Các trục đường giao thông TP. Hồ Chí Minh đi các tỉnh Tây Nam Bộ luôn bị ùn tắc nghiêm trọng, đặc biệt vào các ngày cuối tuần, dịp nghỉ lễ, Tết.
Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên BCH Trung ương Đảng - Giám đốc ĐHQG-HCM cho biết: “Tại TP. Hồ Chí Minh, các tuyến đường bộ ở cửa ngõ ra và vào đang quá tải trong ngày lễ, ngày cuối tuần. Các tuyến đường biển, đường sông vẫn đang được đánh giá là rất tiềm năng, nhưng còn chậm khai thác. Các dự án đường sắt, cụ thể là tuyến TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ, còn nằm trong giai đoạn xây dựng kế hoạch. Hạ tầng giao thông hàng không thể hiện bằng một bức tranh rất nghịch lý, trong khi sân bay Tân Sơn Nhất quá tải, thì một số sân bay khác thừa công suất. Đến thời điểm này, hạ tầng giao thông hiện hữu của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và ĐBSCL rõ ràng chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển KTXH của vùng.
Các nhà nghiên cứu của ĐHQG-HCM đã chỉ ra 5 vấn đề chính của phát triển giao thông khu vực Nam Bộ. Từ chất lượng quy hoạch, lập và thẩm định dự án đến năng lực triển khai dự án của nhà đầu tư; từ những bất cập phát sinh trong đền bù giải phóng mặt bằng đến việc thiếu nguồn vốn đầu tư cho các dự án hạ tầng trọng điểm và các vấn đề mới xuất hiện chẳng hạn như biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Các hiện tượng thiên nhiên mới này tạo ra tác động khác nhau, đòi hỏi cần có một cách tiếp cận khác trong việc phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng mang tính lưỡng dụng, nhiều mục đích.
Những vấn đề này cần được bàn luận, nghiên cứu, và giải quyết.
Các đại biểu đóng góp ý kiến nhằm tìm ra giải pháp thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông TP. Hồ Chí Minh với Tây Nam Bộ.
Tại hội thảo, ông Lê Đỗ Mười - Phó viện trưởng Viện Chiến lược và phát triển Giao thông vận tải (Bộ giao thông vận tải) trình bày: “Để giải quyết các nút thắt về hạ tầng tương xứng với vai trò TP. Hồ Chí Minh là cầu nối, trung tâm kinh tế năng động nhất cả nước nhằm liên kết giữa khu vực kinh tế phát triển nhất cả nước (Vùng Đông Nam Bộ) và khu vực sản xuất lúa gạo, thủy sản trọng điểm quốc gia (Vùng Tây Nam Bộ), kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần sớm bố trí nguồn lực, ưu tiên đầu tư các nội dung sau: Cho phép tiếp tục sử dụng các Quy hoạch liên quan đến ngành giao thông vận tải đã phê duyệt trong giai đoạn trước đây để triển khai công tác quản lý nhà nước về quy hoạch và đề xuất các dự án đầu tư của ngành GTVT; Bố trí đủ và kịp thời nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông vận tải kết nối giữa TP. Hồ Chí Minh với Vùng Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ; Xây dựng quy chế phối hợp liên vùng giữa TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Vùng Tây Nam Bộ đồng thời duy trì cơ chế phối hợp với các tỉnh Đông Nam Bộ đảm bảo hoạt động phối hợp thường xuyên và hiệu quả trong triển khai đầu tư các dự án giao thông; Chấp thuận chủ trương bổ sung vào quy hoạch một số dự án nhằm tăng cường và hỗ trợ kết nối như: Cao tốc Gò Dầu - Xa Mát, cao tốc Chơn Thành - Hoa Lư, cao tốc Trung Lương - Bến Tre; cao tốc Hồng Ngự (cửa khẩu Dinh Bà) - Trà Vinh; trục động lực TP. Hồ Chí Minh - Long An - Tiền Giang, các tuyến liên kết vùng...; Tiếp tục hoàn thiện các dự án đã triển khai đầu tư trong giai đoạn 2016-2020 để sớm đưa vào khai thác làm cơ sở để triển khai các dự án giai đoạn 2021-2025; Nhanh chóng hoàn thiện hệ thống thể chế đầu tư theo hình thức PPP để làm cơ sở kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia các dự án đảm bảo đúng tiến độ theo quy hoạch; Hoàn chỉnh hệ thống các quy hoạch, rà soát và triển khai xây dựng các quy hoạch ngành, vùng, tỉnh theo Luật Quy hoạch mới đảm bảo tính đồng bộ đáp ứng các yêu cầu phát triển KTXH và phát triển bền vững Vùng ĐBSCL theo Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ.
Đại biểu đóng góp ý kiến tại hội thảo.
Đề cập đến tính kết nối hạ tầng giao thông Đông - Tây Nam Bộ, ông Lê Đỗ Mười cho rằng TP. Hồ Chí Minh cần sớm khép kín đường vành đai. Theo ông Mười, không chỉ tăng tính kết nối mà còn giải quyết ùn tắc giao thông tại một số cửa ngõ ở TP. Hồ Chí Minh, các phương tiện không phải đi xuyên tâm nữa. Ngoài ra, việc đầu tư một số đoạn đường vành đai 3 và 4 để tăng thêm tính kết nối đặc biệt là khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động cũng cần sớm được xúc tiến.
TS Dương Như Hùng- Trưởng khoa Khoa Quản lý công nghệ, Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh nhận định: “Hạ tầng giao thông đang là điểm nghẽn cho sự phát triển tại các tỉnh Nam Bộ, đặc biệt quy hoạch phát triển thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các địa phương, vì vậy cần phải có nhạc trưởng và TP. Hồ Chí Minh phù hợp với vai trò này. Để thực hiện tốt vai trò nhạc trưởng, phát huy được việc phát triển hạ tầng giao thông kết nối Đông - Tây Nam Bộ, TP. Hồ Chí Minh cũng cần phải có nguồn lực vì nhu cầu vốn phát triển hạ tầng giao thông là rất lớn”.
Ông Hùng cũng thông tin nhu cầu vốn phát triển hạ tầng giao thông giai đoạn 2016-2020 cần 1 triệu tỉ đồng nhưng thực tế chỉ đáp ứng 1/5, trong đó riêng TP. Hồ Chí Minh cần 500.000 tỉ đồng nhưng chỉ cân đối được 122.000 tỉ đồng, tuy nhiên chỉ bố trí được 61.000 tỉ đồng.
Để có thêm nguồn lực, ông Hùng ủng hộ với ý kiến đề xuất của Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân với Chính phủ tại Hội nghị phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu mới đây là TP. Hồ Chí Minh giữ lại 20% trong nguồn ngân sách đóng góp về trung ương để phát triển hạ tầng giao thông.
Bên cạnh đó, ông Hùng kiến nghị cần sớm có quy định cụ thể về chủ trương đầu tư PPP để huy động nguồn lực phát triển hạ tầng giao thông.
