Khai thác đặc sắc ẩm thực Hà Nội để thu hút khách du lịch

 

 

1. Văn hóa ẩm thực Thủ đô đã là một thương hiệu. Mới đây, báo Telegraph (Anh) đã xếp Hà Nội đứng thứ 2 trong 10 thành phố có nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới. Nghị quyết của Thành ủy về "Phát triển du lịch Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2016-2020 và những năm tiếp theo" cũng đề cập việc khai thác giá trị ẩm thực để phát triển du lịch. Tuy nhiên, để ẩm thực trở thành một thế mạnh thu hút khách du lịch, vẫn cần nhiều giải pháp

 

Nếu như ở các địa phương khác ta chỉ có thể tìm vài món ăn đặc trưng, thì ở Hà Nội, những món ăn như thế có thể liệt kê một danh sách rất dài vì Hà Nội là trung tâm văn hóa lớn của cả nước, nhiều món ăn các vùng miền cũng đến "định cư" tại Hà Nội. Tại đây, người Thủ đô đã "Hà Nội hóa", khiến các món ăn có nét riêng, tinh tế hơn. Về đồ uống, Hà Nội cầu kỳ trong thưởng trà, nhất là trà sen Tây Hồ, là món quà thượng hạng dành cho khách phương xa. Phong vị cà-phê Hà Nội cũng rất độc đáo, với những góc quán lâu năm, như cà-phê Lâm, cà-phê Giảng... Hà Nội là nơi tập trung các thức vị ẩm thực đặc sắc nhất của vùng châu thổ sông Hồng. Không xuất thân nơi thành thị, các món ăn hầu hết đều “di cư” từ những vùng ngoại ô hay các tỉnh lân cận, biến đổi dần theo lối “sành ăn” và cái gu tinh tế của người dân Kẻ Chợ mà thành “miếng ngon Hà Nội”. Bởi thế, ẩm thực Hà Nội mang những đặc tính riêng biệt, không xa hoa, cầu kỳ, rất bình dị, đơn giản nhưng thanh và tinh tế. Điểm đặc biệt là, qua những món ngon ấy, du khách có thể khám phá nhiều nét đẹp văn hóa, nhiều phong tục tập quán trong sinh hoạt và tinh thần của người dân nơi đây. Cũng vì xuất thân “dân dã”, nên những địa chỉ ăn ngon nhất ở cái thành phố 1000 năm tuổi này thường không nằm trong các nhà hàng sang trọng với điều hòa, khăn lạnh, bàn ghế sáng bóng mà lại nằm trên vỉa hè, trong các “ngõ nhỏ, phố nhỏ”, với bát sành, đũa tre. Ẩm thực Hà Nội mang những đặc tính riêng biệt, không xa hoa, cầu kỳ, rất bình dị. 

 

 

 

2. Bên cạnh những tour du lịch thông thường, du lịch ẩm thực đang là xu hướng được nhiều du khách quốc tế lựa chọn khi đến Hà Nội. Đến với Hà Nội, du khách rất thích thú khi được thử những món ăn vỉa hè, chiêm nghiệm các câu chuyện về cách chế biến thức ăn đó… Một số khách sạn trong khu phố cổ cũng bắt đầu liên kết với các công ty lữ hành để mở các tour ẩm thực trong ngày. Khách du lịch nước ngoài thường ấn tượng mạnh với ẩm thực Việt. Tuy nhiên, cũng tồn tại không ít hạn chế, khó khăn. Các cửa hàng ăn nhỏ lẻ thường có sức chứa ít, không đáp ứng được nhu cầu của lượng lớn khách du lịch. Ngoài ra, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đường phố luôn là nỗi lo thường trực của các tour ẩm thực.

 

Trong khi đó, phố ẩm thực Tống Duy Tân - Cấm Chỉ xuống cấp, không còn đáp ứng được mong đợi về một khu phố ẩm thực đặc trưng. Không chỉ xuống cấp về hạ tầng mà còn cả về đồ ăn thức uống. Sở Du lịch Hà Nội đã khẳng định: Phát triển du lịch ẩm thực là một trong 5 loại sản phẩm trọng tâm của ngành du lịch Thủ đô, gắn với một sản phẩm quan trọng khác của Hà Nội là du lịch khu phố cổ, phố cũ. Tuy nhiên, sự tôn vinh của thế giới tạo cơ hội và cả thách thức với việc phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực của Hà Nội. Theo kế hoạch phát triển chuỗi cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch trên địa bàn Hà Nội năm 2017-2018, Sở Du lịch đã khảo sát khu vực phố cổ, hồ Hoàn Kiếm, khu phố cũ, khu vực gần Hoàng thành Thăng Long và Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Sở Du lịch Hà Nội cho biết thêm: Dựa trên khảo sát ban đầu, phố ẩm thực Tống Duy Tân - Cấm Chỉ sẽ được nâng cấp, cải tạo trên cơ sở các ẩm thực đặc trưng, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

 

Để tạo được một khu phố ẩm thực cần có sự tổ chức chuyên nghiệp, đầu tư cơ sở hạ tầng tốt. Bản thân các đơn vị tham gia vào phố ẩm thực phải có uy tín, đảm bảo các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Phải quan tâm đến những chi tiết nhỏ nhất, ví như: đũa tre hay đũa nhựa, có nên dùng đũa dùng 1 lần… Không gian kiến trúc trong phố ẩm thực là vô cùng quan trọng. Điều này gián tiếp tạo ra không khí ăn uống hồ hởi, thu hút du khách. 

 

Chiến lược xúc tiến du lịch Hà Nội trong thời gian qua chưa phát huy được hết tiềm năng du lịch ẩm thực của Hà Nội. Nhưng thời gian tới, chắc chắn sẽ có những khởi sắc. Hiện Sở Du lịch đang phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển du lịch vạch ra chiến lược quy hoạch mới cho du lịch của thành phố, trong đó ẩm thực sẽ trở thành một trong những sản phẩm du lịch trọng điểm để hút khách quốc tế. 

 

Tuy nhiên, thực tế, văn hóa ẩm thực Thủ đô vẫn ở dạng tiềm năng. Hà Nội chưa xây dựng được những tour du lịch mà ở đó, ẩm thực được coi là điểm nhấn đặc trưng. Phần lớn các nhà hàng, quán ăn vẫn chủ yếu dừng lại ở việc bán món ăn cho khách tham quan, chứ không phải đem đến những giá trị văn hóa ẩm thực. Trong khi đó, giá trị ẩm thực Hà Nội còn nằm ở những phong tục, tập quán, lịch sử. Thái độ phục vụ khách du lịch, an toàn vệ sinh thực phẩm cũng là vấn đề nan giải cho các nhà quản lý. Đặc biệt, dù các liên hoan, lễ hội ẩm thực được tổ chức, nhưng chưa thật sự nổi bật và đạt hiệu quả trong việc giới thiệu văn hóa ẩm thực.

 

Do vậy, việc qui hoạch khu ẩm thực theo hướng văn minh, lịch sự trên cơ sở gìn giữ, bảo tồn nét văn hóa ẩm thực truyền thống của khu phố cổ là cần thiết. Ngành du lịch cũng đã có nhiều cuộc họp bàn, khảo sát lấy ý kiến người dân trong khu vực tuyến phố đi bộ mở rộng và có gần 100% các hộ dân ủng hộ việc khôi phục và phát huy các giá trị ẩm thực truyền thống để phục vụ khách du lịch.

 

Để ẩm thực Thủ đô trở thành một thế mạnh, còn nhiều việc phải làm. Những liên hoan, chương trình giới thiệu cần được tổ chức chỉn chu, hấp dẫn. Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng, cần tổ chức quy hoạch sản phẩm du lịch gắn với ẩm thực, trong đó quan tâm vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm; xây dựng và hướng dẫn doanh nghiệp thiết kế tour khai thác hiệu quả nghệ thuật ẩm thực truyền thống; hướng dẫn các chủ nhà hàng, quán ăn thực hiện tốt "Quy tắc ứng xử du lịch văn minh", "Quy tắc ứng xử tại nơi công cộng", tạo ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách.