trong một số lĩnh vực, đặc biệt trong một số ngành kinh tế mũi nhọn của Thành phố.
“Tình trạng "thừa thầy, thiếu thợ" là do tâm lý của nhiều người hiện nay thích học đại học hơn học nghề, học nghề là lựa chọn cuối cùng. Mặt khác, công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ngay từ các cấp học phổ thông cũng chưa thực sự được chú trọng nên định hướng học nghề, lựa chọn nghề của học sinh dường như vẫn theo phong trào, theo tâm lý chủ quan chứ không dựa vào nhu cầu thực sự của thị trường lao động. “Chưa kể chất lượng dạy nghề ở một số cơ sở đào tạo nghề còn thấp, chất lượng đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề, nội dung chương trình, giáo trình giảng dạy chưa thật phù hợp, chưa sát thực tiễn, chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu của thị trường lao động đang biến động từng ngày”, bà Nhàn nói.
Đào tạo nghề đáp yêu cầu doanh nghiệp
Để khắc phục những hạn chế trên cũng như thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVI, Thành ủy Hà Nội đã xây dựng 8 chương trình công tác để thực hiện 5 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá, trong đó có Chương trình 04-CTr/TU về phát triển văn hóa xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2016 - 2020. Với nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng đòi hỏi của thời kỳ CNH - HĐH đất nước, mục tiêu Chương trình đến hết năm 2020 nâng tỉ lệ LĐ qua đào tạo lên 70-75%. Theo bà Nguyễn Thanh Nhàn, để thực hiện mục tiêu này, Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) và Chương trình hành động số 27 ngày 17/2/2014 của Thành ủy (khóa XV) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Công tác quản lý Nhà nước đối với hệ thống giáo dục chuyên nghiệp, dạy nghề cũng sẽ được tăng cường, đặc biệt là việc đổi mới chương trình, giáo trình, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. “Sở LĐ-TB&XH Hà Nội sẽ tổng rà soát đánh giá tình hình hoạt động của các cơ sở giáo dục chuyên nghiệp để xây dựng các giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học đối với các cơ sở giáo dục đào tạo, đào tạo nghề trên địa bàn Thành phố”, bà Nhàn nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Thành phố sẽ tiếp tục chính sách xã hội hóa, thu hút, huy động mọi nguồn lực, hợp tác đầu tư để xây dựng phát triển mạng lưới trường cao đẳng nghề, trung cấp nghề, trung tâm dạy nghề tiếp cận các mô hình giáo dục nghề nghiệp của khu vực và quốc tế. Thước đo hiệu quả trong công tác đào tạo nghề là sau khi tốt nghiệp, học viên có việc làm, đáp ứng tay nghề và trình độ kỹ năng theo yêu cầu của doanh nghiệp. Vì vậy, trước mắt, Hà Nội sẽ tập trung đào tạo các nghề mà doanh nghiệp đang có nhu cầu liên kết đào tạo hiện nay như: Nhóm nghề cơ khí, điện, điện tử, cơ điện nông thôn... Đây là các nghề có nhu cầu nhân lực cao trong giai đoạn hiện nay. Nhu cầu nhân lực này cũng tập trung cung ứng cho các khu công nghiệp và chế xuất trên địa bàn Hà Nội.
Sở sẽ xây dựng các chính sách nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề và tiếp nhận LĐ sau đào tạo, đẩy mạnh công tác đào tạo nghề theo địa chỉ, theo đơn đặt hàng. Và quan trọng hơn, Thành phố sẽ tiến tới đào tạo nguồn lao động có chất lượng cao (tay nghề, khả năng sử dụng công nghệ, ngoại ngữ) để đáp ứng được chiến lược “đi tắt, đón đầu” trong thu hút đầu tư và phát triển nền công nghiệp, công nghệ có hàm lượng chất xám cao của Thành phố.
